Το κοινοβούλιο της Χιλής θα αρχίσει να μελετά πρόταση παύσης και παραπομπής σε δίκη του προέδρου της χώρας, του Σεμπαστιάν Πινιέρα, για την αμφιλεγόμενη πώληση μεταλλευτικής εταιρείας σε φορολογικό παράδεισο που αποκαλύφθηκε χάρη στη διεθνή έρευνα Pandora Papers.
Ο πρόεδρος Πινιέρα χρησιμοποίησε «το αξίωμά του για να διεκπεραιώσει προσωπικές επιχειρηματικές συναλλαγές», συνόψισε χθες Τετάρτη ο βουλευτής της αντιπολίτευσης Τομάς Χιρς, αφού κατέθεσε το αίτημα στην κάτω Βουλή· επρόκειτο για το πρώτο βήμα της διαδικασίας παραπομπής, που αναμένεται να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες.
Η διαδικασία παραπομπής μετά τα Pandora Papers
Η Βουλή, που ελέγχεται από την αντιπολίτευση (85 από τις 155 έδρες), καλείται τώρα να αποφασίσει εάν θα εγκρίνει ή θα απορρίψει το κατηγορητήριο. Στην περίπτωση που το υπερψηφίσει, θα έρθει η σειρά της Γερουσίας, όπου για να εγκριθεί θα χρειαστεί πλειοψηφία δύο τρίτων.
Τα δύο σώματα του κοινοβουλίου αναμένεται να εκφραστούν πριν από τις εκλογές της 21ης Νοεμβρίου, όταν θα αναδειχθεί νέος αρχηγός του κράτους και θα ανανεωθεί επίσης η σύνθεση των ιδίων.
Στα τέλη του 2019, ο κ. Πινιέρα, η θητεία του οποίου ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2022, είχε επίσης βρεθεί αντιμέτωπος με διαδικασία απομάκρυνσής του από το αξίωμα και παραπομπής του στη δικαιοσύνη, εξαιτίας της αιματηρής καταστολής του κινήματος διαμαρτυρίας εναντίον των ανισοτήτων. Η πρωτοβουλία είχε αποτύχει.
Ποινική έρευνα
Η κυβέρνηση κατηγορεί την αντιπολίτευση πως διατύπωσε «μια κατηγορία χωρίς καμιά νομική βάση», αποκλειστικά και μόνο με πολιτική σκοπιμότητα. Πρόκειται για την «πιο χυδαία κίνηση της προεκλογικής εκστρατείας», έκρινε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χάιμε Βελόλιο.
Η κοινοβουλευτική διαδικασία, κατά την άποψη του προέδρου εντελώς «ανυπόστατη», ήρθε να προστεθεί στην ποινική έρευνα που άρχισε να διενεργείται πριν από πέντε ημέρες από εισαγγελικούς λειτουργούς για την ίδια υπόθεση.
Ο Σεμπαστιάν Πινιέρα, το όνομα του οποίου έχει περίοπτη θέση στα Pandora Papers, την έρευνα που διεξήγαγε η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), διαψεύδει ότι υπήρξε οποιαδήποτε σύγκρουση συμφέροντος στην πώληση της μεταλλευτικής εταιρείας σε στενό του φίλο και διατρανώνει την «απόλυτη αθωότητά του».
Ο πρόεδρος της δεξιάς, από τους πλουσιότερους ανθρώπους στη Χιλή, διαβεβαιώνει πως είχε ήδη γίνει το 2017 «έρευνα σε βάθος από την εισαγγελία» και επιμένει πως πρόκειται για «υπόθεση που έχει κλείσει για τη δικαιοσύνη» της χώρας της Λατινικής Αμερικής.
Ωστόσο, η εισαγγελία αντιτείνει πως κάποια από τα γεγονότα που συνδέονταν με την πώληση και την αγορά της μεταλλευτικής εταιρείας «δεν συμπεριλαμβάνονταν ρητώς» στην υπόθεση που αποφασίστηκε να μπει στο συρτάρι το 2017.
Η πώληση έγινε το 2010, κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του αρχηγού του κράτους (2010-2014), ο οποίος ανέλαβε ξανά την εξουσία το 2018.
Την υπόθεση θα χειριστεί περιφερειακή διεύθυνση της εισαγγελίας στη Βαλπαραΐσο (κεντρική Χιλή).
«Μοναδική περιοχή»
Με βάση την έρευνα που έκαναν δύο ΜΜΕ της Χιλής, τα CIPER και LaBot, μέλη της ICIJ, η μεταλλευτική εταιρεία Minera Dominga πωλήθηκε στον Κάρλος Αλμπέρτο Δέλανο, προσωπικό φίλο του αρχηγού του κράτους, έναντι 152 εκατομμυρίων δολαρίων, συναλλαγή που έλαβε χώρα στις βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Η καταβολή του ποσού για την αγοραπωλησία θα γινόταν σε τρεις δόσεις· η συμφωνία περιείχε μια αμφιλεγόμενη ρήτρα, που συνέδεε την πληρωμή της τελευταίας δόσης με τον όρο πως «δεν θα δημιουργείτο ζώνη περιβαλλοντικής προστασίας στην ζώνη εκμετάλλευσης της μεταλλευτικής εταιρείας, όπως απαιτούσαν οικολογικές οργανώσεις».
Πάντα σύμφωνα με την έρευνα, η κυβέρνηση του Σεμπαστιάν Πινιέρα αποφάσισε όντως να μην προστατεύσει την περιοχή όπου προβλεπόταν να γίνει η εκμετάλλευση.
Για τον βουλευτή Τομάς Χιρς, ο πρόεδρος Πινιέρα «εμπόδισε έτσι μια μοναδική περιοχή του πλανήτη να κηρυχθεί προστατευόμενος βιότοπος, αποκλειστικά για να εξυπηρετήσει προσωπικά του συμφέροντα».
Το έργο εκμετάλλευσης κοιτασμάτων χαλκού και σιδήρου σε υπαίθριο μεταλλείο στην έρημο Ατακάμα (βόρεια), για το οποίο αναμένεται ακόμη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου έπειτα από προσφυγές, προβλέπει επίσης την κατασκευή λιμανιού φόρτωσης των μεταλλευμάτων κοντά σε προστατευόμενη περιοχή, βιότοπο των πιγκουίνων Χούμπολτ, απειλούμενου είδους, που δεν απαντάται πια παρά μόνο στη Χιλή και στο Περού.
Στις αρχές Αυγούστου, επιτροπή περιβαλλοντικής αξιολόγησης ενέκρινε το έργο αυτό, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες υπερασπιστών του περιβάλλοντος. Όμως μένει ακόμη η έγκριση του υπουργικού συμβουλίου.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ο κ. Πινιέρα είχε ανακοινώσει την ακύρωση σχεδίου για την κατασκευή θερμοηλεκτρικού ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού που επρόκειτο να εγκατασταθεί κοντά στη Minera Dominga. Έκτοτε, δεν λήφθηκε κανένα άλλο μέτρο περιβαλλοντικής προστασίας.