Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, γνωρίζει πολύ καλά ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να σηκώσει το τηλέφωνο και να ζητήσει συμβουλές από το παλιό του «αφεντικό», τον Μπαράκ Ομπάμα.
Θα το κάνει, όμως, αντιμέτωπος με τις ασυνήθιστες προκλήσεις που τον περιμένουν μόλις διαβεί το κατώφλι του Λευκού Οίκου, ή θα φοβηθεί μήπως βρεθεί στη σκιά του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, που έθεσε ψηλά τον πήχη των προσδοκιών; Και τι επιρροή μπορεί να ασκήσει ο Ομπάμα στην προεδρία Μπάιντεν; Απάντηση στο ερώτημα επιχειρεί να δώσει ο επικεφαλής του γραφείου του «Guardian» στην Ουάσιγκτον, Ντέιβιντ Σμιθ.
Όπως σημειώνει στο άρθρο του ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας, ο Ομπάμα έχει επιστρέψει δυναμικά στο προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες με τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου τόμου των πολυαναμενόμενων απομνημονευμάτων του με τίτλο «Γη της Επαγγελίας», που ξεπέρασε σε πωλήσεις ακόμη και το «Becoming» της συζύγου του, Μισέλ Ομπάμα, την πρώτη ημέρα που τοποθετήθηκε στις προθήκες των αμερικανικών βιβλιοπωλείων.
Καθώς προωθεί το βιβλίο του των 768 σελίδων ο 44ος πρόεδρος των ΗΠΑ, μία από τις συχνότερες ερωτήσεις που καλείται να απαντήσει είναι τι επιρροή μπορεί να ασκήσει στον πρώην αντιπρόεδρό του, όταν αυτός θα αναλάβει τα ηνία τον ερχόμενο Ιανουάριο. Είναι δίκοπο μαχαίρι, αφού ο Μπάιντεν γνωρίζει ότι μπορεί να στηριχθεί στον Ομπάμα, αλλά μπορεί να βγει και χαμένος από τη σύγκριση. «Είμαι σίγουρος ότι ο Μπαράκ θα αποδεχόταν με χαρά οποιοδήποτε αίτημα ή ερώτηση από μέρους του Μπάιντεν. Αλλά αναρωτιέμαι κατά πόσον, μετά από οκτώ χρόνια ως αντιπρόεδρος, θα δίσταζε να στηριχθεί στον Ομπάμα με κάποιο ουσιαστικό τρόπο λόγω του αισθήματος ότι θα ήταν σαν να βασίζεται κάποιος στον μεγαλύτερο αδελφό του», λέει ο Ντέιβιντ Γκάροου, συγγραφέας του βιβλίου «Rising Star: The Making of Barack Obama».
Στην ηλικία των 59 ετών ο Ομπάμα διανύει ακόμη την πολιτική του ακμή, όπως απέδειξε και πρόσφατα κάνοντας με ντουντούκα εκστρατεία υπέρ του Μπάιντεν στους δρόμους. Στα απομνημονεύματά του γράφει ότι τον πρώτο μήνα μετά την αποχώρησή του με τη Μισέλ από τον Λευκό Οίκο «κοιμόντουσαν αργά, απολάμβαναν ξέγνοιαστα δείπνα, έκαναν μεγάλους περιπάτους, κολυμπούσαν στον ωκεανό, αξιολογούσαν την κατάσταση, ανανέωσαν τη σχέση τους, ανακάλυψαν εκ νέου τον έρωτά τους και σχεδίαζαν μια λιγότερο πολυτάραχη, αλλά ας το ελπίσουμε όχι λιγότερο ικανοποιητική δεύτερη πράξη». Κι αυτή θα περιλαμβάνει άλλον έναν τόμο απομνημονευμάτων και ένα προεδρικό κέντρο κόστους μισού δισεκατομμυρίου δολαρίων στο Σικάγο.
Αλλά στο μπαράζ των συνεντεύξεων που παραχώρησε το τελευταίο διάστημα, ο Ομπάμα -σημειώνοντας, μεταξύ άλλων, και το πόσο βαθιά διχασμένες παραμένουν οι ΗΠΑ, όπως επιβεβαίωσε και το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα- θύμισε στους οπαδούς του το σπάνιο πολιτικό του τάλαντο και επανέφερε στο προσκήνιο σκέψεις για επιστροφή του στην πολιτική κονίστρα.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο CBS ο Ομπάμα επισήμανε ότι ο Μπάιντεν «δεν χρειάζεται τις συμβουλές μου και θα τον βοηθήσω μ’ όποιον τρόπο μπορώ. Δεν σκοπεύω πάντως να εργαστώ ξαφνικά στη στελέχωση του προσωπικού του Λευκού Οίκου ή κάτι τέτοιο». Ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο να αναλάβει κάποιο υπουργικό πόστο στη νέα κυβέρνηση, αφού θα τον παρατούσε η Μισέλ, όπως σχολίασε αστειευόμενος.
Η διστακτική στάση που τήρησε στο παρελθόν ο Ομπάμα έναντι του Μπάιντεν
Ο 78χρονος Μπάιντεν από το Ντέλαγουερ έχει διαγράψει μακρά πορεία στη Γερουσία από το 1973 μέχρι το 2019, ενώ είχε αναλάβει καθήκοντα αντιπροέδρου μέχρι το 2017. Ο Ομπάμα είχε μόνο καλά λόγια να πει το τελευταίο διάστημα για τον Μπάιντεν -που τον έκανε «καλύτερο πρόεδρο»- και την Καμάλα Χάρις, χαρακτηρίζοντάς τους την καλύτερη ελπίδα της Αμερικής για την αποκατάσταση της σταθερότητας μετά την ταραγμένη διακυβέρνηση του Τραμπ. Αλλά δεν έβλεπε πάντα στο πρόσωπό του τον άνθρωπο στον οποίο θα παρέδιδε το δαχτυλίδι. Προ πενταετίας λέγεται ότι αποθάρρυνε τον Μπάιντεν να κατεβεί υποψήφιος, προτιμώντας στη θέση του τη Χίλαρι Κλίντον. Κι όταν ο Μπάιντεν αποφάσισε για τρίτη φορά φέτος να διεκδικήσει το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών, το πρώην «αφεντικό» του φέρεται να διατηρούσε και πάλι επιφυλάξεις, τις οποίες τελικά παραμέρισε μόνον όταν ο πρώην αντιπρόεδρος πήρε σαφέστατο προβάδισμα στην κούρσα στα μέσα Απριλίου.
Στο βιβλίο του ο Ομπάμα επιβεβαιώνει ότι ο Μπάιντεν ήταν κατά της επιδρομής των Αμερικανών πεζοναυτών στο κρησφύγετο του Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Πακιστάν το 2011, που κατέληξε στην εξόντωση του αρχηγού της Αλ Κάιντα, θέμα που επιχείρησε να εκμεταλλευτεί ο Τραμπ στη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας. «Κατέληξαν να διαφωνούν κατ’ ιδίαν σε διάφορα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όπως η εξουδετέρωση του Μπιν Λάντεν. Πιστεύω ότι ο Μπάιντεν θα θεωρήσει κάπως μειωτικό για τον ίδιο να τηλεφωνήσει στον Μπαράκ. Αλλά το ίδιο θα έλεγα και για οποιονδήποτε άλλον αντιπρόεδρο, άρα είναι περισσότερο θέμα ρόλου παρά προσωπικότητας ενός ατόμου», σχολιάζει ο Γκάροου.
Ο Ομπάμα «ανεκτίμητη πηγή συμβουλών» για πληθώρα θεμάτων
Αλλά ακόμη κι έτσι, σημειώνει ο δημοσιογράφος του Guardian, ο Μπαράκ Ομπάμα θα μπορούσε να αποδειχθεί «ανεκτίμητη πηγή συμβουλών» για τον εκλεγμένο πρόεδρο, που θα βρεθεί αντιμέτωπος με τεράστιες προκλήσεις, όπως η διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού, η καθίζηση στην οικονομία και οι αναταραχές για τα φυλετικά ζητήματα, όπως είχε κάνει παλαιότερα και ο Τζον Φ. Κένεντι ζητώντας τη γνώμη του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στην κρίση των πυραύλων της Κούβας, αλλά κι άλλοι πρόεδροι των ΗΠΑ που αποτάνθηκαν για συμβουλές σε προκατόχους τους, με εξαίρεση τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Ομπάμα κι ο Μπάιντεν «είχαν μια πολύ ισχυρή, λειτουργική σχέση και έτρεφαν πολύ σεβασμό και εμπιστοσύνη ο ένας για τον άλλο και πιστεύω ότι θα είναι μια ενδιαφέρουσα κατάσταση. Είμαι σίγουρος ότι ο Ομπάμα θα στήριζε με όποιον τρόπο του ζητούσαν οποιονδήποτε Δημοκρατικό πρόεδρο», σημειώνει ο Ντέιβιντ Λιτ, πρώην συγγραφέας ομιλιών του 44ου προέδρου των ΗΠΑ, συμπληρώνοντας ότι πολλά από τα άτομα που εργάζονταν στην κυβέρνηση Τραμπ, μετείχαν στο προεκλογικό επιτελείο του Μπάιντεν και πιθανώς και στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ. Μεταξύ των συνεργατών του Τραμπ που σκέφτεται να αξιοποιήσει σε θέσεις κλειδιά ο Μπάιντεν περιλαμβάνεται η πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, Σούζαν Ράις. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο Λιτ, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε την προεδρία Μπάιντεν ως μια τρίτη θητεία του Ομπάμα: «Αν παρατηρήστε τις ομιλίες του Μπάιντεν, την προεκλογική εκστρατεία που διεξήγαγε και την ομάδα θα δείτε ότι ναι μεν η θητεία του ως αντιπροέδρου του Ομπάμα ήταν σημαντική για το βιογραφικό του, αλλά έκανε τη δική του καμπάνια και αυτή θα είναι μια προεδρία Μπάιντεν».
Η άποψη των ψηφοφόρων των Ρεπουμπλικανών για τον Ομπάμα βαραίνει στη γνώμη του Μπάιντεν
Το άρθρο του «Guardian» σημειώνει ότι στη σκέψη του Μπάιντεν πιθανώς να βαραίνει και η γνώμη που έχουν για τον Ομπάμα όχι τόσο οι Δημοκρατικοί ψηφοφόροι, αλλά τα 73.000.000 εκείνων που ψήφισαν τον Τραμπ, ο οποίος προωθούσε μια θεωρία συνωμοσίας, σύμφωνα με την οποία ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην Ιστορία των ΗΠΑ δεν είχε γεννηθεί στην Αμερική. Και ο ρεαλιστής Μπάιντεν έχει δεσμευθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις πολιτείες-προπύργια των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών.
«Ο Ομπάμα είναι πολύ δημοφιλής στους Δημοκρατικούς, αλλά οι απόψεις των Ρεπουμπλικανών γι’ αυτόν είναι ανάμεικτες. Δεν αποκλείεται, τουλάχιστον όσον αφορά τη δημόσια παράσταση, να δούμε και λίγο από Τζορτζ Μπους νεότερο, αφού θα μπορούσε να είναι το είδος των Ρεπουμπλικανών ηγετών που θα χρειαστεί ο Τζο Μπάιντεν την ημέρα της ορκωμοσίας του και σε άλλες κρίσιμες στιγμές για να σηματοδοτήσει την επιστροφή στην ομαλότητα μετά την ανισόρροπη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ», λέει ο Λάρι Τζέικομπς, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Πολιτικής και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου της Μινεσότα.
Άλλοι σχολιαστές εκτιμούν, πάντως, ότι ο Ομπάμα θα μπορούσε να χρησιμεύσει στον μετριοπαθή Μπάιντεν ως ανάχωμα στις πιέσεις που δέχεται από την αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών σε θέματα όπως η μεταρρύθμιση της αστυνόμευσης και η κλιματική αλλαγή. «Πιστεύω ότι ο Ομπάμα θα είναι σημαντικός για να κρατηθούν μακριά οι προοδευτικοί», υποστηρίζει ο Μάικλ Στιλ, πρώην πρόεδρος της Ρεπουμπλικανικής Εθνικής Επιτροπής.
Από την πλευρά του, ο πρώην σύμβουλος του Μπάιντεν, την εποχή που ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μόε Βέλα, θεωρεί ότι ο εκλεγμένος νέος πρόεδρος δεν πρόκειται να νιώσει απειλούμενος από τον Ομπάμα. «Το έργο που έχει μπροστά του είναι τόσο σοβαρό, ώστε το τελευταίο πράγμα για το οποίο ανησυχεί ο Τζο Μπάιντεν -και είμαι σίγουρος γι’ αυτό- είναι μήπως ο Μπαράκ Ομπάμα τραβήξει πάνω του την προσοχή με την περιοδεία του για το βιβλίο του. Ούτε καν υπάρχει τέτοιο θέμα στο ραντάρ του. Χαίρεται για τον Μπαράκ Ομπάμα, αλλά έχει μεγαλύτερα ψάρια να τηγανίσει».
- Όλες οι ειδήσεις live
- Ποιος είναι ο Αντονι Μπλίνκεν, ο εκλεκτός του Μπάιντεν που πάει για ΥΠΕΞ -Σύμβουλος και θαυμαστής του Ομπάμα
- Κορωνοϊός -Μόσιαλος: Περίπου 5 εκατ. δόσεις της Pfizer αρχικά στην Ελλάδα -Τι σχολίασε για τις παρενέργειες και τις θεωρίες συνωμοσίας
- Κορωνοϊός: 1.004 ασθενείς κατέληξαν τον Νοέμβριο, τεράστια πίεση στις ΜΕΘ -Όλα τα στοιχεία
- Ανοίγει σταδιακά η Ευρώπη το lockdown -Σε τρεις φάσεις η άρση μέτρων στην Ελλάδα