Μπορεί η νίκη του Μπέντζαμιν Νετανιάχου στο Ισραήλ να μην έχει ανακοινωθεί επίσημα, τα «συγχαρητήρια» του αντιπάλου του Γιαΐρ Λαπίντ το απόγευμα της Πέμπτης, όμως, έδωσαν το σύνθημα.
Η πέμπτη εκλογική διαδικασία μέσα στα τελευταία τέσσερα χρόνια φαίνεται ότι κατάφερε αυτό που δεν μπόρεσαν οι τέσσερις προηγούμενες: να αποδώσει την πλειοψηφία στον Μπέντζαμιν (Μπίμπι) Νετανιάχου και τους συμμάχους του και να αναδείξει την πιο δεξιά κυβέρνηση στην πολιτική ιστορία του Ισραήλ.
Βεβαίως, το μεγαλύτερο αστέρι στο νέο πολιτικό στερέωμα δεν είναι ο Νετανιάχου αλλά ο εξτρεμιστής Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, του οποίου το μπλοκ «Θρησκευτικός Σιωνισμός» είναι τώρα το τρίτο μεγαλύτερο στην Κνεσέτ.
Τι μπορεί να σημαίνει, λοιπόν, αυτή η εκλογή για το μέλλον του Ισραήλ και των σχέσεών του με τον υπόλοιπο κόσμο; Οι αναλυτές απαντούν.
Υπαρξιακό ζήτημα για τον Νετανιάχου η νίκη στις εκλογές
Όπως και οι τέσσερις προηγούμενες, αυτές οι εκλογές είχαν ένα κεντρικό θέμα: Το αν κάποιος είναι υπέρ ή κατά της επιστροφής του Νετανιάχου. Είτε τον αγαπά είτε τον μισεί, γεγονός είναι ότι ο 73χρονος Μπίμπι υπήρξε ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην Ιστορία του Ισραήλ.
Παρά το γεγονός ότι εις βάρος του εκκρεμούν κατηγορίες για δωροδοκία, απάτη και παραβίαση εμπιστοσύνης, ο Νετανιάχου εξακολουθεί να είναι ο πιο συνεπής πολιτικός στην ισραηλινή σκηνή σήμερα και βρίσκεται στο κατώφλι ίσως του μεγαλύτερου θριάμβου του, επιστρέφοντας στην πρωθυπουργία με πλειοψηφία.
Για τον ίδιο, αυτές οι εκλογές ήταν πραγματικά υπαρξιακό ζήτημα. Αν αποτύγχανε να εξασφαλίσει την κυβερνητική πλειοψηφία -καθώς είναι πιθανό να περάσει νομοθεσία για την αναβολή ή ακόμα και ακύρωση της δίκης του- θα μπορούσε κάλλιστα να βρεθεί αντιμέτωπος με τις συνέπειες μιας ετυμηγορίας ενοχής ή μιας συμφωνίας που θα τον απομάκρυνε από την πολιτική.
Η δεξιά και τα πιο ακραία στοιχεία της διαμορφώνουν πλέον το πολιτικό γίγνεσθαι του Ισραήλ
Αλλά η νίκη του Νετανιάχου δεν αφοροά μόνο τον ίδιο. Το Λικούντ είναι το πιο σταθερό και ανθεκτικό πολιτικό κόμμα στο σύστημα του Ισραήλ. Ο Νετανιάχου είναι ο ηγέτης του και το Ισραήλ σήμερα είναι πλέον ένα έθνος που διαμορφώνεται περισσότερο από τη δεξιά πτέρυγα -και ίσως τα πιο ακραία στοιχεία της- από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της Ιστορίας του.
Πράγματι, χωρίς να υπερδραματοποιεί τα πράγματα, η νίκη του Νετανιάχου εισάγει τώρα μια λατρεία προσωπικοτήτων -των Νετανιάχου και Γκβιρ-, που θα ενισχύσει τις δυνάμεις του ριζοσπαστικού εθνικισμού.
Αν η κυβέρνηση Νετανιάχου καταφέρει να περιορίσει τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ, να επιβάλει έλεγχο στους διορισμούς δικαστών, να εμβαθύνει τον έλεγχο του εβραϊκού νόμου στη δημόσια ζωή και να ανατρέψει την απόφαση του δικαστηρίου να καταργήσει τη νομοθεσία για τη νομιμοποίηση των οικισμών της Δυτικής Όχθης, η ισραηλινή δημοκρατία θα υπονομευθεί ριζικά, ενισχύοντας τις δυνάμεις του ανελευθερισμού, του εθνοκεντρισμού και της ασέβειας για το κράτος δικαίου.
Ο Νετανιάχου δεν θα επιλέξει να κλιμακώσει την ένταση με την Παλαιστίνη, αλλά αυτό είναι αναπόφευκτο
Είναι ασφαλές να πούμε ότι καθώς η 75η επέτειος του Ισραήλ πλησιάζει, δεν θα φέρει τη χώρα πιο κοντά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής που αντιμετωπίζει και σχεδόν σίγουρα θα τις επιδεινώσει.
Στο εσωτερικό, το Ισραήλ θα πολώνεται όλο και περισσότερο, με το ανεξάρτητο δικαστικό σώμα και το κράτος δικαίου να απειλούνται σοβαρά.
Ο Νετανιάχου έχει αποδείξει ότι απεχθάνεται το ρίσκο, όταν πρόκειται να ενεργήσει σε θέματα πολέμου και ειρήνης. Στο πλαίσιο αυτό, θα προσπαθήσει να αποθαρρύνει τον Γκβιρ από το να επηρεάσει την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ και θα απωθήσει τα αιτήματά του για διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής, προσάρτηση της Δυτικής Όχθης και απέλαση Παλαιστινίων.
Αλλά θα υπάρξουν περισσότεροι οικισμοί και υποστήριξη για τους εποίκους, περισσότερη προσπάθεια για την εδραίωση του ελέγχου στην Ιερουσαλήμ, οι σχέσεις με τους Άραβες πολίτες του Ισραήλ πιθανότατα θα επιδεινωθούν, με λιγότερους πόρους για την κοινότητά τους, και εάν υπάρξει σοβαρή αντιπαράθεση με Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη ή στην Ιερουσαλήμ, οι πιθανότητες να μετατραπεί σε σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών Εβραίων και Αράβων πιθανότατα θα αυξηθούν.
Θα υπάρξουν, επίσης, κάποιοι περιορισμοί στη συμπεριφορά της κυβέρνησης. Ο Νετανιάχου σίγουρα δεν ενδιαφέρεται για μια αντιπαράθεση με τη Χαμάς ή τη Χεζμπολάχ. Θα θέλει να διατηρήσει την πρόσφατα συναφθείσα συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα με τον Λίβανο, να διατηρήσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν και να θέσει τις βάσεις για τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία.
Η στάση του Νετανιάχου απέναντι στην Τουρκία
Οι σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας είναι τεταμένες για περισσότερο από μια δεκαετία, με την Άγκυρα να έχει απελάσει τον πρεσβευτή του Ισραήλ μετά από ισραηλινή επιδρομή το 2010 σε πλοίο βοήθειας στη Γάζα, κατά την οποία σκοτώθηκαν 10 Τούρκοι πολίτες.
Οι διπλωματικές σχέσεις αποκαταστάθηκαν το 2016, αλλά δύο χρόνια αργότερα η Τουρκία ανακάλεσε τους διπλωμάτες της από το Ισραήλ και απέλασε Ισραηλινούς απεσταλμένους, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν Παλαιστίνιους που είχαν λάβει μέρος σε διαδηλώσεις στη Λωρίδα της Γάζας.
Σήμερα, και εν αναμονή του εκλογικού αποτελέσματος, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι θέλει να διατηρήσει τις βασισμένες στην αμοιβαία κατανόηση σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών.
«Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, θέλουμε να διατηρήσουμε τις σχέσεις με το Ισραήλ σε βιώσιμη βάση, με γνώμονα τον αμοιβαίο σεβασμό για τις ευαισθησίες και τα κοινά συμφέροντα», είπε ο Ερντογάν.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ επισκέφθηκε την Άγκυρα εφέτος, στην πρώτη επίσκεψη Ισραηλινού ηγέτη στην Τουρκία από το 2008.
«Αρνητικά» τα αισθήματα μεταξύ Νετανιάχου και Μπάιντεν
Ούτε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ούτε ο Νετανιάχου θα επιδιώξουν αντιπαράθεση. Ο Λευκός Οίκος έχει ήδη εκδώσει την ακόλουθη δήλωση: «Ανυπομονούμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με την ισραηλινή κυβέρνηση για τα κοινά μας συμφέροντα και αξίες».
Αλλά ακόμη και χωρίς τη σύνδεσή του με τον εξτρεμιστή Γκβιρ, οι σχέσεις του Νετανιάχου με τον Μπάιντεν θα ήταν δύσκολες, καθώς οι απόψεις τους για τους εποικισμούς, τη μεταχείριση των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη και την οικοδόμηση στην Ιερουσαλήμ θα συγκρουστούν.
Στο θέμα του Ιράν, η ρητορική του Νετανιάχου θα ενταθεί. Εάν η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει την ευκαιρία να αναβιώσει τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ο Νετανιάχου θα συνεχίσει την προηγούμενη εκστρατεία του από το 2015, ώστε οι Ρεπουμπλικανοί να αντιταχθούν σε αυτήν.
Πράγματι, ο Νετανιάχου, όπως και ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, θα ένιωθε πολύ πιο άνετα με την επιστροφή τού Ντόναλντ Τραμπ ή ενός άλλου Ρεπουμπλικανού ηγέτη.
Εν ολίγοις, με την ατζέντα του ήδη γεμάτη με ξένα και εσωτερικά θέματα, η επιστροφή του Νετανιάχου στην πρωθυπουργία του Ισραήλ είναι κάτι που ο Μπάιντεν σίγουρα δεν ήθελε, ούτε χρειαζόταν.