Ένας 19χρονος νίκησε τον Μάγκνους Κάρλσεν, ο οποίος συχνά περιγράφεται ως ο καλύτερος σκακιστής που έζησε ποτέ. Από εκεί και πέρα ακολούθησε το χάος.
Θα έπρεπε να ήταν απλό για τον Magnus Carlsen, ή τουλάχιστον όσο απλό μπορεί να είναι ένα κορυφαίο σκακιστικό παιχνίδι. Όταν ο παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι κάθισε απέναντι από τον 19χρονο Αμερικανό Hans Niemann στο Sinquefield Cup νωρίτερα αυτόν τον μήνα, είχε αήττητο σερί 53 παρτίδων και αντιμετώπιζε κάποιον που μπήκε στο τουρνουά ως ο παίκτης με τη χαμηλότερη βαθμολογία.
Λίγοι περίμεναν μια ανατροπή, αλλά αυτό ακριβώς συνέβη, αναφέρει ο Richard Hall στο ρεπορτάζ του που δημοσιεύθηκε στον Independent.
Γιατί ο κορυφαίος σκακιστής στον κόσμο κατηγορεί 19χρονο που τον κέρδισε για απάτη
Η ήττα του Carlsen από τον Niemann σε εκείνη την παρτίδα ήταν ασυνήθιστη, αλλά αυτό που ακολούθησε ήταν ακόμα πιο ασυνήθιστο. Την επόμενη ημέρα ο νούμερο ένα σκακιστής του κόσμου αποσύρθηκε από το τουρνουά χωρίς εξηγήσεις - μόνο μια σύντομη δήλωσή του αναρτήθηκε στο Twitter και ένα meme.
«Αποσύρθηκα από το τουρνουά. Πάντα μου άρεσε να παίζω στο @STLChessClub και ελπίζω να επιστρέψω στο μέλλον», έγραψε σε ένα tweet, το οποίο συνοδευόταν από ένα βίντεο κλιπ του Ζοζέ Μουρίνιο, λέγοντας: «Προτιμώ πραγματικά να μη μιλάω. Αν μιλήσω, θα έχω μεγάλο πρόβλημα».
Ο ίδιος ο Carlsen δεν το είπε ρητά, αλλά η απόσυρσή του και το αινιγματικό βίντεο ερμηνεύτηκαν ως συγκεκαλυμμένη κατηγορία για εξαπάτηση του Niemann.
Τι απάντησε ο Niemann και οι θεωρίες εξαπάτησης
Ο Niemann αρνήθηκε σθεναρά τις κατηγορίες εναντίον του, αλλά ο κόσμος του σκακιού έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα από τότε με το δράμα.
«Βασικά, φαίνεται ότι ο Magnus Carlsen πιστεύει πως κάτι δεν πάει καλά με τον Hans Niemann», δήλωσε ο Levy Rozman, διεθνής δάσκαλος και οικοδεσπότης ενός δημοφιλούς καναλιού στο YouTube που βασίζεται στο σκάκι, σε ένα βίντεο. Το περιέγραψε ως «πιθανότατα το μεγαλύτερο σκακιστικό σκάνδαλο στην Ιστορία».
Η απάτη στο σκάκι είναι τόσο παλιά όσο και το ίδιο το παιχνίδι. Αλλά η άνοδος του διαδικτυακού παιχνιδιού, σε συνδυασμό με την εφεύρεση σκακιστικών μηχανών που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη και μπορούν να υπολογίσουν εκατομμύρια πιθανές κινήσεις σε δευτερόλεπτα, οδήγησε σε έκρηξη της εξαπάτησης τα τελευταία χρόνια.
Το Chess.com, η πιο δημοφιλής σκακιστική πλατφόρμα στο Διαδίκτυο, αποκαλεί την εξαπάτηση «το βρόμικο όχι και τόσο μυστικό του σκακιού», που έχει προκαλέσει «μάστιγα στις σκακιστικές ιστοσελίδες». Ο ιστότοπος λέει ότι αναστέλλει περίπου 500 λογαριασμούς την ημέρα για εξαπάτηση.
Πώς λοιπόν υποτίθεται ότι ο Niemann, ο οποίος έπαιξε με τον Carlsen αυτοπροσώπως, έκλεψε; Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται περίεργα. Μια θεωρία που φέρεται να προέρχεται από τα βάθη του Reddit - σύμφωνα με την οποία ο Niemann χρησιμοποιούσε δονητικές πρωκτικές χάντρες για να λαμβάνει εντολές κινήσεων από έναν εξωτερικό βοηθό - συζητήθηκε σαν να επρόκειτο για μια σοβαρή πιθανότητα, από τον γκραν μάστερ Έρικ Χάνσεν σε μια απευθείας μετάδοση.
Μια άλλη θεωρία πρότεινε ότι ο Niemann μπορεί να χρησιμοποιεί ένα «μικροσκοπικό λέιζερ» που «σχεδιάζει μια υπεριώδη γραμμή στο ταμπλό ορατή μόνο μέσω ειδικών [sic] επαφών».
Ο Niemann είχε τη δική του θεωρία, υποστηρίζοντας στη συνέντευξή του μετά τον αγώνα ότι ο Carlsen «ήταν τόσο αποθαρρημένος επειδή χάνει από έναν ηλίθιο σαν εμένα. Πρέπει να είναι ντροπιαστικό για τον παγκόσμιο πρωταθλητή να χάνει από εμένα. Τον λυπάμαι».
Carlsen και Niemann συναντιούνται ξανά
Η διαμάχη έγινε ακόμα πιο έντονη δύο εβδομάδες αργότερα, όταν ο Carlsen και ο Niemann συναντήθηκαν ξανά στον έκτο γύρο του online Julius Baer Generation Cup και το νούμερο 1 της παγκόσμιας κατάταξης παραιτήθηκε εντυπωσιακά μετά από μία μόνο κίνηση. Ο Carlsen διευκρίνισε τελικά τους αινιγματικούς υπαινιγμούς του με επίσημη δήλωση μια εβδομάδα μετά, λέγοντας ότι δεν ήταν πρόθυμος να «παίξει εναντίον ανθρώπων που έχουν κλέψει επανειλημμένα στο παρελθόν» και ότι πίστευε ότι ο Niemann είχε κλέψει «περισσότερο από ό,τι έχει παραδεχτεί».
«Όταν ο Niemann προσκλήθηκε την τελευταία στιγμή στο Sinquefield Cup 2022, σκέφτηκα έντονα να αποσυρθώ πριν από τη διοργάνωση», δήλωσε ο Carlsen. «Τελικά επέλεξα να παίξω. Πιστεύω ότι ο Niemann έχει κλέψει περισσότερο - και πιο πρόσφατα - από ό,τι έχει παραδεχτεί δημοσίως.
Η πρόοδός του ήταν ασυνήθιστη και σε όλη τη διάρκεια της παρτίδας μας στο Sinquefield Cup είχα την εντύπωση ότι δεν ήταν σφιγμένος ή έστω πλήρως συγκεντρωμένος στο παιχνίδι σε κρίσιμα σημεία, ενώ με ξεπερνούσε με τρόπο που νομίζω ότι μόνο λίγοι παίκτες μπορούν να το κάνουν. Αυτή η παρτίδα συνέβαλε στο να αλλάξω την οπτική μου».
Τι έδειξαν οι κινήσεις του Niemann σε αγώνες σκάκι που μελετήθηκαν ξανά
Αυτό που ακολούθησε ήταν κάτι που έμοιαζε με αληθινό αστυνομικό δράμα. Το ιστορικό του Niemann εξετάστηκε έντονα στο Διαδίκτυο, τα προηγούμενα παιχνίδια του μελετήθηκαν για ανωμαλίες και μοτίβα.
Ο Hikaru Nakamura, γκραν μετρ του σκακιού, πρώην νούμερο δύο στον κόσμο και δημοφιλής σκακιστής youTuber, έπαιξε ξανά την παρτίδα μεταξύ Carlsen και Niemann για να αναζητήσει κινήσεις που δεν έβγαζαν νόημα. Με άλλα λόγια, έψαξε για κινήσεις που θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί μόνο από τεχνητή νοημοσύνη. «Είμαι πραγματικά περίεργος», δήλωσε.
Ο Greg Keener, διαιτητής της FIDE και βοηθός διευθυντή στο The Marshall Chess Club, έγραψε σε μια ανάλυση για τους «New York Times» ότι η βαθμολογία Elo του Niemann, η οποία βασίζεται στο ιστορικό παιχνιδιού ενός παίκτη, αυξήθηκε πάνω από 500 βαθμούς από τον Ιανουάριο του 2021, περιγράφοντάς την ως «μια τόσο απότομη αύξηση που πολλοί άνθρωποι δεν πιστεύουν ότι είναι δυνατή».
Με άλλα λόγια, η θεαματική άνοδος του Niemann αποτέλεσε βασικό λόγο για τις υποψίες πολλών ανθρώπων.
Ο Niemann παραδέχτηκε ότι είχε κλέψει μικρότερος σε τουρνουά σκάκι
Το σκάνδαλο βάθυνε μόνο όταν αποκαλύφθηκε πως ο Niemann, σε συνέντευξη που έδωσε για να εξηγήσει το παιχνίδι του με τον Carlsen και να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι στις κατηγορίες, παραδέχτηκε ότι έκλεβε σε online παιχνίδια όταν ήταν νεότερος.
«Έκανα ζαβολιές σε τυχαίες παρτίδες στο Chess.com. Ομολόγησα. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου. Και ντρέπομαι εντελώς. Το λέω στον κόσμο γιατί δεν θέλω παραποιήσεις και δεν θέλω φήμες. Ποτέ δεν έχω κλέψει σε παιχνίδι πάνω από το ταμπλό. Εκτός από τότε που ήμουν 12 ετών, δεν έχω κλέψει ποτέ σε τουρνουά με χρηματικό έπαθλο», δήλωσε σε συνέντευξή του στη Σκακιστική Λέσχη του Σεντ Λούις.
«Ήμουν 16 ετών και ζούσα μόνος στη Νέα Υόρκη, στην καρδιά της πανδημίας, και ήμουν πρόθυμος να κάνω τα πάντα για να μεγαλώσω το ρεύμα μου», πρόσθεσε. «Αυτό που θέλω να ξέρει ο κόσμος σχετικά με αυτό είναι ότι λυπάμαι βαθιά για το λάθος μου. Γνωρίζω ότι οι πράξεις μου έχουν συνέπειες και υπέστην αυτές τις συνέπειες».
Ο Niemann συνέχισε λέγοντας ότι θα έπαιζε γυμνός για να αποδείξει την αθωότητά του απέναντι στις κατηγορίες ότι φορούσε συσκευές στο σώμα του.
«Αν θέλουν, θα παίζω σκάκι γυμνός»
«Αν θέλουν να γδυθώ και να μείνω εντελώς γυμνός, θα το κάνω. Δεν με νοιάζει. Γιατί ξέρω ότι είμαι "καθαρός". Αν θέλουν να παίξω σε ένα κλειστό κουτί με μηδενική ηλεκτρονική μετάδοση, δεν με νοιάζει. Είμαι εδώ για να κερδίσω, κι αυτός είναι ο στόχος μου, ανεξάρτητα από αυτό», δήλωσε.
Δύο ημέρες μετά τη συνέντευξη αυτή, το Chess.com ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι είχε αποκλείσει τον Niemann από τον ιστότοπο, χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Παρ' όλα αυτά, το δράμα συνεχίστηκε. Ο Niemann και ο Carlsen συναντήθηκαν σε ένα άλλο παιχνίδι, αυτή τη φορά online, σε ένα τουρνουά που ονομάζεται Generation Cup. Μετά από μία κίνηση, ο Carlsen παραιτήθηκε από την παρτίδα και έκλεισε την κάμερά του.
«Αυτό είναι μεγαλύτερη δήλωση από το tweet, νομίζω», δήλωσε ο σχολιαστής.
Ο σάλος απείλησε να εκτροχιάσει την καριέρα ενός νεαρού γκραν μάστερ του σκακιού πριν καν αρχίσει. Ωστόσο, κανείς δεν είχε ακόμη καταφέρει να παράσχει συγκεκριμένες αποδείξεις για την εξαπάτησή του.
Μετά από ημέρες εικασιών, ο Chris Bird, ο επικεφαλής διαιτητής του Sinquefield Cup, όπου ξεκίνησε το σκάνδαλο, δήλωσε ότι δεν υπήρξαν αποδείξεις για εξαπάτηση.
«Σε απάντηση στις πρόσφατες φήμες που κυκλοφορούν στον σκακιστικό κόσμο, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι προς το παρόν δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι κάποιος παίκτης έχει παίξει αθέμιτα στο Sinquefield Cup 2022», ανέφερε ο Bird σε δήλωσή του, σύμφωνα με το Reuters.
Οι «New York Times» ανέφεραν ότι έχει προσκληθεί ξανά στο επόμενο τουρνουά του συλλόγου. Ο Keener, στην ανάλυσή του για τους Times, επισήμανε επίσης τα σχόλια του Levon Aronian, ενός Αρμένιου γκραν μετρ που έπαιξε στο ίδιο τουρνουά και ο οποίος υπερασπίστηκε τον Niemann σε συνέντευξη μετά το παιχνίδι.
«Λοιπόν, νομίζω ότι αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά όταν νέοι παίκτες παίζουν πολύ καλά. Υπάρχουν όλες αυτές οι κατηγορίες προς αυτούς. Όλοι οι συνάδελφοί μου είναι λίγο-πολύ παρανοϊκοί», δήλωσε στη συνέντευξη.
Υπήρξε μια ακόμη, πιο εμπεριστατωμένη ανάλυση από τον καθηγητή Ken Regan, ο οποίος περιγράφεται ως ο «μεγαλύτερος ειδικός στον κόσμο για την ανίχνευση της εξαπάτησης στο σκάκι» από το ChessBase, ο οποίος ανέλυσε όλες τις παρτίδες του Niemann από τα τελευταία δύο χρόνια, online και offline.
«Ο Niemann έπαιξε καλά. Αλλά όχι πάρα πολύ καλά», ανέφερε στην ετυμηγορία του, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν έκλεψε.
Αυτό θα μπορούσε να ήταν το τέλος της διαμάχης. Αλλά ο Carlsen ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του. «Δυστυχώς, δεν μπορώ να μιλήσω ιδιαίτερα γι' αυτό», είπε ο Carlsen όταν ρωτήθηκε γιατί παραιτήθηκε από την τελευταία του παρτίδα με τον Niemann. «Αλλά, ξέρετε, ο κόσμος μπορεί να βγάλει το δικό του συμπέρασμα και σίγουρα το έχει κάνει».
Τελικά ο Niemann είναι απατεώνας; Τι έδειξε έρευνα 72 σελίδων
Η έρευνα του Chess.com αντικρούει τις διαψεύσεις του Niemann. Η 72σέλιδη έκθεση, η οποία διεξήχθη από το Chess.com και εξετάστηκε αρχικά από τη Wall Street Journal, διαπίστωσε ότι ο Niemann «πιθανώς έλαβε παράνομη βοήθεια σε περισσότερα από 100 online παιχνίδια» μόλις το 2020, συμπεριλαμβανομένων των αγώνων όπου διακυβεύονταν χρηματικά έπαθλα.
Οι υποψίες γύρω από τον Niemann, έναν 19χρονο που έχει κάνει μια αλματώδη άνοδο στην κορυφαία 50άδα του κόσμου τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενισχύθηκαν αρχικά τον περασμένο μήνα όπως προαναφέρθηκε, όταν ο παγκόσμιος πρωταθλητής Magnus Carlsen αρχικά άφησε να εννοηθεί, και στη συνέχεια δήλωσε ευθέως, ότι ο Αμερικανός κέρδιζε με παράνομα μέσα.
Ο Niemann έχει προβεί σε σθεναρή άρνηση των ισχυρισμών, αν και ομολόγησε ότι παραβίασε τους κανόνες του ευ αγωνίζεσθαι τουλάχιστον δύο φορές στο παρελθόν χρησιμοποιώντας τη βοήθεια σκακιστικών μηχανών: πρώτα ως 12χρονος σε ένα διαδικτυακό τουρνουά και στη συνέχεια ως 16χρονος παίζοντας μη βαθμολογημένες παρτίδες κατά τη διάρκεια streaming.
Ωστόσο, η έκθεση του Chess.com, η οποία βασίστηκε σε εργαλεία εντοπισμού εξαπάτησης, συμπεριλαμβανομένης της σύγκρισης των κινήσεων ενός παίκτη με αυτές που συνιστώνται από ισχυρούς υπερυπολογιστές, προσέφερε αδιάσειστα στοιχεία βασισμένα σε δεδομένα που αντικρούουν δραματικά αυτές τις δηλώσεις. Μεταξύ άλλων, στην έρευνα σημειώνεται ότι σε κάποιοι από τους αγώνες που συμμετείχε «χρήζουν περαιτέρω έρευνας με βάση τα δεδομένα».
Η πλήρης έρευνα, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα, ανέφερε ότι ο Niemann ομολόγησε ιδιωτικά τους ισχυρισμούς και ότι στη συνέχεια του απαγορεύτηκε για κάποιο χρονικό διάστημα η είσοδος στο Chess.com, την πιο δημοφιλή σκακιστική πλατφόρμα στον κόσμο.
Σκάκι: Το σκάνδαλο Νίμαν-Κάρλσεν οδηγεί σε νέα μέτρα ασφαλείας
Οι διοργανωτές του World Fischer Random Chess Championship, εισήγαγαν πρωτοφανή νέα μέτρα ασφαλείας για να αποτρέψουν την εξαπάτηση.
Μεταξύ των αυστηρότερων μέτρων στο τουρνουά που άρχισε την Τρίτη στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, είναι η παρουσία ενός γιατρού κατά τη διάρκεια της πενθήμερης διοργάνωσης, ο οποίος θα επιλέγει τους παίκτες και θα ελέγχει τα αυτιά τους για τυχόν πομπούς, δήλωσε στην DW ο διοργανωτής του World Fischer Random, Joran Aulin-Jansson.
Οκτώ κορυφαίοι παίκτες από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο πέντε φορές παγκόσμιος πρωταθλητής Μάγκνους Κάρλσεν, προκρίθηκαν στο τουρνουά αυτής της εβδομάδας, διεκδικώντας συνολικό χρηματικό έπαθλο 400.000 δολαρίων (403.000 ευρώ).
«Όταν ο Μάγκνους αποσύρθηκε από [το διάσημο Sinquefield Cup στο] Σεντ Λούις, αυτό αφύπνισε ολόκληρη τη σκακιστική κοινότητα», δήλωσε ο Aulin-Jansson, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της Διεθνούς Σκακιστικής Ομοσπονδίας (FIDE). «Κάθε διοργανωτής αναγκάστηκε να αρχίσει να σκέφτεται τι πρέπει να κάνει κατά της εξαπάτησης».
Ο Hans Niemann μηνύει τους Magnus Carlsen και Chess.com για συκοφαντική δυσφήμιση
Τα μέτρα έρχονται αφού ο Αμερικανός παίκτης Hans Niemann ξεκίνησε αγωγή ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων εναντίον του Carlsen την περασμένη εβδομάδα για «κατάφωρη δυσφήμιση του και παράνομη σύμπραξη για να τον βάλει στη μαύρη λίστα από το επάγγελμα».
Ο Αμερικανός γκρανμάστερ Hans Niemann μηνύει τον αντίπαλό του Magnus Carlsen για τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δολάρια, αφού ο Νορβηγός παγκόσμιος πρωταθλητής τον κατηγόρησε για απάτη.
Σε ένα συνεχιζόμενο σκάνδαλο που έχει συγκλονίσει τον κόσμο του σκακιού, ο Niemann μηνύει επίσης τον ιστότοπο Chess.com, ο οποίος δημοσίευσε μια αναφορά που αναφέρει ότι πιθανότατα είχε απατήσει σε περισσότερα από 100 διαδικτυακά παιχνίδια.
Ο Niemann λέει ότι οι κατηγορούμενοι συνεννοήθηκαν για να καταστρέψουν τη φήμη και τον βιοπορισμό του. Στην κατάθεσή του, ο 19χρονος Niemann κατηγορεί τον Carlsen ότι ξεκίνησε εκστρατεία συκοφάντησης εναντίον του σε συνεργασία με τη διαδικτυακή σκακιστική εταιρεία του Carlsen, Play Magnus, και την Chess.com, η οποία συμφώνησε να αγοράσει την Play Magnus.
Ζητά αποζημίωση «για να συνέλθει από τις καταστροφικές ζημιές που οι κατηγορούμενοι προκάλεσαν στη φήμη, την καριέρα και τη ζωή του, δυσφημίζοντάς τον κατάφωρα και συνωμοτώντας παράνομα για να τον βάλουν στη μαύρη λίστα από το επάγγελμα στο οποίο έχει αφιερώσει τη ζωή του», αναφέρεται στην αγωγή.
Οι δικηγόροι τόσο του Magnus Carlsen όσο και του Chess.com απέρριψαν τους ισχυρισμούς.