Ένα από τα στοιχήματα, ίσως το μεγαλύτερο, της «επόμενης ημέρας» είναι η διάψευση των «μαύρων» σεναρίων για την αγορά εργασίας, τα οποία δεν αφορούν μόνο στην απώλεια θέσεων αλλά και στις συνθήκες απασχόλησης.
Το πρώτο ζητούμενο, για τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών κι Εργασίας, είναι η μετάβαση, χωρίς απώλειες, από τις αναστολές συμβάσεων στο πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ». Το αρχικό σχέδιο ήταν ότι από το Φεβρουάριο θα ξεκινούσε σταδιακά η άρση του μέτρου αναστολών, με την κάλυψη μόνο των «κλειστών» δραστηριοτήτων. Είναι ενδεικτικό ότι υπολόγιζαν πως οι εργαζόμενοι σε αναστολή δεν θα ξεπερνούσαν τους 150 χιλιάδες. Το σοκ από το ξανακατέβασμα των ρολών στο λιανεμπόριο ήταν ισχυρό σε όλα τους δείκτες της οικονομίας, ενώ ανέτρεψε και το σχεδιασμό για τις αναστολές συμβάσεων, αφού τελικά χρειάστηκε να καλυφθούν 650 χιλιάδες εργαζόμενοι!
Παράταση ως το τέλος Μαρτίου στο ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ
Την ίδια ώρα, τα στοιχεία από το πρόγραμμα επιδότησης μισθών- εισφορών «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», επιβεβαιώνουν ότι δεν είναι ελκυστικό για τους εργοδότες, όσο «τρέχουν» παράλληλα οι αναστολές. Τα στοιχεία από το υπουργείο Εργασίας δείχνουν ότι το Δεκέμβριο ήταν ενταγμένοι στο πρόγραμμα μόλις 19.288 εργαζόμενοι, ενώ συνολικά από τον Ιούνιο οι εργαζόμενοι που ωφελήθηκαν από το πρόγραμμα, αριθμούν σε 70.835, με το κόστος για τον Προϋπολογισμό να περιορίζεται σε 67,581 εκατ. Ευρώ. Ήδη το πρόγραμμα έχει παραταθεί ως το τέλος Μαρτίου και με δεδομένο ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει ζητήσει από την Κομισιόν μερίδιο από τα αδιάθετα κονδύλια του SURE, είναι προφανές ότι θέλει να το διατηρήσει σε ισχύ έως ότου οι μηχανές της οικονομίας πάρουν για τα καλά μπροστά.
Η ζημιά που προκάλεσε, πάντως, η πανδημία στην αγορά εργασίας διεθνώς, πόσο μάλλον στην ταλαιπωρημένη από τη μνημονιακή κρίση Ελλάδα, είναι βαθύτερη, εξ ου και η πολυπλοκότητα της εξίσωσης για το οικονομικό. Σύμφωνα με ειδική μελέτη του ΔΝΤ, οι γυναίκες και οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι, είναι οι μεγαλύτεροι χαμένοι της νέας κρίσης.
Οι γυναίκες έχουν πληγεί περισσότερο στην αγορά εργασίας
Σε αντίθεση με τη δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, όπου η απώλεια θέσεων εργασίας αφορούσε ως επί το πλείστον άνδρες, αυτή η κρίση «χτυπάει» κυρίως τις γυναίκες. Μελετώντας τα δεδομένα της πλατφόρμας Indeed- μια από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως- που «μετράει» σε πραγματικό χρόνο τις ηλεκτρονικές αναρτήσεις για θέσεις απασχόλησης, το ΔΝΤ κατέγραψε στις αρχές του περασμένου καλοκαιριού 40% λιγότερες αναρτήσεις που αφορούσαν σε γυναίκες, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2019, δηλαδή 5 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερες από τις αντίστοιχες για άνδρες. Αυτή η τάση παρέμεινε και στη φάση της ανάκαμψης και αποδίδεται αφενός στο διπλό βάρος που κλήθηκαν να σηκώσουν οι γυναίκες, αναλαμβάνοντας και τα παιδιά που έμειναν στο σπίτι λόγω κλειστών σχολείων αφετέρου στο γεγονός ότι δραστηριότητες όπως η εστίαση και η ψυχαγωγία, όπου οι γυναίκες έχουν υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης, επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και για τους ανειδίκευτους εργαζόμενους, καθώς οι αναρτήσεις για απασχόληση συρρικνώθηκαν περισσότερο σε σχέση με αυτές των εργαζόμενων υψηλότερων προσόντων, οι οποίοι «είδαν» μείωση γύρω στο 30% στις δικές τους ευκαιρίες απασχόλησης. Εδώ το πρόβλημα είναι, όμως, διπλό, καθώς με δεδομένο ότι οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι είναι και χαμηλά αμειβόμενοι, μοιάζει σχεδόν απίθανο να έχουν αποταμιεύσεις, που θα τους καλύπτουν για όσο διάστημα αναζητούν δουλειά.
«Καμπανάκι» κινδύνου κρούει και το ILO, αναφορικά με τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ολοένα και αυξανόμενοι εργαζόμενοι σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Η... κανονικότητα δουλειάς και αμοιβών, η έλλειψη κοινωνικής προστασίας και δικαιωμάτων που απορρέουν από συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι προβλήματα που ήδη καταγράφονται, με πιο οξύ ίσως αυτού του «θολού» ωραρίου εργασίας. Όσο για τις αμοιβές, σύμφωνα με το ILO, οι μισοί από αυτούς τους εργαζόμενους παίρνουν λιγότερα από 2 δολάρια την ώρα.