«Υλική αποστέρηση», σύμφωνα με την Eurostat, είναι μια κατάσταση όπου ένα νοικοκυριό λόγω μη επαρκών εισοδημάτων, αδυνατεί να έχει ορισμένες από μια σειρά βασικών αναγκών.
Αυτά είναι το να πληρώσει εγκαίρως λογαριασμούς, να έχει επαρκή θέρμανση, να αντιμετωπίσει έκτακτες δαπάνες, να φάει ψάρι ή κρέας σε τακτική βάση, να κάνει μια εβδομάδα διακοπές, να έχει τηλεόραση, πλυντήριο, αυτοκίνητο ή τηλέφωνο. Τα νέα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat, δείχνουν ότι 24 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση. Από αυτούς, πάνω από 1,8 εκατομμύρια ζουν στην Ελλάδα.
Τα στοιχεία αυτά πιθανότατα θα περνούσαν στα ψιλά, αν δεν βρισκόμασταν μπροστά σε μια νέα κρίση, με απρόβλεπτη εξέλιξη και επιπτώσεις που δεν είναι ακόμα δυνατόν να υπολογιστούν. Σίγουρα, η τάση πανευρωπαϊκά στα ποσοστά «υλικής αποστέρησης» είναι πτωτική, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι από το 10,2% του 2021, φτάσαμε στο 5,6% το 2019. Ωστόσο, για μια ακόμα φορά, ο μέσος όρος δεν λέει όλη την αλήθεια, καθώς υπάρχουν τεράστιες ανισότητες εντός της Ευρώπης, που λειτουργούν επιβαρυντικά σε αυτήν τη συγκυρία της νέας, πρωτοφανούς κρίσης.
Στην χειρότερη θέση Ελλάδα και Βουλγαρία
Στη χειρότερη κατάσταση βρίσκονται τα νοικοκυριά της Βουλγαρίας, αλλά στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται η Ελλάδα κι αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι πριν προλάβουμε να επουλώσουμε τις πληγές, που άνοιξε η δημοσιονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας, εκατοντάδες χιλιάδες ήδη ευάλωτα νοικοκυριά πέφτουν πάλι στη βαθιά. Το χειρότερο είναι ότι ουδείς μπορεί να προβλέψει πόσα άλλα νοικοκυριά θα βρεθούν σε ανάλογη κατάσταση, εάν επιβεβαιωθούν τα «μαύρα» σενάρια διεθνών οργανισμών και αναλυτών.
Ένα ακόμα στοιχείο, που έχει ενδιαφέρον για τη χάραξη της στρατηγικής αντιμετώπισης των επιπτώσεων της νέας κρίσης, είναι ότι πανευρωπαϊκά τα πιο αδύναμα νοικοκυριά είναι τα μονοπρόσωπα, όπου το ποσοστό «υλικής αποστέρησης» διαμορφώνεται στο 9,4%. Αν μιλάμε, μάλιστα, για μονογονεϊκές οικογένειες, το ποσοστό ανέρχεται στο 10,7%.
Οι κίνδυνοι στην εργασία για τους νέους
Υπό αυτήν την έννοια, το ενδεχόμενο μιας νέας γενιάς των 400 ευρώ φαντάζει εφιαλτικό, καθώς ήδη σε πρόσφατη μελέτη του, το ILO είχε αναδείξει τους κινδύνους ειδικά για τους νέους εργαζόμενους. Οι κίνδυνοι αυτοί ενισχύονται μετά τη νέα, επικαιροποιημένη του μελέτη, όπου προβλέπει απώλεια 305 εκατομμυρίων θέσεων πλήρους απασχόλησης παγκοσμίως, αντί των 195 εκατομμυρίων της προηγούμενης εκτίμησης. Το μεγαλύτερο σοκ εστιάζεται στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ενώ εκτιμά ότι το μεγαλύτερο πλήγμα θα δεχθούν όσοι απασχολούνται στην «γκρίζα» οικονομία, δηλαδή σε συνθήκες ελλιπούς ή ανύπαρκτης κοινωνικής ασφάλισης.
Για να μην υπάρχει, μάλιστα, καμία αμφιβολία για το ποιοί κλάδοι βρίσκονται στην «κόκκινη» ζώνη, το ILO αναδεικνύει τις επιχειρήσεις εστίασης, τα τουριστικά καταλύματα, το λιανεμπόριο και το real estate. Ο