Στα κατεστραμμένα σπίτια τους στον νότιο Λίβανο επέστρεψαν καραβάνια εκτοπισμένων μετά την εκεχειρία Ισραήλ-Χεζμπολάχ.
Οι περισσότεροι από τους δεκάδες χιλιάδες εσωτερικούς πρόσφυγες του Λιβάνου πανηγύριζαν, αλλά πολλοί λύγισαν αντικρίζοντας τις εικόνες της τεράστιας καταστροφής που προκάλεσε ο πόλεμος στις πόλεις και τα χωριά τους
Η εκεχειρία έβαλε τέλος στη σύγκρουση που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 ανάμεσα στο λιβανικό σιιτικό κίνημα και τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και μετατράπηκε σε ανοικτό πόλεμο τον Σεπτέμβριο.
Κάπου 900.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον Λίβανο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ - άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των εκτοπισμένων στο 1,2 εκατ. -, όπως και περίπου 60.000 πολίτες στο βόρειο Ισραήλ.
Ήδη προτού ξημερώσει, εκτοπισμένοι από τον νότιο Λίβανο, από το νότιο τμήμα της Βηρυτού κι από την κοιλάδα Μπεκάα, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, προπύργια της Χεζμπολάχ, άρχισαν να επιστρέφουν κατά χιλιάδες, με αυτοκίνητα και μικρά λεωφορεία παραφορτωμένα ανθρώπους και οικοσκευές.
Στα ερείπια της νότιας Βηρυτού, οπαδοί της Χεζμπολάχ ανέμιζαν τη σημαία της και κράταγαν πορτρέτα του πρώην ηγέτη της Χασάν Νασράλα, που σκοτώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου από ισραηλινό αεροπορικό βομβαρδισμό.
«Αυτή η ηρωική συνοικία» τελικά «νίκησε, είμαστε περήφανοι», έλεγε ο Νιζάμ Χαμάντε, μηχανικός.
Το σιιτικό κίνημα, η ηγεσία του οποίου αποδεκατίστηκε στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, ανακήρυξε μολαταύτα τη «νίκη» του, διαβεβαιώνοντας πως οι μαχητές του «θα παραμείνουν απόλυτα έτοιμοι να αντιμετωπίσουν (...) τις επιθέσεις του ισραηλινού εχθρού».
Εικόνες καταστροφής στον νότιο Λίβανο
Επιστρέφοντας στη Ναμπάτια, στον νότιο Λίβανο, ο Αλί Μαζραάνι δήλωσε πως αισθάνθηκε «σοκ» όταν είδε «την πελώρια καταστροφή» της πόλης του, που του φάνηκε σαν «ξένη».
«Παρά το εύρος των καταστροφών και τη θλίψη μας, είμαστε ευτυχείς που επιστρέψαμε», είπε η Ουμ Μοχάμεντ Μπζάι, 44χρονη χήρα που βρήκε το σπίτι της να έχει μετατραπεί σε σωρό ερειπίων στο χωριό Ζέμπκιν. «Αισθανόμαστε σαν να ξαναγεννηθήκαμε», είπε.
Την 8η Οκτωβρίου 2023 η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ άνοιγε μέτωπο με το Ισραήλ, προκειμένου να υποστηρίξει τη Χαμάς, την επομένη της άνευ προηγουμένου επίθεσης του παλαιστινιακού ισλαμιστικού εξτρεμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, που αποτέλεσε έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.
Έπειτα από σχεδόν έναν χρόνο διασυνοριακών ανταλλαγών πυρών κι αφού θεώρησε πως αποδυνάμωσε τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, το Ισραήλ μετέφερε το κέντρο βάρους του πολέμου στην επικράτεια του Λιβάνου, εξαπολύοντας εκστρατεία μαζικών αεροπορικών βομβαρδισμών εναντίον προπυργίων της Χεζμπολάχ από την 23η Σεπτεμβρίου και προχωρώντας σε χερσαία επίθεση στον νότιο Λίβανο επτά ημέρες αργότερα.
Με βάση τους όρους της συμφωνίας που κλείστηκε με μεσολάβηση των ΗΠΑ και της Γαλλίας, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις έχουν προθεσμία 60 ημερών για να αποσυρθούν προοδευτικά από τον νότιο Λίβανο. Η Χεζμπολάχ υποχρεούται να αναδιπλωθεί βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου τριάντα χιλιόμετρα από τα σύνορα, και να διαλύσει στρατιωτικές υποδομές της στον νότιο Λίβανο.
Ο στρατός του Λιβάνου ανακοίνωσε χθες πως άρχισε, «σε συντονισμό» με την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ, να ενισχύει την παρουσία του στο νότιο τμήμα της χώρας.
Με το δάκτυλο στη σκανδάλη οι IDF για παραβίαση της εκεχειρίας
Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις από την άλλη προειδοποίησαν τους κατοίκους να μην πλησιάσουν θέσεις τους.
«Ελέγχουμε θέσεις στον νότιο Λίβανο, αεροσκάφη μας συνεχίζουν να πετούν στον λιβανικό ουρανό (...) Σήμερα, συλλάβαμε υπόπτους και σκοτώσαμε τρομοκράτες», είπε ο εκπρόσωπός τους Ντανιέλ Χαγκάρι, προσθέτοντας πως τις τελευταίες ώρες προτού τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός επλήγησαν «180 στόχοι».
Σύμφωνα με τις λιβανικές Aρχές, τουλάχιστον 3.823 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Λίβανο από τον Οκτώβριο του 2023, στη μεγάλη πλειονότητά τους από τα τέλη Σεπτεμβρίου. Στην ισραηλινή πλευρά, έχασαν τη ζωή τους 82 στρατιωτικοί και 47 πολίτες στις επιθέσεις και τις συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ, κατά τον επίσημο απολογισμό.
Σύμφωνα με τον Τζο Μπάιντεν, η συμφωνία θα εμποδίσει «ό,τι απομένει από τη Χεζμπολάχ και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις» να «απειλήσουν ξανά την ασφάλεια του Ισραήλ».
Η Ουάσιγκτον και το Παρίσι βασίστηκαν στην απόφαση 1701 (2006) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που αφορούσε στο τέλος του προηγούμενου πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ και προέβλεπε πως μόνο η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ και οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις θα παρέμεναν ανεπτυγμένες στον νότιο Λίβανο.
Το Ισραήλ διατηρεί «πλήρη ελευθερία στρατιωτικής δράσης στον Λίβανο», και «αν η Χεζμπολάχ παραβιάσει τη συμφωνία και αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί, θα επιτεθούμε», διεμήνυσε ο πρωθυπουργός του Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Το σιιτικό κίνημα θα συνεργαστεί με το λιβανικό κράτος για να αναπτυχθεί ο στρατός της χώρας στον νότο, διαβεβαίωσε χθες στο Γαλλικό Πρακτορείο ο βουλευτής της Χεζμπολάχ, Χασάν Φαντλάλα. Όμως τα μέλη του «είναι παιδιά στα χωριά» του νότου, από όπου «κανένας» δεν μπορεί να τα διώξει, πρόσθεσε.
Ανησυχία των κατοίκων στο βόρειο Ισραήλ
Έπειτα από έναν χρόνο και πλέον που έσπευδαν στα καταφύγια κάθε φορά που ηχούσαν οι σειρήνες της αεράμυνας, πολλοί κάτοικοι του βόρειου Ισραήλ απολάμβαναν χθες την ηρεμία, χωρίς ωστόσο να έχουν χαλαρώσει εντελώς.
Στη Ναχαρίγια, παραθαλάσσια πόλη εντός εμβέλειας των ρουκετών που εκτοξεύονται από το λιβανικό έδαφος, ο 44χρονος Μπάχα Αραφάτ είπε πως αισθάνεται ανακούφιση. «Νιώθω πολύ καλύτερα τώρα που ξέρω πως έχουμε κατάπαυση του πυρός», εκμυστηρεύτηκε. «Δεν υπάρχει κοντινό καταφύγιο εδώ και οι τελευταίες μέρες ήταν πολύ τεταμένες».
«Υπάρχει αίσθημα μεγαλύτερης ασφάλειας, τα παιδιά μας μπορούν να επιστρέψουν στο σχολείο», δήλωσε ο 43χρονος Γιούρι, εκτοπισμένος από το κιμπούτς Γιρόν, κοντά στα σύνορα, στη Χάιφα. Όμως «δεν αισθανόμαστε απόλυτα καθησυχασμένοι», καθώς «η Χεζμπολάχ έχει ακόμη δυνάμεις», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με τον Νετανιάχου, η κατάπαυση του πυρός θα επιτρέψει στο Ισραήλ να «επικεντρωθεί στην ιρανική απειλή» και να «εντείνει» την πίεση στη Χαμάς.
Σχολιαστές στο Ισραήλ εκφράζουν πάντως σκεπτικισμό, με ορισμένους να εκφράζουν την ανησυχία ότι η Χεζμπολάχ θα ανασυντάξει ξανά τις δυνάμεις της, ή να επισημαίνουν την απουσία οποιασδήποτε προόδου για να κλειστεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, όπου ο πόλεμος συνεχίζεται για 419η ημέρα.