Από τη μια η συμπίεση των εισοδημάτων από το 2010 και μετά. Από την άλλη οι στρεβλώσεις στην εγχώρια αγορά ακινήτων.
Από αυτές τις Συμπληγάδες καλούνται να περάσουν χιλιάδες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι με μικρομεσαία εισοδήματα, που δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία, ενώ οξύτερο είναι το πρόβλημα στους νέους, οι οποίοι εκτός από τα πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, κατά συνθήκη κινούνται στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια. Η σχετική αναφορά του Πρωθυπουργού, στη συνέντευξη του στον Alpha, επιβεβαιώνει τις πληροφορίες που αναφέρουν ότι τα συναρμόδια υπουργεία επεξεργάζονται λύσεις ειδικά για τα νέα ζευγάρια, πιθανώς με επιδοτήσεις δανείων.
Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα κινείται γύρω στο 73- 75%. Αυτό σημαίνει ότι το 25% των νοικοκυριών ζει σε μισθωμένες κατοικίες, όντας εκτεθειμένο στις ιδιομορφίες της ελληνικής κτηματαγοράς. Μετά από μια δεκαετή κρίση, όπου οι τιμές «βούτηξαν» ως και 48%, πλέον ανακάμπτουν με ρυθμούς γύρω στο 9%, συμπαρασύροντας και τις τιμές των ενοικίων, που ούτως ή άλλως επέδειξαν ανθεκτικότητα σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα.
Generation Rent: Η γενιά ενοικιαστών ακινήτων που θα κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Geoaxis, η βέβαιη αδυναμία ενός πολύ μεγάλου ποσοστού σημερινών νέων να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι διαμορφώνει την γενιά ενοικιαστών (Generation Rent), η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες ακόμη και στις χώρες υψηλής ιδιοκατοίκησης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι μεταξύ 1998 και 2019 ο βασικός μισθός προσαρμοσμένος στον πληθωρισμό έχει ελαφριά μειωθεί, όταν οι αξίες διαμερισμάτων έχουν αυξηθεί κατά 57% με βάση τους δείκτες της Τραπέζης της Ελλάδος. Επιπρόσθετα, οι διαδοχικές οικονομικές κρίσεις, η αυστηροποίηση των κριτηρίων τραπεζικής δανειοδότησης, η εργασιακή ανασφάλεια, η παραμονή στην οικογενειακή εστία για μεγάλο χρονικό διάστημα, η μείωση των γάμων/γεννήσεων και η αδυναμία του κράτους να ρυθμίσει την αγορά μέσω προγραμμάτων ανέγερσης φθηνών κατοικιών, δημιουργούν το ιδανικό πλαίσιο για την πλήρη αποφυγή της ανάληψης ρίσκου αγοράς κατοικίας, από τους σημερινούς νέους.
Κι ενώ, με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η απόκτηση στέγης, γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, χαρακτηριστικά… θρίλερ αποκτά και η αναζήτηση κατοικιών προς ενοικίαση, που δεν εξαντλούν τις μηνιαίες αντοχές ενός οικογενειακού προϋπολογισμού. Ενδεικτικό της κατάστασης, είναι η Αθήνα κάνει… πρωταθλητισμό στις αποδόσεις ακινήτων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ProfitLevel, ταχύτερη απόδοση στην τιμή αγοράς για έναν αγοραστή είναι να διαθέσει προς ενοικίαση ένα διαμέρισμα στην Αθήνα ή στη Βαλένθια της Ισπανίας, αφού μέσα σε μόλις 17 χρόνια έχει αποσβέσει τα χρήματα της αγοράς!
Η «χαρτογράφηση» της αγοράς ακινήτων
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Spitogatos, αύξηση καταγράφεται στις ζητούμενες τιμές πώλησης και ενοικίασης κατοικιών σε ολόκληρη τη χώρα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή πώλησης κι ενοικίασης δε, εντοπίζονται σε περιοχές μακριά από το κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, επιβεβαιώνοντας τις σταθερές τάσεις αποκέντρωσης που επέφερε ο νέος τρόπος ζωής και εργασίας.
Στην Αττική, οι μεγαλύτερες αυξήσεις ζητούμενων τιμών πώλησης κατοικιών παρατηρούνται κυρίως σε περιοχές μακριά από το κέντρο της Αθήνας, στα προάστια, καθώς το μέχρι πρότινος μεγάλο τους μειονέκτημα, η απόσταση από το κέντρο, φαίνεται να αποτελεί πλέον ένα από τα δευτερεύοντα κριτήρια για την επιλογή κατοικίας. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών του Spitogatos (SPI), ορισμένες από αυτές τις περιοχές είναι αυτή του Παπάγου, ο Χολαργός, το Πολυδένδρι και τα Βριλήσσια.
Στον αντίποδα, στο κομμάτι της ενοικίασης ακινήτων, παρατηρήθηκαν τάσεις σταθεροποίησης αλλά και ελαφράς μείωσης στις ζητούμενες τιμές σε κεντρικές συνοικίες της Αθήνας.
Πίνακες: Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε τιμές ενοικίασης και πώλησης
Πίνακες: Οι μεγαλύτερες μειώσεις σε τιμές ενοικίασης και πώλησης
Στη Θεσσαλονίκη τώρα, η αύξηση τιμών σε περιοχές όπως τα Βασιλικά, το Ελευθέριο Κορδελιό και η Πυλαία φαίνεται πως εναρμονίζεται με την γενικότερη προτίμηση των ενοικιαστών σε κατοικίες εκτός του κέντρου.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις στις ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών στη Θεσσαλονίκη παρατηρούνται στις εξής περιοχές:
- Καλλιθέα (-11,8%)
- Χαλκηδόνα (-8,8%)
- Λαγκαδάς (-2,3%)
- Περιοχή Σφαγεία – Ιχθυόσκαλα (-0,8%)
Αντίστοιχα, οι πιο αξιοσημείωτες μειώσεις ζητούμενων τιμών ενοικίασης κατοικιών στη Θεσσαλονίκη σημειώθηκαν ως εξής:
- Λαγκαδάς (-12%)
- Συκιές (-6%)
- Περιοχή Βαρδάρης - Λαχανόκηποι (-4%)
- Ξηροκρήνη - Παναγιά Φανερωμένη (-3%)
- Νεάπολη (-2%)
- Κέντρο της Θεσσαλονίκης (-2%)