Η απρόσμενη επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του 2016 είχε αφήσει αποσβολωμένους πολιτικούς και ευρωβουλευτές στην Ευρώπη, αλλά η αντίδραση στις παγκόσμιες πρωτεύουσες την περασμένη Τετάρτη ήταν πολύ διαφορετική.
Όπως σημειώνει το Politico σε ανάλυσή του, η εμφατική νίκη του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα μπορεί να πυροδότησε πανηγυρισμούς σε κάποιους και άγχος σε πολλούς, αλλά όχι σοκ, αφού ο πλανήτης διαθέτει εμπειρία με τον Τραμπ στην εξουσία και στις Βρυξέλλες προετοιμάζονταν επί μήνες για την πιθανή επιστροφή του στο Οβάλ Γραφείο.
Με την ξεκάθαρη νίκη του ο Τραμπ θα είναι πιο ελεύθερος εσωτερικά και στη διεθνή σκηνή
Από το πρωί της Τετάρτης που ανακοινώθηκε η επικράτηση του Τραμπ δεν ξανακούστηκαν επιχειρήματα περί «πολωμένης» Αμερικής και «δυσλειτουργικής» πολιτικής της. Η ξεκάθαρη νίκη του σε όλες τις αμφίρροπες πολιτείες, η εξασφάλιση ισχυρής λαϊκής εντολής και η πιθανή επικράτηση των Ρεπουμπλικανών και στα δύο σώματα του Κογκρέσου ακυρώνει το επιχείρημα ότι η εσωτερική πολιτική της Αμερικής, παρά τα τεράστια πλεονεκτήματά της έναντι όλων των άλλων αντιπάλων της, είναι που την οδηγεί στην παρακμή.
Σε αντίθεση με το 2016, τούτη τη φορά ο Τραμπ θα ηγηθεί ενός ενωμένου κόμματος και πιθανότατα και μιας ενιαίας κυβέρνησης. Δεν θα χρειαστεί να υπερασπιστεί τη νίκη του, όπως χρειάστηκε να κάνει με την έρευνα για την εμπλοκή της Ρωσίας στις εκλογές του 2016.
Έχει πολλά «βαρίδια», όπως οι νομικοί μπελάδες του και είναι πλέον 78 ετών, αλλά ο Τραμπ είναι πολύ ισχυρότερος τώρα απ’ ό,τι προ οκταετίας, όταν τον αμφισβητούσαν Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες και τον απεχθάνονταν οι Δημοκρατικοί, επειδή άλωσε με τρία εκατομμύρια λιγότερες ψήφους τον Λευκό Οίκο.
Η πολιτική του επιστροφή εξασφαλίζει στον «απρόβλεπτο» Τραμπ, όπως τον χαρακτήρισε προ ημερών ο Πολωνός πρωθυπουργός Τουσκ, αξιοπιστία και ελευθερία κινήσεων στη διεθνή σκηνή, που δεν διέθετε προ οκταετίας. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα είναι πιο ισχυρές, αφού ο απομονωτισμός του Τραμπ, η προσέγγισή του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και η προστατευτική εμπορική του πολιτική μπορούν να εγείρουν σοβαρά προβλήματα.
Το περίπλοκο διεθνές τοπίο στο οποίο καλείται να πλοηγηθεί ο Τραμπ
Ο Βρετανός οικονομικός ιστορικός και αρθρογράφος Νάιαλ Φέργκιουσον θεωρεί ότι ο Τραμπ έχει τη δυνατότητα να έχει ισχυρή παρουσία στη διεθνή σκηνή, βλέποντας μια «γραμμή συνέχειας» από τον Ρίγκαν στον Τραμπ, που μπορεί να οδηγήσει τη Δύση στη νίκη στον «Ψυχρό Πόλεμο ΙΙ».
Ο κόσμος σήμερα είναι πιο περίπλοκος και πιο επικίνδυνος από εκείνον που άφησε πίσω του ο Τραμπ όταν αποχώρησε από την εξουσία τον Ιανουάριο του 2021. Σε αυτόν τον Ψυχρό Πόλεμο οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν ενισχυμένο άξονα αυταρχικών κρατών με επικεφαλής την Κίνα, αλλά και μια Ρωσία σε πόλεμο με την Ευρώπη, ένα Ιράν σε πόλεμο στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Κορέα.
Οι ηγέτες αυτών των χωρών συγκεντρώθηκαν τον περασμένο μήνα στο Καζάν της Ρωσίας με συναδέλφους τους άλλων κρατών, όπως η Νότια Αφρική και η Τουρκία, σε ένα είδος συνόδου κορυφής του παράλληλου κόσμου εκτός ΗΠΑ. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ σε Ασία και την Ευρώπη αναζητούν ηγεσία από την Ουάσινγκτον. Θα τους εκπλήξει ο Τραμπ;
Αυτό εξαρτάται από το αν το «Make America Great Again» («Να ξανακάνουμε Μεγάλη την Αμερική») σημαίνει περισσότερο «America First» («Πρώτα η Αμερική») ή «Peace Through Strength» («Ειρήνη διά της Ισχύος» -αν και αυτό αναμφίβολα θυμίζει Ρόναλντ Ρίγκαν. Η επιλογή είναι του Τραμπ, σχολιάζει το Politico.
Τα τρία πρώτα κρίσιμα τεστ για τον Τραμπ
Τρεις πρώτες δοκιμασίες θα μας δείξουν τι να περιμένουμε: Ποιους θα τοποθετήσει ο Τραμπ και σε ποια πόστα. Τι θα κάνει με την Ουκρανία και πόσο θα το τραβγήξει για να περιορίσει το παγκόσμιο εμπόριο.
Οι επιλογές του Τραμπ για το επιτελείο του κυμαίνονται σε ένα ευρύ φάσμα. Έμπειροι επαγγελματίες, όπως ο πρώην σύμβουλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Ρόμπερτ Ο’Μπράιεν και ο Γερουσιαστής της Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο, θέλουν εμπλοκή των ΗΠΑ στη διεθνή σκακιέρα και στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και ο Μπράιαν Χουκ, ο οποίος διορίστηκε υπεύθυνος για τη μετάβαση στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Γερμανία, Ρικ Γκρενέλ, υποψήφιος για μια κορυφαία θέση στη νέα κυβέρνηση, παίρνει κατευθυντήρια γραμμή του από τον Τραμπ.
Ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς ανήκει στην πτέρυγα των οπαδών της «απομόνωσης», ενώ υπάρχουν και αρκετοί τυχοδιώκτες, λέει το Politico.
Το ουκρανικό λυδία λίθος της αμερικανικής στρατιωτικής και διπλωματικής ισχύος
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το ουκρανικό ζήτημα θα αποτελέσει τη λυδία λίθο της στρατιωτικής και διπλωματικής ισχύος των ΗΠΑ υπό τον Τραμπ, ειδικά για την Ευρώπη.
Στη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας ο Τραμπ έριξε στον Βολόντιμιρ Ζελένσκι την ευθύνη για την έναρξη του πολέμου και αρνήθηκε να πει αν επιθυμεί νίκη της Ουκρανίας. Ο Τραμπ λέει ότι θέλει να τερματίσει τον πόλεμο από την πρώτη ημέρα χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρεις για το πώς θα το κάνει. Και αν το κάνει με τρόπο που να μπορεί ο Πούτιν να διεκδικήσει τη νίκη, θα ενδυναμωθεί και η Κίνα και θα αποδυναμωθούν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ κι αυτό δεν αποτελεί συνταγή ισχύος ή μεγαλείου για την Ουάσιγκτον, λέει το Politico.
To τεστ του διεθνούς εμπορίου
Τέλος, το εμπόριο είναι η τρίτη δοκιμασία για τον Τραμπ κι ένα τεστ της παγκόσμιας οικονομικής ηγεσίας της Αμερικής.
Ο Τραμπ δεν είναι ο ιδανικός μαθητής, αφού κλιμάκωσε τις δεσμεύσεις του για «όμορφους» δασμούς (20%! 50%! 100%!) στα εισαγόμενα προϊόντα. Αλλά είναι κτηματομεσίτης: Θα προσπαθήσει να σας πουλήσει ένα διαμέρισμα του ενός εκατ.δολαρίων για δέκα εκατ. δολάρια. Θα ρισκάρει να βυθίσει σε ύφεση την παγκόσμια οικονομία και να τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό με την επιβολή αυτών των δασμών;
Ίσως όχι, αν κρίνει κανείς από την πρώτη του θητεία όταν επαναδιαπραγματεύτηκε τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τον Καναδά και το Μεξικό, λέει το Politico. Kαι καταλήγει:
«Τους ερχόμενους μήνες, ο Τραμπ θα διαπραγματευτεί με τον πλανήτη από θέση ισχύος. Το πιο δύσκολο να φανταστεί κανείς σενάριο είναι η απομόνωση του Τραμπ και της Αμερικής από τον κόσμο. Αν κάτι γνωρίζουμε γι’ αυτόν, είναι ότι θέλει να βρίσκεται στο επίκεντρο».