Ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια σκοτώθηκε σε έκρηξη στην Τεχεράνη, στο Ιράν, ανέφερε η παλαιστινιακή οργάνωση σε ανακοίνωσή της σήμερα.
Το θάνατο του Χανίγια ανακοίνωσαν και οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν, λέγοντας ότι ο αρχηγός της Χαμάς, σκοτώθηκε σε επίθεση που έγινε στο σπίτι του στην Τεχεράνη, μαζί με έναν σωματοφύλακά του, ενώ βρισκόταν στο Ιράν για να παραβρεθεί στην τελετή ορκωμοσίας του νέου προέδρου της χώρας.
Η Χαμάς κατηγορεί για τον θάνατο του Χανίγια το Ισραήλ.
Χαμάς: «Ύπουλη σιωνιστική επιδρομή»
Το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα της Χαμάς έκανε λόγο για «ύπουλη σιωνιστική επιδρομή».
Στην ανακοίνωσή του, το κίνημα αναφέρει πως θρηνεί τον θάνατο του Ισμαήλ Χανίγια σε «ύπουλη σιωνιστική επιδρομή στο ακίνητο όπου διέμενε στην Τεχεράνη».
Στέλεχος της Χαμάς έκανε λόγο για «άνανδρη ενέργεια» του Ισραήλ, η οποία «δεν θα μείνει ατιμώρητη», σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο Αλ Ακσά, που πρόσκειται στο κίνημα.
Το Ιράν διενεργεί έρευνα για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς
Οι ιρανικές αρχές διενεργούν έρευνα για τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια και τα ευρήματα θα ανακοινωθούν πολύ σύντομα, μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim.
Η δολοφονία του Χανίγιε στην Τεχεράνη αποτελεί μεγάλο πλήγμα για το γόητρο του Ιράν, που δεν αποκλείεται να επιδιώξει αντίποινα κατά του Ισραήλ, όπως σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ. Σύμφωνα με τον Guardian, ο θάνατος του Χανίγια ναι μεν αποτελεί αναμφίβολα πλήγμα για τη Χαμάς, αλλά η οργάνωση στο παρελθόν έχει αντιμετωπίσει δολοφονίες ηγετών της.
Ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να προβεί σε σχόλιο. Ο θάνατός του Χανίγια θα θεωρηθεί ως μια μεγάλη επιτυχία του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου και του συνασπισμό του, καθώς είχαν ορκιστεί να εξαλείξουν την ηγεσία της Χαμάς μετά την φονική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ. Νωρίτερα φέτος τρεις από τους γιους του Χανίγια σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή. Ο Χανίγια είχε τότε ορκιστεί ότι η Χαμάς δεν θα υποχωρούσε υπό την ισραηλινή πίεση.
Της εξόντωσης του Χανίγια είχε προηγηθεί ισραηλινό πλήγμα στη Βηρυτό αργά την Τρίτη με στόχο έναν ανώτερο διοικητή της Χεζμπολάχ σε απάντηση για την επίθεση με ρουκέτα που σκότωσε 12 παιδιά και νέους στα ελεγχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν το Σαββατοκύριακο.
Ο Χανίγια έπαιζε ρόλο κλειδί στις συνεχιζόμενες συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς -μεταδίδοντας μηνύματα προς και από τους ηγέτες της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας - και ο θάνατός του πιθανώς θα αποτελέσει την ταφόπλακα των συνομιλιών αυτών.
Οι ΗΠΑ δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι μια συμφωνία είναι στα σκαριά μολονότι υπάρχουν ακόμη πολλά σημεία προς επίλυση.
Χιλιάδες μαχητές της Χαμάς, που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική ομάδα από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιτέθηκαν στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας 250 ομήρους. Η επακόλουθη επίθεση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας προκάλεσε τον θάνατο σχεδόν 40.000 ανθρώπων, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς στον παλαιστινιακό θύλακο.
Άμεση ανάλυση CNN: Tι σημαίνει ο θάνατος του Χανίγια για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή
Ο θάνατος του Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, είναι η «πρώτη πιο σημαντική ισραηλινή επιχείρηση από τις επιθέσεις στο νότιο Ισραήλ της 7ης Οκτωβρίου», σχολιάζει ο Μπαράκ Ραβίντ, αναλυτής πολιτικής και εξωτερικής πολιτικής του CNN.
Μολονότι από στρατιωτική άποψη δεν είναι σημαντικός, ο Χανίγια ήταν επικεφαλής των διεθνών σχέσεων της Χαμάς και βασικός συνομιλιητής με τους διαπραγματευτές της Αιγύπτου και του Κατάρ για τη συμφωνία εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση των ομήρων. «Η δολοφονία του θα έχει σημαντική επίπτωση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις», λέει ο Ραβίντ.
Η ισραηλινή κυβέρνηση θεωρεί τον Χανίγια ως έναν εκ των υπευθύνων για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου της Χαμάς, σύμφωνα με τον Ραβίντ και οι ισραηλινές Αρχές έχουν ορκιστεί να κυνηγήσουν τους υπεύθυνους για τις επιθέσεις προ δεκαμένου που οδήγησαν στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
«Η δολοφονία του, κατά κάποιο τρόπο, δεν ήταν θέμα του αν θα γίνει, αλλά πότε», πρόσθεσε ο αναλυτής.
Ο Χανίγια, ο οποίος σκοτώθηκε στην Τεχεράνη, σύμφωνα με τη Χαμάς και τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ήταν μακροχρόνιος πολιτικός ηγέτης της ένοπλης οργάνωσης.
Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε στο CNN ότι «δεν απαντά σε δημοσιεύματα ξένων ΜΜΕ», αφού τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν ανέφεραν τον θάνατο του Χανίγια.
H δολοφονία του Χανίγια φέρνει την Μέση Ανατολή πιο κοντά σε ολοκληρωτικό πόλεμο
Για τον καθηγητή Μεσανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν, Ναντέρ Χασεμί, η δολοφονία του Χανίγιε φέρνει την Μέση πιο κοντά παρά ποτέ σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.
«Πρόκειται για μια τεράστια εξέλιξη», είπε στο BBC. »Πιστεύω ότι έχει επιπτώσεις και στις εξελίξεις στον Λίβανο, επειδή λίγες ώρες νωρίτερα το Ισραήλ προσπάθησε να δολοφονήσει [το Ισραήλ λέει ότι τα κατάφερε ] ένα ανώτερο στέλεχος της Χεζμπολάχ στη νότια Βηρυττό και η υπόθεση ήταν ότι το Ιράν και η Χεζμπολάχ δεν ενδιαφέρονταν για κλιμάκωση. Αλλά η δολοφονία του Χανίγια ανέτρεψε αυτούς τους υπολογισμούς. Τώρα το Ιράν έχει κάθε κίνητρο να προσπαθήσει και να κλιμακώσει αυτήν τη σύγκρουση», είπε ο καθηγητής.
H μακρά ιστορία των δολοφονιών ηγετών της Χαμάς
Το Ισραήλ έχει μακρά ιστορία δολοφονιών Παλαιστινίων ηγετών και ακτιβιστών, περιλαμβανομένων εκείνν του συνιδρυτή της Φατάχ Αμπού Τζιχάντ το 1988, του ιδρυτή της Χαμάς Αχμέντ Γιασίν το 2004 και του συνιδρυτή της οργάνωσης Αμπντέλ Αζίζ αλ Ραντίσι την ίδια χρονιά.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα το Ισραήλ προσπάθησε να σκοτώσει τον Μοχάμεντ Ντέιφ σε αεροπορική επίθεση στο Χαν Γιουνίς που ισοπέδωσε αρκετά κτίρια και σκότωσε 90 ανθρώπους. Ο Ντέιφ ήταν ένας από τους εγκεφάλους των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ.
Ωστόσο, παραμένει άγνωστο αν σκοτώθηκε. Ο Ντέιφ είχε επιζήσει τουλάχιστον επτά αποπειρών δολοφονίας του από τους Ισραηλινούς.
Ποιος ήταν ο Χανίγια
Ο Χανίγια ως πολιτικός ηγέτης της Χαμάς ήταν επικεφαλής της διεθνούς διπλωματίας της εξτρεμιστικής παλαιστινικής οργάνωσης. Πολλοί διπλωμάτες τον θεωρούσαν σχετικά μετριοπαθή σε σύγκριση με τα πιο σκληροπυρηνικά στελέχη της υποστηριζόμενης από το Ιράν οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Χανίγια γεννήθηκε το 1962 στον προσφυγικό καταυλισμό Σάτι βόρεια της πόλης της Γάζας, από Παλαιστίνιους γονείς που το 1948 είχαν εκτοπιστεί. Φοίτησε σε σχολεία που διαχειριζόταν η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους, και συνέχισε τις σπουδές του στην αραβική λογοτεχνία στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας.
Ο Χανίγια εντάχθηκε στη Χαμάς όταν δημιουργήθηκε η οργάνωση στην πρώτη Παλαιστινιακή ιντιφάντα το 1987. Συνελήφθη και απελάθηκε για να γίνει προστατευόμενος του ιδρυτή της οργάνωσης, Αχμάντ Γιασίν, που όπως κι η οικογένεια του Χανίγια, ήταν πρόσφυγας από το χωριό Αλ Τζούρα κοντά στην Ασκελών.
Το 1994 είχε αποκαλέσει τον Γιασίν πρότυπο για τους νέους Παλαιστίνιου: «Διδαχθήκαμε από αυτόν να αγαπούμε και να θυσιαζόμαστε για το Ισλάμ και να μην υποκύπτουμε σε αυτούς τους τυράνους», είπε.
Μέχρι το 2003 ο Χανίγιε είχε περιληφθεί στον κύκλο εμπίστων του Γιασίν, είχε φωτογραφηθεί στο σπίτι του Γιασίν στη Γάζα να κρατά το ακουστικό τηλεφώνου στο αφτί του σχεδόν εντελώς παράλυτου ιδρυτή της οργάνωσης για να μπορέσει να συνομιλήσει. Ο Γιασίν δολοφονήθηκε από το Ισραήλ έναν χρόνο αργότερα.
Ο Χανίγια υποστήριζε από το 1994 την ανάμειξη της Χαμάς με την πολιτική με το σχηματισμό κόμματος. Αν και η πρότασή του απορρίφθηκε αρχικά, αργότερα εγκρίθηκε κι ο Χανίγια έγινε πρωθυπουργός όταν η Χαμάς επικράτησε στις εκλογές του 2006 έναν χρόνο μετά την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα. Η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007.
Το 2012 σε ερώτηση του Reuters αν η Χαμάς είχε εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα ο Χανίγια απάντησε «φυσικά όχι» τονίζοντας ότι η αντίσταση θα συνεχιστεί «με όλες τις μορφές – λαϊκή, πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική αντίσταση-».
Ο Χανίγια ανέλαβε το κορυφαίο πόστο της Χαμάς το 2017 και το 2018 το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ τον χαρακτήρισε τρομοκράτη. Aπό το 2019 μετακινείτο μεταξύ της Τουρκίας και της πρωτεύουσας του Κατάρ Ντόχα, αποφεύγοντας τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς της αποκλεισμένης Λωρίδας της Γάζας και ενεργώντας ως μεσολαβητής στις συνομιλίες της Χαμάς με το Ιράν ή στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός.
«Όλες οι συμφωνίες εξομάλυνσης των σχέσεων που υπογράψατε [τα αραβικά κράτη] με το Ισραήλ δεν θα τερματίσουν αυτή τη σύγκρουση», είχε δηλώσει ο Χανίγια στο δίκτυο Al Jazzera λίγο μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Χανίγια «ηγείτο της πολιτικής μάχης της Χαμάς με τις αραβικές κυβερνήσεις. Ήταν το πολιτικό και διπλωματικό πρόσωπο της Χαμάς», δήλωσε στο Reuters ο Αντίμπ Ζιαντέχ, ειδικός σε θέματα που αφορούν στο Παλαιστινιακό στο Πανεπιστήμιο του Κατάρ.
Τρεις γιοι του, οι Χαζέμ, Αμίρ και Μοχάμεντ, σκοτώθηκαν στις 10 Απριλίου από ισραηλινό πλήγμα στο αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν. Ο Χανίγια έχασε και τέσσερα από τα εγγόνια του – τρία κορίτσια κι ένα αγόρι – στην επίθεση.
Ο Χανίγια είχε παίξει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των μαχητικών ικανοτήτων της Χαμάς με τις σχέσεις που καλλιεργούσε με την Τεχεράνη, που δεν κρύβει ότι υποστηρίζει την οργάνωση.
Ποιοι είναι οι άλλοι ηγέτες της Χαμάς
Μολονότι ο Χανίγια θεωρείτο ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς λόγω του πολιτικού ρόλου του ενώ ζούσε εξόριστος στο Κατάρ και την Τουρκία, υπάρχουν και άλλα υψηλόβαθμα στελέχη της οργάνωσης.
Ο Γιαχία Σινουάρ, τον οποίο το Ισραήλ θεωρεί εν μέρει υπεύθυνο για τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, παραμένει άφαντος και το Ισραήλ εξακολουθεί να αναζητεί τα ίχνη του. Ο Σινουάρ είναι ο ιδρυτής της υπηρεσίας ασφαλείας Ματζντ της Χαμάς, που διαχειρίζεται θέματα εσωτερικής ασφάλειας, ανακρίνει υπόπτους πράκτορες του Ισραήλ και αναζητεί τα ίχνη αξιωματούχων των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας του Ισραήλ.
Ο Μοχάμεντ Ντέιφ, ο επικεφαλής του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, των ταξιαρχιών Ιζεντίν αλ Κασάμ είναι ένα ακόμη ηγετικό στέλεχος που περιλαμβάνεται στη λίστα των πλέον καταζητούμενων του Ισραήλ. Οι Ισραηλινοί τον είχαν φυλακίσει το 2000 αλλά απέδρασε στις αρχές της δεύτερης παλαιστινιακής ιντιφάντα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και έκτοτε παραμένει άφαντος. Η τελευταία φορά που οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας προσπάθησαν αλλά απέτυχαν να τον εξοντώσουν ήταν το 2014 στη διάρκεια επίθεσης στη Λωρίδα της Γάζας.
O Αμπάς καταδίκασε τη δολοφονία του Χανίγια
Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς καταδίκασε έντονα τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, όπως μετέδωσε το παλαιστινιακό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Wafa.
Παλαιστινιακές εθνικές και ισλαμικές φατρίες έχουν επίσης καλέσει σε γενική απεργία και μαζικές διαδηλώσεις ως απάντηση στη δολοφονία.
Ισραηλινός υπουργός: Ο θάνατος του Χανίγια κάνει τον κόσμο καλύτερο
Αν και το Ισραήλ δεν έχει εκδώσει επίσημη δήλωση για τον θάνατο του Χανίγια, ορισμένοι πολιτικοί αντέδρασαν, όπως υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Αμιτσάι Ελιγιάχου, που σχολίασε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι ο θάνατός του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς «κάνει τον κόσμο καλύτερο».
«Αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να καθαρίσεις τον κόσμο από αυτή τη βρωμιά. όχι άλλες φανταστικές συμφωνίες ειρήνης/παράδοσης, όχι άλλο έλεος για αυτούς τους θνητούς», έγραψε. Και πρόσθεσε ότι «το σιδερένιο χέρι που θα τους χτυπήσει» θα «ενδυναμώσει την ικανότητά μας να ζούμε ειρηνικά με όσους επιθυμούν την ειρήνη».
Ο υπουργός Επικοινωνιών Σλόμο Κάρχι έγραψε στην ίδια πλατφόρμα: «Ναι, Θεέ μου, όλοι οι εχθροί σου θα χαθούν», αν και αργότερα η ανάρτηση φάνηκε να έχει αποσυρθεί. Από την πλευρά του ο Αμιχάι Τσικλι, υπουργός υποθέσεων διασποράς και καταπολέμησης του αντισημιτισμού ανήρτησε στο Χ βίντεο του Χανίγια με τη λεζάντα: «πρόσεχε τι εύχεσαι».