Ο δρόμος της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν για μια δεύτερη θητεία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έγινε πιο δύσβατος.
To Politico εξηγεί γιατί η Φον ντερ Λάιεν αισθάνεται την πίεση καθώς οι φιλελεύθεροι της ΕΕ καταρρέουν και η παράταξη που θα μπορούσε να την στηρίξει, χάνει έδρες. Λίγες ημέρες πριν από μια κρίσιμη συνάντηση στην οποία οι ηγέτες της ΕΕ θα αποφασίσουν για το μέλλον της, η Renew Europe, ένα από τα τρία κόμματα που η Φον ντερ Λάιεν ελπίζει ότι θα την υποστηρίξουν αποδυναμώνεται.
«Τα απλά μαθηματικά … καθιστούν την κατάσταση πολύ δύσκολη για τη Φον ντερ Λάιεν αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Jacob Moroza-Rasmussen, πρώην γενικός γραμματέας του πανευρωπαϊκού φιλελεύθερου κόμματος ALDE.
Άλλαξαν τα δεδομένα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η αιφνιδιαστική απόφαση την Παρασκευή του Τσέχου λαϊκιστή Andrej Babiš να αποσύρει τους επτά ευρωβουλευτές του από την Renew επισφράγισε μια άθλια προεκλογική περίοδο στην ΕΕ για τους φιλελεύθερους, οι οποίοι έπεσαν από 102 έδρες σε μόλις 74. Η Renew, η οποία ήταν η τρίτη μεγαλύτερη ομάδα στο Κοινοβούλιο, ξεπεράστηκε από τους ακροδεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR), έδρα των Αδελφών της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι.
Αν χρειαζόταν περισσότερος συμβολισμός για την πορεία των φιλελευθέρων, ένα από τα βαριά χαρτιά τους - ο Μαρκ Ρούτε, πρωθυπουργός της Ολλανδίας τα τελευταία 14 χρόνια - θα συμμετάσχει στο τελευταίο του Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αυτή την εβδομάδα πριν αναλάβει τη νέα του θέση ως γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, επισημαίνει το δημοσίευμα.
Η Φον ντερ Λάιεν και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα της έχουν εμπλακεί μέχρι στιγμής σε συνομιλίες μόνο με τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) και την Renew, αγνοώντας επισήμως τόσο τους Πράσινους όσο και το ECR, παρά το γεγονός ότι δήλωσε πριν από τις εκλογές ότι θα ήταν ανοιχτή σε συνεργασία με την Μελόνι.
Τόσο οι φιλελεύθεροι -με την Εσθονό πρωθυπουργό Κάγια Κάλλας- όσο και οι Σοσιαλιστές -με τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα- θα πάρουν σημαντικές θέσεις εργασίας στην ΕΕ, εάν το πακέτο ηγεσίας της ΕΕ, στο οποίο συμμετέχει η φον ντερ Λάιεν, βγει αλώβητο από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή.Αλλά ακόμη και αυτό δεν θα είναι το τέλος της αβεβαιότητας για την Φ ντερ Λάιεν.
Κομβικός ο ρόλος του ΕΛΚ
Θα χρειαστεί 361 ψήφους στο Κοινοβούλιο (σε σύνολο 720) σε μια μυστική ψηφοφορία που θα μπορούσε να διεξαχθεί ήδη στις 18 Ιουλίου. Αθροίζοντας όλα τα μέλη του ΕΛΚ, του S&D και της Renew στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, φτάνει τους 398. Αλλά δεν θα την υποστηρίξουν όλοι στο ΕΛΚ και το S&D, και το Renew χάνει μέλη.
«Είμαστε βέβαιοι ότι θα πετύχουμε μια συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε ανώνυμα αξιωματούχος του ΕΛΚ. «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ήταν πάντα μια πρόκληση».
Εάν οι ηγέτες της ΕΕ θεωρούν ότι η φον ντερ Λάιεν δεν θα τα καταφέρει να περάσει από το Ευρωκοινοβούλιο, μπορούν να κερδίσουν χρόνο, διορίζοντάς την αλλά μεταθέτοντας την ψηφοφορία από τους ευρωβουλευτές από τον Ιούλιο στον Σεπτέμβριο - όπως συνέβη το 2009 όταν ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο επανεξελέγη πρόεδρος της Επιτροπής.
«Το ΕΛΚ είναι πραγματικά κομβικό εδώ», δήλωσε ο Simon Hix, καθηγητής συγκριτικής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας. «Όμως, όπως είπαμε, θα είναι πολύ δύσκολο γι' αυτούς να συγκροτήσουν μια σταθερή πλειοψηφία».
Παρ' όλα αυτά, δεν υπάρχουν πραγματικές εναλλακτικές λύσεις για την Γερμανίδα ηγέτιδα, υποστήριξε ο Hix, λέγοντας ότι η προσφορά στη Μελόνι ενός σημαντικού χαρτοφυλακίου αντιπροεδρίας για την Ιταλία στην Επιτροπή θα μπορούσε να εξασφαλίσει στη Φον Ντερ Λάιεν την υποστήριξη των 24 ευρωβουλευτών της Μελόνι.
Οι Σοσιαλιστές και η Renew είναι πολύ πιο αδύναμοι από το ΕΛΚ γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά εξακολουθούν να είναι απαραίτητοι στο Κοινοβούλιο. Οι Σοσιαλιστές έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η υποστήριξή τους δεν θα είναι εγγυημένη εάν η Φον ντερ Λάιεν κάνει συμφωνία με την Μελόνι ή με άλλες δυνάμεις στα δεξιά του ΕΛΚ.
Δυνατά στα παζάρια για την Φον ντερ Λάιεν και οι Πράσινοι
Με την πλειοψηφία να μειώνεται, οι Πράσινοι καθιστούν όλο και πιο σαφές ότι θέλουν να συμμετάσχουν ενεργά στα παζάρια.
«Όποιος θέλει σταθερές πλειοψηφίες μπορεί να διαπραγματευτεί με εμάς τους Πράσινους. Είμαστε έτοιμοι», έγραψε ο Γερμανός Πράσινος Rasmus Andresen στο X, αφού ο Babiš ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την Renew.
Αλλά ακόμη και οι Πράσινοι, οι οποίοι διαθέτουν περίπου 50 έδρες, μπορεί να μην είναι αρκετοί για να κερδίσει η Φον ντερ Λάιεν στο Κοινοβούλιο - και το άνοιγμα προς αυτούς θα έχανε πιθανότατα την υποστήριξή της εντός της δικής της ομάδας του ΕΛΚ.
«Ακόμα και αν επεκταθεί με τους Πράσινους, υπάρχει ο κίνδυνος να μην έχει τα νούμερα τώρα», δήλωσε ο πρώην γενικός γραμματέας του ALDE Moroza-Rasmussen, προσθέτοντας ότι η αποδυνάμωση των κομμάτων του κέντρου θα ανεβάσει επίσης το τίμημα που θα επιδιώξει να αποσπάσει από αυτήν η Μελόνι.
Αν και οι ευρωβουλευτές του Babiš δεν θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να στηρίξουν τη Φον ντερ Λάιεν - έχοντας βάλει στο στόχαστρο την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία και τη μεταναστευτική πολιτική του μπλοκ - η απόφαση να εγκαταλείψουν θα μπορούσε ωστόσο να επηρεάσει το κλίμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυτή την εβδομάδα.
«Έχει σημασία λόγω του τι κάνει ψυχολογικά, διότι τώρα το ECR είναι σίγουρα μεγαλύτερο από το Renew. Αυτό σημαίνει ότι θα γίνει λίγο πιο σκληρό», δήλωσε ο Moroza-Rasmussen.
«Δεν συμφέρει κανέναν να υπάρχει χάος», δήλωσε άτομο με γνώση των διαπραγματεύσεων μετά το άκαρπο δείπνο των ηγετών της ΕΕ στις 17 Ιουνίου. Τελικά, δεν υπάρχουν πραγματικά άλλα ονόματα στο τραπέζι», ανέφερε στο Politico η πηγή.