Eδώ και τουλάχιστον δύο αιώνες, τα αλευρoμουτζουρώματα κάθε Καθαρά Δευτέρα μετατρέπουν το Γαλαξίδι σε... «εμπόλεμη ζώνη» και όποιος τύχει να βρεθεί στο «πεδίο της μάχης» το σίγουρο είναι ότι μετά από λίγο δεν θα αναγνωρίζει τον εαυτό του από τα πυρά αλευριού και φούμου που θα έχει δεχθεί!
Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις στο Γαλαξίδι ξεκινούν ήδη από το πρώτο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς και συνεχίζονται και τα επόμενα δύο, με φωτιές να ανάβουν σε όλη την πόλη και το χορό με το γαϊτανάκι να στήνεται γύρω από αυτές. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται την Καθαρά Δευτέρα με ένα πρωτότυπο και μοναδικό έθιμο που δεν συναντάται πουθενά αλλού στην Ελλάδα, τα... αλευρoμουτζουρώματα!
Με ρίζες στη Σικελία, ή κατά άλλους στο Βυζάντιο, το έθιμο επαναλαμβάνεται στο Γαλαξίδι σταθερά, τουλάχιστον τους δύο τελευταίους αιώνες. Για το λόγο αυτό άλλωστε έχει καταστεί ένας από τους απόλυτους προορισμούς για την Καθαρά Δευτέρα.
Μόλις ολοκληρώνεται η παρέλαση των καρναβαλικών αρμάτων, εκεί, λίγο μετά το μεσημέρι της Καθαράς Δευτέρας, το σκηνικό αλλάζει. Η μία πλευρά του λιμανιού αδειάζει εντελώς και όσοι ξέρουν, μεταφέρονται στην ακριβώς απέναντι για να παρακολουθήσουν και να απολαύσουν τη... «μάχη» που ετοιμάζεται να δοθεί. Όσοι πάλι, εντελώς ανυποψίαστοι για το τι θα ακολουθήσει, κατά λάθος βρεθούν στο «πεδίο της μάχης»... το κρίμα στο λαιμό τους μιας και οι ντόπιοι δεν δείχουν οίκτο και δεν εξαιρούν κανέναν από το αλευρομουτζούρωμα!
Η «μάχη» ξεκινά από τα σοκάκια της πόλης και καταλήγει στο λιμάνι, όπου πραγματικά δίνεται η «μητέρα των μαχών»! Οι ντόπιοι χωρισμένοι σε ομάδες, κατάλληλα ντυμένοι , με τα παλιά τους ρούχα και τα πρόσωπά τους βαμμένα με κάρβουνο, λουλάκι ή ακόμη και βερνίκι παπουτσιών, αρχίζουν να εκτοξεύουν τα πυρά τους, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά σακούλες γεμάτες φούμο και χρωματιστό αλεύρι!
Μέσα σε λίγα λεπτά ένα τεράστιο σύννεφο αλευριού και ένα πυκνό νέφος φούμου καλύπτει όλο το λιμάνι! Ωστόσο, οι συμμετέχοντες, που πραγματικά μετά τα πυρά, δυσκολεύονται ν΄ αναγνωρίσουν ο ένας τον άλλον, παραμένουν ευτυχείς και ενθουσιασμένοι, αφού για άλλη μία φορά τους δόθηκε η ευκαιρία να πάρουν μέρος στην πιο χρωματιστή μάχη που θα μπορούσε να δοθεί. Ακόμη και αυτοί που εν αγνοία τους βρέθηκαν στην εμπόλεμη ζώνη και αιφνιδιάστηκαν από τα πυρά, μετά το πρώτο σοκ, βρίσκουν αμέσως το χαμογέλό τους. Στη συνέχεια, δεν είναι και λίγοι, οι πιο τολμηροί βέβαια ,που δεν διστάζουν να ξεπλύνουν τη μουτζούρα με μια βουτιά στα παγωμένα νερά του Κορινθιακού.
Ο «εμφύλιος πόλεμος», πάντως, στο Γαλαξίδι, πάντα έχει ευτυχή κατάληξη, αφού λήγει με τα «Κουλουμάκια», τα γλέντια που στήνονται στα καφενεία και τα μπαρ της πόλης, όπου η θερμοκρασία και το κέφι εξακολουθούν να είναι ανεβασμένα.