Ο πρώην πρόεδρος του Τσαντ, Ισέν Αμπρέ, πέθανε σήμερα (24/8) σε ηλικία 79 ετών, στη Σενεγάλη
Ο «μαχητής της ερήμου» και στη συνέχεια δήμιος των πολιτών της αφρικανικής χώρας, σε βάρος των οποίων άσκησε μια ανελέητη καταστολή, είχε καταδικαστεί το 2016 σε ισόβια κάθειρξη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έπειτα από χωρίς προηγούμενο δίκη.
Την είδηση ανακοίνωσε σήμερα ο Σενεγαλέζος υπουργός Δικαιοσύνης, Μαλίκ Σαλ. Τα μέσα ενημέρωσης της χώρας αυτής μετέδωσαν πως ο Αμπρέ υπέκυψε στην Covid-19.
Ο εκλιπών κατέλαβε με τα όπλα την εξουσία το 1982 και έγινε γρήγορα ο αρχιτέκτονας μιας τρομερής καταστολής. Στη δίκη του στη Σενεγάλη κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, βιασμούς, εκτελέσεις, υποδούλωση ανθρώπων και απαγωγή. Μια ερευνητική επιτροπή στο Τσαντ είχε ανακοινώσει πως 40.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της καταστολής που άσκησε το καθεστώς του.
Γεννήθηκε το 1942 στη Φάγια-Λαρζό (βόρειο Τσαντ) και η διαδρομή του στα χρόνια του 1970 και του 1980 εντάσσεται στην πολυτάραχη ιστορία του ανεξάρτητου Τσαντ, του οποίου υπήρξε ο τρίτος πρόεδρος.
Σφοδρός αντίπαλος του Καντάφι
Κατέλαβε την εξουσία το 1982 ανατρέποντας τον προκάτοχό του. Χιλιάδες σκοτώθηκαν, βασανίστηκαν και βιάστηκαν στη διάρκεια της προεδρίας του, η οποία τερματίσθηκε με την ανατροπή του το 1990. Ηταν πεπεισμένος εθνικιστής και σφοδρός αντίπαλος του τότε ηγέτη της Λιβύης, Μουάμαρ Καντάφι, και το καθεστώς του διήρκεσε οκτώ χρόνια με την υποστήριξη της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίσθηκε από τρομερή καταπίεση: οι αντιπολιτευόμενοι -πραγματικοί ή υποτιθέμενοι- συλλαμβάνονταν, βασανίζονταν και συχνά εκτελούνταν.
Τον Δεκέμβριο του 1990 ο Ισέν Αμπρέ έφυγε εσπευσμένα από την Ντζαμένα για να ξεφύγει από την επίθεση αστραπή των ανταρτών του Ιντρίς Ντεμπί Ίτνο, ενός από τους στρατηγούς του ο οποίος είχε αποσκιρτήσει 18 μήνες νωρίτερα και στη συνέχεια είχε εισβάλει στο Τσαντ από το Σουδάν. Ο πρόεδρος Ντεμπί, ο οποίος σκοτώθηκε τον Απρίλιο του 2021 από αντάρτες που είχαν έρθει από τη Λιβύη, θα κυβερνήσει με σιδηρά πυγμή το Τσαντ επί 30 χρόνια.
Μετά την ανατροπή του και σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Αμπρέ βρήκε καταφύγιο στο Ντακάρ της Σενεγάλης, όπου έζησε ήσυχα για περισσότερο από 20 χρόνια. Ωστόσο, κάτω από διεθνή πίεση, δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για τη δίκη του. Το 2013 συνελήφθη και του απαγγέλθηκαν κατηγορίες από ειδικό δικαστήριο που συστάθηκε σε συνεργασία με την Αφρικανική Ενωση.
Η δίκη του ήταν η πρώτη στον κόσμο κατά την οποία ένας πρώην αρχηγός κράτους οδηγήθηκε ενώπιον δικαστηρίου άλλης χώρας για παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αρχισε στις 20 Ιουλίου 2015 και στις 30 Μαΐου 2016 ο Ισέν Αμπρέ καταδικάσθηκε σε ισόβια.
«Ο Ισέν Αμπρέ θα μείνει στην ιστορία ως ένας από τους πιο ανελέητους δικτάτορες του κόσμου, ένας άνθρωπος που κατέσφαξε τον ίδιο το λαό του, έκαψε ολόκληρα χωριά, έστειλε γυναίκες να υπηρετήσουν τα στρατεύματά του ως σκλάβες του σεξ και οικοδόμησε μυστικά μπουντρούμια για να κάνει μεσαιωνικά βασανιστήρια στους εχθρούς του», δήλωσε ο Ριντ Μπρόντι της Διεθνούς Επιτροπής Νομικών, ο οποίος είχε δουλέψει από το 1999 με θύματα του Αμπρέ.
Υπενθυμίζεται ότι, στις 20 Απριλίου, ο τότε πρόεδρος του Τσαντ, Ιντρίς Ντεμπί Ιτνο, ένας πρώην αξιωματικός του στρατού που κατέλαβε με τα όπλα την εξουσία και κυβέρνησε τη χώρα αυτή της Κεντρικής Αφρικής επί 30 χρόνια, απεβίωσε σε ηλικία 68 ετών από τα τραύματα που υπέστη σε μάχη με αντάρτες στο βόρειο τμήμα της χώρας.