Η «κατάθλιψη των Χριστουγέννων» ή, γενικότερα η ψυχολογική κατάποση που βιώνουν πολλοί άνθρωποι την περίοδο των γιορτών είναι κάτι που ακούγεται κάθε χρόνο. Κατά πόσο υφίσταται όμως;
Παρότι η κατάθλιψη της εορταστικής περιόδου δεν είναι επίσημα μια μορφή κατάθλιψης, τα Χριστούγεννα υπάρχουν όλες οι «υποδομές» για να... πέσει κάποιος ψυχολογικά. Σύμφωνα με την ειδική ψυχολόγο, Γκέιλ Σαλτζ, υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που παρουσιάζουν πνευματική κατάποση τον χειμώνα, αλλά και ορισμένοι που την παρουσιάζουν μόνο την περίοδο των γιορτών.
Πως μπορεί να την ξεπεράσει κανείς; Το διεθνές μέσο, Health παρουσιάζει την οπτική πολλών ψυχολόγων ως προς τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος να μην επηρεαστεί από την κατάθλιψη.
10. Μακροχρόνια πλάνα
Ο ψυχολόγος, Τζον Σαρπ από το πανεπιστήμιο Beth Israel Deaconess Medical Center στη Βοστόνη, προτείνει να ξοδέψεις χρόνο για την οργάνωση της προσωπικής σου ζωής. Να σκεφτείς τρόπους ώστε να οργανώσεις τον προσωπικό σου χώρο και να ψάξεις για τρόπους που θα σε κάνουν να γλιτώνει χρόνο από ανούσια πράγματα.
«Ξόδεψε χρόνο ώστε να βρεις πως να κάνεις άρτια τις βασικές καθημερινές σου ασχολίες μέχρι το τέλος των εορτών που σε αποπροσανατολίζουν», αναφέρει ο ιατρός.
9. Απέφυγε τους οικογενειακούς διαπληκτισμούς
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να κρατήσει κανείς την ψυχραιμία του σε ένα οικογενειακό τραπέζι, όπως λέει ο Τζέφρι Γκρίσον, επίκουρος καθηγητής ψυχιατρικής στο Duke School of Medicine των ΗΠΑ. Οπως λέει, αν γνωρίζει ότι θα υπάρξουν αντιπαραθέσεις, προετοιμάσουμε για ψύχραιμες αντιδράσεις όπως: «ας το συζητήσουμε μια άλλη φορά» ή, «καταλαβαίνω την άποψή σου» και στη συνέχεια... τρέξε από το δωμάτιο.
Προσέφερε βοήθεια στην κουζίνα ή παίξε με κάποιο από τα παιδιά. Τέλος, πάντα βοηθάει να έχεις έναν φίλο που σε αντέχει να... γκρινιάζεις γιατί δεν ξέσπασες στο οικογενειακό τραπέζι.
8. Ασε για λίγο πίσω την τελειομανία
Η 57χρονη Ντέμπι Θέρμαν από την Βαλτιμόρη εκμυστηρεύεται στο Health πως έπασχε από κατάθλιψη τα Χριστούγεννα. Από τον στολισμό μέχρι την εύρεση δώρου, δεν μπορούσε να ξεφύγει, όπως λέει, από την τελειομανία. Κάτι που την εξαντλούσε.
Το... μυστικό για να το καταπολεμήσει κανείς αυτό είναι να σταματήσεις να σκέφτεσαι τον εαυτό σου και να σκεφτείς τους φίλους και την οικογένειά σου. Πάρε λίγη ώρα και σκέψου πράγματα που θα τους κάνουν χαρούμενους ώστε να «γεμίσεις» ψυχολογικά. «Οταν δίνεις, είναι εύκολο να ξεχάσεις την κατάθλιψή σου».
7. Απελευθερώσου από τα social media
Διττή είναι η ερμηνεία της εν λόγω συμβουλής από το Health.com. Από τη μια, η αποτοξίνωση από τα social media, έστω και ελαφρώς, μπορεί να ηρεμήσει τον οποιονδήποτε. Αυτόματα κατεβάζουν ταχύτητα στους τρελούς ρυθμούς που ζει σήμερα ο άνθρωπος.
Από την άλλη, υπάρχει και το ενδεχόμενο, σε κάποιον που βιώνει κατάθλιψη οι διαφημίσεις που δεσπόζουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά εστιάζουν στην μοναχική φύση του ανθρώπου. Οι περισσότερες έχουν να κάνουν με οικογένειες, μεγάλες παρέες, οι οποίες συχνά μπορούν να κάνουν κάποιον να βυθιστεί ακόμα περισσότερο στην κατάθλιψη. Ετσι, μια μικρή αποστασιοποίηση δεν κάνει κακό.
6. Μην φοβάσαι να ζητάς βοήθεια
Συχνά, όπως αναλύουν οι ειδικοί, αυτό που κάνει χειρότερο ένα πρόβλημα για κάποιον, είναι η υπερηφάνεια του. Να φοβάται, ή να ντρέπεται, ή ακόμα και να μην θεωρεί σωστό να ζητήσει βοήθεια για οτιδήποτε. Οι καλοί φίλοι και οι σύντροφοι μπορούν να γίνουν στήριγμα για κάποιον να πει το πρόβλημα του και να προσφέρουν βοήθεια. Οπότε η συμβουλή στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι «να ζητάς βοήθεια, όταν την χρειάζεσαι».
5. Βάλε την γυμναστική στο βασικό σου πρόγραμμα
Μια από τις δραστηριότητες που χάνονται το διάστημα των διακοπών, ή τουλάχιστον μπαίνει σε δεύτερη μοίρα είναι η άθληση. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως πρέπει να είναι μέσα στο βασικό σου πρόγραμμα.
«Οσο περισσότερο στρες έχουμε, τόσο λιγότερο χρόνο νομίζουμε ότι έχουμε και τόσο ελαττώνεται η όρεξή μας. Στα ίδια επίπεδα όμως θα πρέπει να συνεχίζουμε να αθλούμαστε», λέει ο Δρ. Γκρίσον. Η άθληση, σύμφωνα με έρευνες, βελτιώνει κατά πολύ την διάθεση ενός ανθρώπου. Μια απλή βόλτα για περπάτημα για 35 λεπτά πέντε φορές την εβδομάδα (ή για μία ώρα, 3 φορές την εβδομάδα) μπορεί να προσφέρει μεγάλη βοήθεια.
4. Βάλε περισσότερο... ήλιο στην ημέρα σου
Αν νιώθεις συχνά κουρασμένος, δίχως όρεξη, ή πεσμένος ψυχολογικά αυτή την εποχή κάθε χρόνο, ίσως δεν φταίνε οι γιορτές αλλά η έκθεσή σου στον ήλιο. Η ψυχολογική πάθηση SAD (Seasonal affective disorder) «θεραπεύεται» με μεγάλους περιπάτους με το φως της ημέρας, ή τουλάχιστον να έχεις έκθεση στον ήλιο για τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα.
3. Κάνε πλάνα εκτός διακοπών
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο, Δρ. Μπέα, μπορεί να είναι καλό για την ψυχολογία σου να στρέψεις την προσοχή σου εκτός εορτών. «Είναι δύσκολο να αγνοήσεις την ύπαρξη των Χριστουγέννων και των γιορτών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να ξεφύγεις έστω και λίγο. Αν σε κάνει να αισθάνεσαι άνετα η κοινωνικοποίηση, κάνε πλάνε με φίλους για μετά τις γιορτές. Αυτό δημιουργεί μια τρόπον τινά ψευδαίσθηση και δημιουργεί μια προσδοκία που σε βγάζει από το κλίμα των γιορτών».
2. «Φάε ένα κομμάτι γλυκό, όχι... τρία»
Για κάποιους, το να φάνε ή να πιούν πολύ τις γιορτές είναι μια είδους παράδοση όπως το να ανοίγεις δώρα, λέει η Κάρμεν Χάρα, μια ψυχολόγος και συγγραφέας από την Φλόριντα που προτείνει λίγο περισσότερο συγκράτηση.
«Πάρε ένα κομμάτι γλυκό, όχι τρία», λέει η Χάρα και προσθέτει: «εκτός του ανθυγιεινού του πράγματος, θα νιώθεις ενοχές μετέπειτα». Αυτό που προτείνει είναι να τρως μερικά υγιή γεύματα την εβδομάδα πριν τα γεύματα των εορτών. Και μην χρησιμοποιεί το αλκοόλ για να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη των Χριστουγέννων. Το αλκοόλ εντείνει τα συναισθήματα και θα νιώθεις ακόμα χειρότερα.
1. Εστίασε σε αυτά που πραγματικά μετρούν
Τα Χριστούγεννα, ή και οι γιορτές γενικότερα, δεν θα έπρεπε να είναι συνδεδεμένες με τα δώρα. Ομως η εποχή που ζούμε την έχει συνδέσει στενά. Ενώ λούζεσαι από το άγχος για την οργάνωση ή την αγορά των δώρων για φίλους και οικογένεια, μπορείς να... ψήσεις δώρα στους κοντινούς σου ανθρώπους. Μπορείς να μαγειρέψεις κάτι στους αγαπημένους σου και να απολαύσετε κάποιες στιγμές μαζί. Αυτά είναι πράγματα που μετρούν και προσπάθησε να εστιάσεις σε αυτά.