Δύσκολα βγαίνουν τα «κουκιά» προκειμένου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να παραμείνει στο τιμόνι της Κομισιόν μετά τις ευρωεκλογές, εκτιμά το Politico, και της εύχεται «καλή τύχη» στην προσπάθεια εξασφάλισης 361 ψήφων στην Ευρωβουλή, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι.
Η Φον ντερ Λάιεν εξελέγη το 2019 πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με οριακή πλειοψηφία εννέα ψήφων στο Ευρωκοινοβούλιο.
Aυτή τη φορά, ωστόσο, η αποστολή της φαντάζει δυσκολότερη, καθώς έχει απέναντί της μια πιο εχθρική Ευρωβουλή και είναι υπαρκτή η πιθανότητα να μην εξασφαλίσει τις αναγκαίες 50%+1 ψήφους επί συνόλου 720.
Τα δύο εμπόδια στον δρόμο της Φον ντερ Λάιεν
Προκειμένου να κερδίσει την ανανέωση της θητείας της, η Φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να υπερπηδήσει δύο σημαντικά εμπόδια.
Το πρώτο είναι να εξασφαλίσει τη συναίνεση της πλειοψηφίας των 27 ηγετών κρατών-μελών της ΕΕ, που θα συνεδριάσουν στα τέλη Ιουνίου. Το δεύτερο είναι να αποσπάσει την ψήφο τουλάχιστον 361 από τους συνολικά 720 ευρωβουλευτές, που θα επιβεβαιώσουν την επιλογή των ηγετών σε μυστική ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο.
Όσον αφορά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τα πράγματα είναι ευκολότερα για τη Φον ντερ Λάιεν, αφού 12 από τα 27 μέλη του προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και όλοι αναμένεται να την υποστηρίξουν, αν και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να προτείνει άλλον υποψήφιο, ενώ ο συμπατριώτης της προέδρου της Κομισιόν, Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες.
Οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι το ΕΛΚ της Φον ντερ Λάιεν θα αναδειχθεί και πάλι πρώτη δύναμη στη νέα Ευρωβουλή, με 170 έδρες, αλλά η πρόεδρος της Κομισιόν θα χρειαστεί να προσφέρει ανταλλάγματα στις άλλες μεγάλες κεντρώες παρατάξεις, δηλαδή στους Σοσιαλιστές και στους Φιλελεύθερους, στη μετεκλογική μοιρασιά των πόστων της ΕΕ, προκειμένου να δημιουργήσει μια πλειοψηφία.
Δύσκολα «βγαίνουν τα κουκιά» για τη Φον ντερ Λάιεν στην Ευρωβουλή
Αν η Φον ντερ Λάιεν αποσπάσει τη στήριξη του ΕΛΚ, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe, θα συγκεντρώσει κάπου 390 ψήφους, όπως προβλέπει το Politico, άρα πάνω από το όριο των 361.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο, καθώς ειδικοί και πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πως, ακόμη κι αν οι ηγέτες των παρατάξεων δώσουν γραμμή στους ευρωβουλευτές τους να στηρίξουν τη Φον ντερ Λάιεν, πιθανώς να υπάρξουν διαρροές άνω του 10% σε κάθε μία από τις προαναφερθείσες πολιτικές ομάδες - ποσοστό που θα μείωνε στις 351 τις ψήφους υπέρ της Γερμανίδας Συντηρητικής πολιτικού.
Το 2019 η Φον ντερ Λάιεν εξασφάλισε την πλειοψηφία χάρη και στη στήριξη ορισμένων ευρωβουλευτών του κόμματος Fidesz του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν και του συντηρητικού κόμματος «Νόμου και Δικαιοσύνης» της Πολωνίας, κάτι στο οποίο δεν μπορεί να υπολογίζει αυτή τη φορά, αφού επί θητείας της οι Βρυξέλλες «στρίμωξαν» τα δύο αυτά κόμματα αναφορικά με τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου.
Όσον αφορά στους Σοσιαλιστές και στους Φιλελεύθερους, ένας αυξανόμενος αριθμός ευρωβουλευτών τους ίσως απορρίψουν αυτή τη φορά τη Φον ντερ Λάιεν, ανησυχώντας ότι είναι πρόθυμη να εξετάσει το ενδεχόμενο συμμαχίας με την ακροδεξιά Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, αλλά και κατηγορώντας την για την αποδυνάμωση της πράσινης ατζέντας της ΕΕ.
Ενώ στο αρνητικό κλίμα για την πρόεδρο της Κομισιόν θα πρέπει να προσθέσει κανείς και τη στάση των Γάλλων ευρωβουλευτών των Ρεπουμπλικανών, λόγος για τον οποίο η Φον ντερ Λάιεν θα χρειαστεί, σύμφωνα με ανώτερο στέλεχος του ΕΛΚ, να... πιέσει το κόμμα του Ντόναλντ Τουσκ στην Πολωνία και το Λαϊκό Κόμμα στην Ισπανία. «Πρέπει να σηκώσει τα μανίκια της και να τηλεφωνήσει σε όλους. Και να συνεχίσει να το κάνει μέχρι να τελειώσει η προεκλογική καμπάνια. Να πιέσει σκληρά για να εξασφαλίσει τη στήριξη από την Ισπανία και την Πολωνία. Χρειάζεται σχεδιασμός», δήλωσε το στέλεχος του ΕΛΚ στο Politico.
O ρόλος της Μελόνι
Η Φον ντερ Λάιεν «φλερτάρει» με τη Μελόνι, καθώς θα χρειαστεί την υποστήριξή της τόσο στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά φαίνεται ότι η στρατηγική της αυτή μπορεί να της γυρίσει μπούμερανγκ.
Όσο προσεγγίζει τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές, στους οποίους μετέχουν οι Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι, τόσο περισσότερες ψήφους αναμένεται να χάσει η Φον ντερ Λάιεν από τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους.
Η υποστήριξη της Μελόνι είναι κρίσιμη για να λάβει η Φον ντερ Λάιεν το χρίσμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά το κόμμα της αναμένεται να εξασφαλίσει περί τις δέκα έδρες στη νέα Ευρωβουλή, πολύ λιγότερες από τη συνδυασμένη δύναμη των κομμάτων του Όρμπαν και του πολωνικού «Νόμος και Δικαιοσύνη» αλλά και από τις ψήφους των Σοσιαλιστών, ειδικά εκείνων της Γερμανίας, που θα της γυρίσουν την πλάτη.
Οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), η Renew Europe και οι Πράσινοι έχουν προειδοποιήσει ότι δεν θα υποστηρίξουν την επανεκλογή της Φον ντερ Λάιεν σε περίπτωση οποιασδήποτε συμφωνίας της με τους ακροδεξιούς συμμάχους της Μελόνι στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο παράγοντας «Πράσινοι»
Αν η Φον ντερ Λάιεν εγκαταλείψει τα όνειρα ενός deal με το ECR, θα χρειαστεί να την υποστηρίξουν όχι μόνον οι S&D και οι Φιλελεύθεροι, αλλά και οι Πράσινοι. Έτσι θα εξασφάλιζε 432 ψήφους στην Ευρωβουλή, αλλά μια στήριξη από τους Πράσινους είναι αμφίβολη. Ο Γερμανός ευρωβουλευτής τους Ντάνιελ Φρόιντ είπε στο Politico ότι η παράταξή του συνεργάστηκε με τη Φον ντερ Λάιεν στη διάρκεια της θητείας της και θα μπορούσαν να στηρίξουν την επανεκλογή της αν εκπληρώσει έναν κατάλογο με όρους τους. «Αν συνεχίσουμε το Green Deal, τον σεβασμό του κράτους δικαίου, αν αυτή είναι ατζέντα της, προβλέπω ότι είναι κάτι που θα μπορούσαν να αποδεχθούν οι Πράσινοι», είπε.
Αλλά τέτοιους είδους δεσμεύσεις έναντι των Πρασίνων μπορεί να διαβρώσουν την υποστήριξη προς τη Φον ντερ Λάιεν από τους Συντηρητικούς, που έχουν αντιταχθεί σε κρίσιμες πτυχές της Πράσινης Συμφωνίας, όπως η σταδιακή κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης.