Αντιμέτωπη με ένα τετελεσμένο γεγονός, την αιφνίδια πτώση τού Μπασάρ αλ Άσαντ -επί πολλά χρόνια συμμάχου της στη Συρία-, βρίσκεται η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Πιστή στην αρχή να μην εγκαταλείπει τους «δικούς» της, η Ρωσία πρόσφερε καταφύγιο στον έκπτωτο Μπασάρ αλ Άσαντ και την οικογένειά του στη Μόσχα, χορηγώντας τους άσυλο «για ανθρωπιστικούς λόγους», όπως δήλωσε πηγή του Κρεμλίνου στο ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Tass.
Την απόφαση, μάλιστα, έλαβε ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος, όπως αποκάλυψε σήμερα ο εκπρόσωπός του, Ντμίτρι Πεσκόφ.
Άφαντος ο Άσαντ στη Μόσχα
Ο Άσαντ, ο οποίος είχε ήδη επισκεφθεί τη Μόσχα όταν οι αντάρτες κατέλαβαν το Χαλέπι στις 30 Νοεμβρίου, δεν έχει εμφανιστεί ακόμη δημόσια στη ρωσική πρωτεύουσα, ενώ ο Πούτιν απέφυγε να μιλήσει μέχρι στιγμής για τις καταιγιστικές εξελίξεις στη Συρία.
«Ο Άσαντ αποφάσισε να παραιτηθεί από την προεδρική του θέση και έφυγε από τη χώρα δίνοντας οδηγίες για ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας» δήλωσε χθες, Κυριακή, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Διευκρίνισε μόνον ότι η απόφαση να αποχωρήσει ο έκπτωτος Σύρος πρόεδρος ελήφθη «μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ του Μπασάρ αλ Άσαντ και ορισμένων συμμετεχόντων στην ένοπλη σύγκρουση στο έδαφος της Συρίας», πράγμα που -σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde- ουσιαστικά σημαίνει ότι η απόφαση ελήφθη με τη συναίνεση της Ρωσίας ή ενδεχομένως από το Κρεμλίνο.
Ανακοινώνοντας το αίτημα της Ρωσίας για την έκτακτη, κεκλεισμένων των θυρών, συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σήμερα, ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Μόσχας στα Ηνωμένα Έθνη, Ντμίτρι Πολιάνσκι, προειδοποίησε ότι «το βάθος και οι συνέπειες» των πρόσφατων εξελίξεων για τη Συρία και ολόκληρη την περιοχή «δεν έχουν ακόμη μετρηθεί».
Η ρωσική διπλωματία, που είχε συνηθίσει να υπερασπίζεται πάση θυσία τον σύμμαχό της, στην πραγματικότητα αγωνίζεται να κρύψει την έκταση αυτού του πισωγυρίσματος.
Η Ρωσία βγαίνει λαβωμένη από την πτώση του Άσαντ
Αναλυτές και διεθνή ΜΜΕ, όπως το Politico, έχουν ήδη επισημάνει ότι η Ρωσία με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία βγαίνει λαβωμένη από τις εξελίξεις, αφού χάνει αναφορικά με την προβολή ισχύος της στην ανατολική Μεσόγειο.
Στη Μόσχα ο Μπασάρ αλ Άσαντ -Του έδωσε άσυλο η Ρωσία
Ένα 24ωρο πριν από την κατάληψη της Δαμασκού στο περιθώριο συνάντησης στην Ντόχα με τους ομολόγους του από την Τουρκία και το Ιράν, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έκρινε ότι θα ήταν «απαράδεκτο να επιτραπεί σε τρομοκρατική ομάδα να πάρει τον έλεγχο εδαφών κατά παράβαση των υφιστάμενων συμφωνιών, αρχής γενομένης από το ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που επιβεβαιώνει σταθερά την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας», αναφερόμενος στο ψήφισμα που εγκρίθηκε το 2015 για την πολιτική διευθέτηση του εμφυλίου στη Συρία.
Την ίδια χρονιά, η ζωτικής σημασίας ρωσική στρατιωτική υποστήριξη στο καθεστώς Άσαντ έναντι των ισλαμιστών ανταρτών ήταν που επέτρεψε στη Δαμασκό να ανακτήσει σταδιακά τον έλεγχο μεγάλου τμήματος της Συρίας. Αλλά αυτή τη φορά, εγκλωβισμένη στον πόλεμο με την Ουκρανία, η Ρωσία -πέρα από κάποιους βομβαρδισμούς θέσεων ανταρτών στα βορειοδυτικά της χώρας- δεν μπόρεσε να προσφέρει κάτι περισσότερο στον αλλοτινό σύμμαχό της το τελευταίο δεκαήμερο, που σφράγισε τη μοίρα του.
Το αποτέλεσμα είναι να απειλούνται σήμερα οι ρωσικές στρατιωτικές βάσεις στο συριακό έδαφος από τις δυνάμεις των ανταρτών, ιδιαίτερα δε η ναυτική βάση της στην Ταρτούς στην ανατολική Μεσόγειο και η αεροπορική βάση της στη Χμέιμιμ, κοντά στο προπύργιο των Αλαουιτών στη Λαττάκεια.
Σιγή ιχθύος στη Μόσχα
«Η πτώση του Άσαντ, ενός συμμάχου στον οποίο πόνταρε τόσα πολλά και τον οποίο υποστήριζε για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι σήμερα μια σοβαρή ήττα για το Κρεμλίνο», εκτιμά διπλωμάτης χώρας της Δύσης στη Μόσχα.
«Για τη Ρωσία το ξήλωμα του καθεστώτος μπορεί να οδηγήσει σε μια στρατηγική απώλεια στρατιωτικών βάσεων και από διπλωματικής άποψης στην απώλεια επιρροής στην ευρύτερη περιοχή προς όφελος της Τουρκίας», λέει.
Στη Μόσχα επικρατεί σιγή ιχθύος, με τις Αρχές και αναλυτές να αποφεύγουν να σχολιάσουν το τέλος της κυριαρχίας Άσαντ.
«Αυτό που συμβαίνει στη Συρία είναι μια περιφερειακή στρατηγική οπισθοδρόμηση και ταπείνωση για τη Ρωσία. Μια αποτυχία για τον στρατό της αλλά και για τις υπηρεσίες πληροφοριών της» επισημαίνει η Τατιάνα Καστουέβα-Ζαν, επικεφαλής του Κέντρου Ρωσίας-Ευρασίας του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. «Αυτή η ήττα [για τη Ρωσία] μπορεί να συγκριθεί με το αμερικανικό σχέδιο αποχώρησης από το Αφγανιστάν [τον Αύγουστο του 2021]», συμπληρώνει.
Επαφές Μόσχας με τους αντάρτες για το μέλλον των βάσεών της στη Συρία
Από την άλλη, η σιωπή της Ρωσίας δεν αποκλείεται να σημαίνει ότι έχει ξεκινήσει παρασκηνιακά επαφές με τους Σύρους αντάρτες.
«Προσπαθούμε να διατηρήσουμε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Και σε αυτό το πλαίσιο, τα κοινά μας συμφέροντα πρέπει να θεωρούνται πρωταρχικά» δήλωσε ο Ανάς αλ Αμπντά, μέλος της πολιτικής επιτροπής του Εθνικού Συνασπισμού Αντιπολίτευσης και Επαναστατικών Δυνάμεων, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Tass.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε σήμερα ότι η Μόσχα θα έχει διαβουλεύσεις με τη νέα ηγεσία της Συρίας για το μέλλον των στρατιωτικών της βάσεων στην περιοχή.
«Θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης με εκείνους που θα είναι στην εξουσία στη Συρία» είπε, κάνοντας λόγο για «ακραία αστάθεια» στη χώρα.
Το Κρεμλίνο φέρεται να έχει κλείσει συμφωνία με τους αντάρτες για την ασφάλεια των βάσεών του, αλλά ένας Ρώσος μπλόγκερ, που έχει σχέσεις με το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας, είπε ότι η στρατιωτική παρουσία της Μόσχας στη Μέση Ανατολή «κρέμεται από μια κλωστή». «Ό,τι και αν αποφάσισαν στα υψηλά κλιμάκια δεν έχει καμία σχέση με τις εξελίξεις επί του εδάφους», πρόσθεσε.
«Το διακύβευμα για τους Ρώσους τώρα είναι να καταφέρουν να συμμετάσχουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις» για τη Συρία, προβλέπει η Τατιάνα Καστουέβα-Ζαν. Από το Κρεμλίνο λένε ότι «η Ρωσία ήταν πάντα υπέρ μιας πολιτικής λύσης στη συριακή κρίση. Ξεκινάμε από την ανάγκη επανέναρξης των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ». Μόνο που σήμερα η Μόσχα δεν είναι πλέον ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στη Συρία.