Φήμη ενός σύγχρονου Ζακ Κουστώ – φυσιοδίφη, λάτρη της περιπέτειας και οραματιστή – έχει καλλιεργήσει ο Στόκτον Ρας, ο ριψοκίνδυνος Διευθύνων Σύμβουλος της OceanGate κι ένας εκ των πέντε επιβαινόντων στο υποβρύχιο, που αγνοείται κάπου στο Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό.
Κυνηγώντας το όνειρό του για την εξερεύνηση των βυθών των ωκεανών ο Ρας ανέπτυξε μια αντιπάθεια προς τους κανόνες, που κατά τραγική ειρωνεία ίσως αποβεί μοιραία για τον ίδιο και τους συνταξιδιώτες του στο εξαφανισμένο από την περασμένη Κυριακή υποβρύχιο Titan.
«Από κάποιο σημείο και μετά η ασφάλεια είναι σκέτο χάσιμο χρόνου. Εννοώ ότι αν το μόνο που σε νοιάζει είναι να είσαι ασφαλής, μείνει στο κρεβάτι σου. Μην μπαίνεις στο αυτοκίνητό σου, μην κάνεις τίποτε», είχε δηλώσει πέρυσι στο δημoσιογράφο Ντέιβιντ Πογκ του CBS.
Σε άλλη συνέντευξή του ο Στόκτον είχε ομολογήσει – και μάλιστα κομπάζοντας, όπως σημειώνει το CNN– ότι «παραβίασε κάποιους κανόνες» στην καριέρα του. «Νομίζω ότι ο στρατηγός Μακ Άρθουρ ήταν που είπε ότι θα σε θυμούνται για τους κανόνες που παραβιάζεις. Κι εγώ παραβίασα κάποιους κανόνες για να το κάνω αυτό. Νομίζω ότι τους παραβίασα έχοντας πίσω μου τη λογική και καλή μηχανική», είπε στον Μεξικανό YouTuber, Άλαν Εστράντα.
Ποιος είναι ο CEO της ΟceanGate
O Ρας αποφοίτησε το 1984 με πτυχίο Αεροδιαστημικής Μηχανικής από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Το παιδιό του όνειρο ήταν να γίνει κάποια μέρα αστροναύτης, αλλά η όρασή του δεν ήταν αρκετά καλή, όπως ο ίδιος είπε στο περιοδικό Smithsonian προ διετίας.
Στη συνέχεια μετακόμισε στο Σιάτλ, όπου έπιασε δουλειά ως μηχανικός δοκιμών πτήσεων στο πρόγραμμα παραγωγής των F-15 στη McDonnell Douglas. Το 1989 έκανε μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ. Αν και δεν εγκατέλειψε το όνειρο των διαστημικών ταξιδιών έστω και ως τουρίστας, το 2004 άλλαξε γνώμη. «Μου ήρθε η ιδέα ότι δεν ήταν αυτό που ήθελα. Δεν ήθελα πια ως τουρίστας στο διάστημα, αλλά να γίνω ο κάπτεν Κερκ στο Έντερπραϊζ. Ήθελα να εξερευνήσω», είπε στο περιοδικό.
Αντιπάθεια προς τους κανόνες
Με στόχο «την αύξηση της πρόσβασης στα βάθη των ωκεανών μέσω της καινοτομίας» ο Ρας ίδρυσε το 2009 την OceanGate , που διαχειρίζεται σήμερα τρία υποβρύχια για έρευνες, παραγωγές ταινιών και «εξερευνητικά ταξίδια», ανάμεσά τους και τουριστικές καταδύσεις στο ναυάγιο του Τιτανικού στον βυθό του Βόρειου Ατλαντικού με κόστος 250.000 δολαρίων κατ’ άτομο.
Για τον Ρας η θάλασσα και όχι ο ουρανός είναι που προσφέρει τις περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης στην ανθρωπότητα αν καταστεί μη κατοικήσιμη η επιφάνεια του πλανήτη μας. «Το μέλλον της ανθρωπότητας είναι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, όχι στον πλανήτη Άρη. Θα αποκτήσουμε μια υποβρύχια βάση. Αν καταστρέψουμε αυτό τον πλανήτη, η καλύτερη σωσίβια λέμβος για την ανθρωπότητα θα είναι υποβρύχια», δήλωσε στον Μεξικανό YouTuber.
Στη δίψα του για την εξερεύνηση ο Ρας συχνά εξέφρασε αμφιβολίες, ενίοτε δε και απέρριπτε τους κανονισμούς που κατά τη γνώμη του φρενάρουν την καινοτομία. Η εμπορική βιομηχανία των υποβρυχίων είναι «προκλητικά ασφαλής, επειδή έχουν όλους αυτούς τους κανονισμούς. Αλλά δεν έχει καινοτομήσει, ούτε αναπτυχθεί λόγω αυτών των κανονισμών», είχε πει στο Smithsonian.
Κι ήταν αυτή η στάση που ώθησε την OceanGate να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις ακόμη και στελεχών της. Όπως προκύπτει από αγωγή του 2018 ένα πρώην στέλεχος της OceanGate Expeditions, ο Ντέιβιντ Λόχριτζ, είχε απολυθεί, αφού είχε εκφράσει σοβαρές αμφιβολίες για την ασφάλεια του υποβρυχίου. Σύμφωνα με αυτόν τον πρώην διευθυντή θαλάσσιων επιχειρήσεων, το φινιστρίνι στο εμπρός μέρος του υποβρυχίου έχει κατασκευαστεί για να αντέχει την πίεση σε 1.300 μέτρα βάθους και όχι στα 4.000 μέτρα.
Αλλά και υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου των υποβρύχιων σκαφών καθώς και ωκεανογράφοι και εξερευνητές βαθέων υδάτων, ανησυχούσαν για την «πειραματική», όπως την αποκαλούσαν, προσέγγιση της OceanGate, ώστε με επιστολή τους το 2018, προειδοποίησαν τον Ρας για πιθανά «καταστροφικά» προβλήματα με την ανάπτυξη του υποβρύχιου Titan, του ίδιου σκάφους που αγνοείται τώρα στον Βόρειο Ατλαντικό με πέντε επιβαίνοντες, όπως αποκάλυψαν οι New York Times.
Ο ριψοκίνδυνος Μακ Γκάιβερ
Με την εξαφάνιση του υποβρυχίου τις τελευταίες ημέρες ήλθαν στο φως κάποιες λεπτομέρειες για το σχεδιασμό και την τεχνολογία του - όπως το χειριστήριο με το οποίο κινείται, αντίστοιχο εκείνου του Playstation - , που προκάλεσαν εύλογες απορίες για την «πειραματική» προσέγγιση της OceanGate.
Ο δημοσιογράφος Ντέιβιντ Πογκ, που μετείχε πέρυσι σε ταξίδι στο ναυάγιο του Τιτανικού, όταν κατέρρευσαν τα συστήματα επικοινωνίας του Titan, ρώτησε τον Ρας για κάποια εξαρτήματα του υποβρυχίου, που θυμίζουν… ΜακΓκάιβερ κι εκείνος αντέτεινε ότι το σημαντικό είναι να είναι γερά τα βασικά τμήματα του σκάφους, όπως το κύτος πίεσης. «Δεν έχει σημασία. Μπορεί να χάσεις τους προωθητήρες, τα φώτα. Όλα αυτά μπορεί να καταρρεύσουν, αλλά και πάλι θα είσαι ασφαλής», είπε…