Θρίλερ, ημέρα τέταρτη, στις Βρυξέλλες, όπου συνεχίζονται αδιάκοπα τα παζάρια και οι αναβολές της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η Σύνοδος των «27» επρόκειτο να ξεκινήσει στις 5:00 ώρα Ελλάδος, ωστόσο μετά από αλλεπάλληλες αναβολές κάτι τέτοιο δεν έγινε, με τις πληροφορίες από τις Βρυξέλλες να αναφέρουν ότι μπορεί να συνεχιστεί αύριο. Πάντως από τις 21:45 (ώρα Ελλάδος) βρίσκεται σε εξέλιξη το δείπνο των ηγετών, όπου είχε προγραμματιστεί να συζητήσουν επί της πρότασης του Σαρλ Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παρέδωσε στις εθνικές αντιπροσωπείες τη νέα, συμβιβαστική πρότασή του για να τη μελετήσουν.
Σύμφωνα με το Politico, στην πρόταση του Σαρλ Μισέλ προβλέπεται ότι ο προϋπολογισμός 2021-2027 ορίζεται σε 1,074 τρισ. ευρώ και το Ταμείο Ανάκαμψης σε 750 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το Ταμείο Ανάκαμψης θα αποτελείται από επιχορηγήσεις 390 δισεκατομμυρίων ευρώ και δάνεια 360 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Πρόκειται για μια αλλαγή από τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια, που είχε αρχικά προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Προβλέπει επίσης ότι τα εθνικά σχέδια διάθεσης των χρημάτων θα πρέπει να λάβουν την έγκριση της ενισχυμένης πλειοψηφίας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Η εκταμίευση θα συνδέεται επίσης με κυβερνήσεις που τηρούν το κράτος δικαίου, γεγονός που θα καθιερωθεί επίσης με ενισχυμένη πλειοψηφία των 27.
Επίσης, προβλέπεται ότι το συνολικό ποσό του Πολυετούς Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-27 είναι 1.074,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το έγγραφο, προορίζεται ως βάση για μια συμβιβαστική συμφωνία μετά από τέσσερις ημέρες ατελέσφορων διαπραγματεύσεων των 27 για το οικονομικό πακέτο βοήθειας.
Ο Σαρλ Μισέλ έγραφε και έσβηνε το τελικό κείμενο μέχρι την τελευταία στιγμή. Μάλιστα, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις ανησυχίες που εξέφρασαν η Ουγγαρία και η Πολωνία, προστέθηκε μια νέα παράγραφος στην πρόταση του Charles Michel σχετικά με τη σύνδεση της χρηματοδότησης της ΕΕ με τα κριτήρια του κράτους δικαίου.
Όπως και στην προηγούμενη πρόταση του Michel, το νέο έγγραφο αναφέρει ότι «στην περίπτωση τέτοιων ελλείψεων, η Επιτροπή θα προτείνει κατάλληλα και αναλογικά μέτρα που θα πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία».
Ωστόσο, προστίθεται στο κείμενο ότι «αυτή η διαδικασία θα πρέπει να σέβεται τις αρχές της αντικειμενικότητας, της μη διάκρισης και της ίσης μεταχείρισης των κρατών-μελών και πρέπει να διεξάγεται σε μια μη κομματική και τεκμηριωμένη προσέγγιση».
Παράλληλα, η πρόταση του Σαρλ Μισέλ περιλαμβάνει και μια σειρά από... μπόνους για κάποιες χώρες-μέλη. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση της περιφερειακής ανάπτυξης, το σχέδιο περιλαμβάνει επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ για την Τσεχική Δημοκρατία, 500 εκατομμύρια ευρώ για τη Γερμανία, 300 εκατομμύρια ευρώ για τη Σλοβενία, 200 εκατομμύρια ευρώ για το Βέλγιο και 100 εκατομμύρια ευρώ για την Κύπρο. Οι βόρειες, αραιοκατοικημένες περιοχές της Φινλανδίας θα λάβουν επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, η νέα συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ μειώνει το Just Transition Fund κατά 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Το JTF δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τις χώρες να επιταχύνουν τον άνθρακα και τις πράσινες επενδύσεις. Αρχικά είχε υπολογιστεί ότι θα λαμβάνει 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ από τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ και επιπλέον 30 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο τώρα μειώνεται σε 10 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο Michel διευκόλυνε επίσης την πρόσβαση στο JTF διαγράφοντας την προϋπόθεση ότι μόνον οι χώρες που έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 θα πάρουν ένα μερίδιο από το pot - μια απαίτηση από την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία.
Ωστόσο, ο Michel δεν συμβιβάζεται στην πρότασή του να διαθέσει το 30% του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης για την κλιματική δράση.
Οι πυρετώδεις διαβουλεύσεις συνεχίζονταν μέχρι τελευταία στιγμή. Όπως επισημαίνει το Politico, είχε περάσει αρκετή ώρα μετά τις 8:00 και μια ομάδα ηγετών συνέχιζε να συναντάται για να προσπαθήσει να πλησιάσει έναν συμβιβασμό. Η ομάδα περιελάμβανε τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, τον πρωθυπουργό της Λετονίας Κριστιάνις Κάρινς και τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Σαρλ Μισέλ: Πεπεισμένος ότι είναι δυνατή μια συμφωνία
Λίγο πριν μπει στη Σύνοδο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε ότι θα παρουσιάσει νέες προτάσεις στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Δείτε εδώ την πρόταση του Σαρλ Μισέλ που δημοσιοποίησε το Politico σε μορφή pdf
Οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ δύσκολες, τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δηλώνοντας ωστόσο πεπεισμένος ότι είναι δυνατή η επίτευξη συμφωνίας.
Μιλώντας στις κάμερες πριν ξεκινήσει η Σύνοδος, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Αυτή η πρόταση είναι καρπός πολλών συλλογικών εργασιών με όλους τους ηγέτες και με τις ομάδες. Γνωρίζω ότι τα τελευταία βήματα είναι πάντα τα πιο δύσκολα, αλλά είμαι βέβαιος, νομίζω ότι ακόμα κι αν είναι δύσκολο, ακόμα κι αν θα είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να δουλεύουμε, νομίζω -και είμαι πεπεισμένος- ότι μια συμφωνία είναι δυνατή».
Η συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ με τα δύο σενάρια
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, προσήλθε στη Σύνοδο με εναλλακτικά σενάρια στην κρίσιμη συνεδρίαση.
Οπως έγινε γνωστό από το Politico, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, υποβάλλει μια συμβιβαστική πρόταση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει μειώσεις για το πρόγραμμα υγείας, το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon Europe, το Just Transition Fund, το ReactEU και τη διεθνή ανάπτυξη.
Το έγγραφο, το οποίο εκπονήθηκε νωρίτερα σήμερα το απόγευμα, καλύπτει δύο σενάρια: ένα για Ταμείο Ανάπτυξης που αποτελείται από επιχορηγήσεις 400 δισεκατομμυρίων ευρώ και ένα για ταμείο που αποτελείται από επιχορηγήσεις 390 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με το σενάριο με επιχορηγήσεις 390 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Διευκόλυνση Ανάκτησης και Ανθεκτικότητας θα δαπανήσει επιχορηγήσεις 312,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, ενώ το ReactEU θα μειωθεί κατά 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε 47,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η προγραμματισμένη χρηματοδότηση 7,7 δισεκατομμυρίων ευρώ του προγράμματος υγείας θα μειωθεί πλήρως, ενώ η χρηματοδότηση για το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon θα μειωθεί σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ (περικοπή 8,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από την αρχική πρόταση).
Τα χρήματα ανάκτησης για το Just Transition Fund θα μειωθούν κατά 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το tweet του Κυριάκου Μητσοτάκη λίγο πριν από τη Σύνοδο
Οι διαβουλεύσεις συνεχίστηκαν μέχρι τελευταία στιγμή, και σε μια από αυτές ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τους Ανγκελα Μέρκελ, Εμανουέλ Μακρόν, Πέδρο Σάντσεθ, Τζουζέπε Κόντε και Αντόνιο Κόστα, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να καλεί την Ευρώπη να παραμείνει φιλόδοξη.
Επρόκειτο για την τελευταία από μια σειρά διαβουλεύσεων που έγιναν τις τελευταίες ώρες. Ο πρωθυπουργός έχει συμμετάσχει σε συσκέψεις με αυτή τη σύνθεση που έχουν διαρκέσει πάνω από 10 ώρες από χθες το βράδυ, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός των χωρών του Νότου.
Επίσης, συμμετείχε ενεργά αυτό το τετραήμερο στην Ολομέλεια αλλά και σε πολλές συσκέψεις στο περιθώριο της Συνόδου όχι μόνο με τις χώρες του Νότου αλλά και στις ευρύτερες διαβουλεύσεις με τους λεγόμενους «φειδωλούς».
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «η Ελλάδα, έχοντας ανακτήσει την αξιοπιστία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο και με το αυξημένο κύρος του πρωθυπουργού, διαδραματίζει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση των εξελίξεων».
Το tweet του Κυριάκου Μητσοτάκη
«Σε μια ακόμη συνάντηση, αυτή τη φορά με την Ανγκελα Μέρκελ, τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Τζουζέπε Κόντε, τον Πέδρο Σάντσεθ και τον Αντόνιο Κόστα. Η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει φιλόδοξη. Ας κάνουμε μια συμφωνία απόψε», έγραψε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Twitter.
Πρωθυπουργός Φινλανδίας: «Θα μείνω όσο διάστημα χρειάζεται»
«Ελπίζω να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία», δήλωσε η πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Σάνα Μαρίν, όταν έφτασε στη Σύνοδο Κορυφής. «Είμαι έτοιμη να μείνω για όσο διάστημα χρειάζεται», πρόσθεσε.
Η Φινλανδία συνεργάζεται στενά με την ομάδα των λεγόμενων «φειδωλών» χωρών καθ' όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, για να πιέσει για μείωση του όγκου των προτεινόμενων επιδοτήσεων ανάκτησης.
4ήμερο σκληρών διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο
Ουσιαστικά, η Σύνοδος Κορυφής μπαίνει στην 4η ημέρα της σήμερα, ύστερα από ένα τριήμερο θυελλωδών διαπραγματεύσεων. Και μόνο το γεγονός ότι είναι η πρώτη φορά εδώ και 20 χρόνια που η Σύνοδος Κορυφής κρατά 4 μέρες (τελευταία φορά ήταν το 2000, όταν οι ηγέτες διαπραγματεύονταν τη Συνθήκη της Νίκαιας) δείχνει τη βαρύτητα της διαπραγμάτευσης, τη σκληρή αντιπαράθεση, αλλά και τη θέληση όλων να βρεθεί μια φόρμουλα για να υπάρξει συμφωνία.
Το διακύβευμα είναι το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Τα μεγάλα «αγκάθια» για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι η αναλογία επιχορηγήσεων - δανείων (η αρχική πρόταση της Κομισιόν ήταν 500 δισ. επιχορηγήσεις, 250 δισ. δάνεια) και οι όροι που θα το συνοδεύουν.
Οι χώρες στοιχίζονται γύρω από δύο μπλοκ: Αυτό των «φειδωλών», με ηγέτη την Ολλανδία, και αυτό των νοτίων, με το οποίο στοιχίζονται ο Εμανουέλ Μακρόν και η Ανγκελα Μέρκελ.
Οι «φειδωλοί» ζητούν μεγαλύτερη αναλογία σε δάνεια και μικρότερη σε επιχορηγήσεις και αυστηρούς όρους για τη χορήγησή τους και την έγκριση των εκταμιεύσεων.
Το Σάββατο κατατέθηκε μια νέα πρόταση από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, η οποία όμως ούτε και αυτή κατάφερε να κάμψει τις αντιδράσεις και να λειτουργήσει ως βάση συμφωνίας. Την Κυριακή συνεχίστηκαν οι πολυμερείς και διμερείς συναντήσεις, με τον Σαρλ Μισέλ να ηγείται αυτών προκειμένου να καταφέρει να καταρτίσει μια νέα πρόταση που θα συγκεράσει όλες τις απόψεις και θα ανοίξει τον δρόμο σε μια συμφωνία.
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Σαρλ Μισέλ κατέθεσε όντως μια νέα πρόταση τα ξημερώματα και ύστερα από μια νύχτα έντονων καβγάδων και αντιπαραθέσεων. Η πρόταση, σύμφωνα με το Reuters, κατεβάζει τον πήχη των επιχορηγήσεων κάτω από τα 400 δισ. ευρώ, στα 390 δισ. ευρώ συγκεκριμένα. Νωρίτερα κυκλοφορούσαν πληροφορίες ότι το μπλοκ των νοτίων δεν δέχεται το ύψος των επιχορηγήσεων να πέσει κάτω από τα 400 δισ., ενώ από την άλλη πλευρά οι «φειδωλοί» επέμεναν σε μια λύση 50%-50%. Αν ισχύουν οι πληροφορίες για τη νέα πρόταση Μισέλ και με βάση την αισιοδοξία των ηγετών, τα 390 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις ίσως αποδειχθούν η πρόταση που θα «ξεκλειδώσει» το δύσκολο παζλ της συμφωνίας.
Αισιόδοξη η Μέρκελ
«Χθες το βράδυ, μετά από μακρές διαπραγματεύσεις, επεξεργαστήκαμε ένα πλαίσιο για πιθανή συμφωνία. Αυτό είναι ένα βήμα προς τα εμπρός και δίνει την ελπίδα ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία σήμερα, ή τουλάχιστον είναι δυνατή μια συμφωνία», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, προσερχόμενη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εκφράζοντας, όπως σημειώνει το Politico, μια πιο θετική στάση σε σχέση με χθες.
Η Άνγκελα Μέρκελ είπε ότι η πρόταση για επιχορήγηση 500 δισεκατομμυρίων ευρώ που υπέβαλε η ίδια και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τον Μάιο «ώθησαν τα πράγματα για ένα πραγματικά ουσιαστικό πρόγραμμα σε αυτή την εξαιρετική κατάσταση».
Και πρόσθεσε: «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήταν δυνατόν να συμφωνηθεί ένα σημαντικό ποσοστό των επιχορηγήσεων» μεταξύ των ηγετών της ΕΕ (η τελευταία υπό συζήτηση πρόταση είναι 390 δισεκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεων)».