Σταθερά ανοδικά κινείται ο δείκτης τιμών ακινήτων σε όλη την Ευρώπη, δείχνοντας αφενός να έχει ξεπεράσει προ πολλού το σοκ της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, αφετέρου να μην κάμπτεται από την πρωτοφανή κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας που προκάλεσε η πανδημία.
Η Ελλάδα είναι ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του σοκ της μεγάλης οικονομικής κρίσης, καθώς παράλληλα με τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή, είδε τις τιμές των ακινήτων να κάνουν «βουτιά» ελλείψει αγοραστών. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν ήταν η μόνη περίπτωση. Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, από τα μέσα του 2011 ο δείκτης τιμών ακινήτων στην Ευρώπη έκανε ελεύθερη πτώση και η πτώση αυτή δεν σταμάτησε παρά μόνο το 2014, για να αρχίσει η άνοδος από το 2015.
Αυτό το ρεύμα ανόδου η Ελλάδα δεν το ακολούθησε και η κτηματαγορά άρχισε να δίνει σφυγμό πολύ αργότερα, προς το τέλος του 2018. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ σε 23 χώρες της Ένωσης καταγράφεται αύξηση τιμών μεταξύ 2010 και 2020 -με τη μεγαλύτερη στην Εσθονία (112,8%)- η Ελλάδα είναι μεταξύ των 4 χωρών όπου οι τιμές σημείωσαν πτώση, έχοντας μάλιστα τη μεγαλύτερη: 28,1%. Οι υπόλοιπες 3 είναι η Ιταλία, η Ισπανία και η Κύπρος.
Αντίθετα από τις τιμές των ακινήτων, τα ενοίκια -σύμφωνα με τις μετρήσεις της Eurostat- διατήρησαν σταθερά ανοδική πορεία όλη αυτήν την περίοδο. Οι μοναδικές εξαιρέσεις είναι η Ελλάδα, με πτώση 25,2%, και η Κύπρος (4,1%). Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, η τάση αυτή μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός της μεγάλης συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όταν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ «βούτηξε» στην 3η κατηγορία της Ευρώπης.
Ακίνητα: Πού οφείλεται η άνοδος των τιμών
Ποια είναι, όμως, αυτήν τη στιγμή η εικόνα στην αγορά ενοικίων στην Ελλάδα; Παρά τις έντονες αναταράξεις που προκάλεσε η πανδημία, τις συσσωρευμένες εισοδηματικές απώλειες που δεν έχουν αποκατασταθεί μετά την έξοδο από τη μνημονιακή περίοδο και το νέο σοκ στην αγορά εργασίας λόγω της υγειονομικής κρίσης, τα ενοίκια δείχνουν να «αυτονομούνται» σε βαθμό στρέβλωσης.
Τους προηγούμενους 12-18 μήνες αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί -τουλάχιστον σε συγκεκριμένες περιοχές- στην τρελή ζήτηση ακινήτων για βραχυχρόνιες μισθώσεις, που τελικά εκτόξευσε τα ενοίκια σε δυσθεώρητα επίπεδα, ενώ καθοριστική χαρακτηρίζεται και η ζήτηση για ακίνητα Golden Visa. Πλέον, ως βασική αιτία της σταθερά ανοδικής πορείας τους αναφέρεται η έλλειψη στέγης. Ειδικότερα, η οικοδομική δραστηριότητα δεν έχει ανακτήσει ακόμα ρυθμούς, με αποτέλεσμα η προσφορά ακινήτων να είναι αναντίστοιχη της ζήτησης.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του spitogatos.gr, στο πρώτο τρίμηνο του έτους καταγράφηκε άνοδος 0,5% σε όλη την επικράτεια, ωστόσο μια προσεκτική ματιά φανερώνει τάσεις διαφορετικών ταχυτήτων. Για παράδειγμα, στις Κυκλάδες των ούτως ή άλλως υψηλών ενοικίων, καταγράφηκε πτώση 54,30%. Από την άλλη, στην Κρήτη καταγράφεται άνοδος ενοικίων ως 14,50%. Όσον αφορά στην Αθήνα, το Κέντρο «πληρώνει» τη μειωμένη ζήτηση για βραχυχρόνιες μισθώσεις, ενώ στα νότια προάστια υπήρξε εξορθολογισμός, αν και οι ζητούμενες τιμές ξεπερνούν τα 10 ευρώ ανά τ.μ.
