Ένας 40χρονος Ινδός δισεκατομμυριούχος, που έχει πάθος με τα ιδιωτικά τζετ και τα έργα του Πικάσο, είναι ο άνθρωπος που παρασκευάζει σχεδόν τα μισά από τα εμβόλια της AstraZeneca για τον κορωνοϊό.
Ο λόγος για τον Αντάρ Πουναγουάλα, τον αυτοαποκαλούμενο «πρίγκιπα των εμβολίων» και διευθύνοντα σύμβουλο του Serum Institute of India (SII) , μεγαλύτερου παραγωγού εμβολίων στον κόσμο, που παρασκεύαζε - πριν ακόμη γονατίσει τον πλανήτη η πανδημία του κορωνοϊού – ετησίως πάνω από 1,5 εκατ. δόσεις εμβολίων για την πολιομυελίτιδα, τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, τη φυματίωση, την ηπατίτιδα Β και άλλες ασθένειες.
Η χλιδάτη ζωή του «πρίγκιπα των εμβολίων»
Τα εμβόλια έκαναν ζάπλουτο τον Πουναγουάλα και την οικογένειά του, την έκτη πλουσιότερη στην Ινδία με εκτιμώμενη περιουσία 15 δισ. δολαρίων και ακίνητα όπως το Lincoln House, μια έπαυλη αξίας 113 εκατ. δολαρίων στο Μουμπάι, που στέγαζε την προηγούμενη πρεσβεία των ΗΠΑ στη χώρα. Ο Πουναγουάλα, που φοίτησε στο St Edmund’s School στο Καντέρμπουρι με ετήσια δίδακτρα 30.000 λιρών και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Γουέστμινστερ νοίκιασε την περασμένη εβδομάδα στην πανάκριβη συνοικία Μέιφερ του Λονδίνου έναντι 50.000 λιρών εβδομαδιαίως (!) μια έπαυλη 2.300 τ.μ. από την Πολωνέζα δισεκατομμυριούχο Ντομίνικα Κούλτσικ, που την είχε αγοράσει πέρυσι έναντι 57 εκατ. λιρών.
Παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών ο Πουναγουάλα χρησιμοποιεί ελικόπτερα και ιδιωτικά τζετ για τις μετακινήσεις, έχει στην κατοχή του μια συλλογή από αριστουργήματα των Πικάσο, Νταλί, Ρέμπραντ και Ρούμπενς καθώς και 35 σπάνια αυτοκίνητα πολυτελείας, μεταξύ των οποίων Ferrari, Bentley, Rolls Royce και μια Mercedes-350 που έχει μετατραπεί σε αντίγραφο του Batmobile .
Στον προσωπικό του ιστότοπο παραδέχεται ότι ο τρόπος ζωής του «βγάζει μάτι». «Εύκολα μπορεί κανείς να απορρίψει τον Αντάρ Πουναγουάλα ως έναν πλούσιο τύπο που ποζάρει δίπλα σε άλογα κούρσας», λέει προσθέτοντας ότι στην πραγματικότητα είναι «ένας σοβαρός νέος άνδρας, που εκπαιδεύτηκε από ένα δύσκολο αφεντικό – τον πατέρα του Σάιρους Πουναγουάλα». Ο τελευταίος ήταν που ίδρυσε, άλλωστε, το SII το 1966 για την παραγωγή εμβολίων σε μια εποχή που ασχολείτο με την εκτροφή αλόγων κούρσας – άλλωστε στα πρώτα εμβόλια για την διφθερίτιδα και τον τέτανο χρησιμοποιείτο φιλτραρισμένος ορός από αίμα αλόγων -.
Αλλά ο γιος του, Αντάρ, ήταν που έπεισε τον Σάιρους Πουναγουάλα να ποντάρει πολλά περισσότερα στην παραγωγή εμβολίων, καθώς είχε δει μια ομιλία του Μπιλ Γκέιτς το 2015, όπου ο συνιδρυτής της Microsoft προειδοποιούσε ότι η υφήλιος δεν ήταν έτοιμα για μια νέα λοιμώδη πανδημία. Πράγματι, ο 40χρονος επέκτεινε τις εγκαταστάσεις του SII και άρχισε να παρασκευάζει περισσότερα εμβόλια για αναπτυσσόμενες χώρες εκ μέρους του ΠΟΥ και της Παγκόσμιας Συμμαχίας για Εμβόλια και Ανοσοποίηση (Gavi), της φιλανθρωπικής οργάνωσης, την οποία στηρίζει ο Γκέιτς και της οποίας μέλος του ΔΣ είναι ο Πουναγουάλα.
Το ντιλ με την AstraZeneca για την παραγωγή των εμβολίων για την Covid-19
Τον τίτλο του «πρίγκιπα των εμβολίων» τον απέκτησε ο Πουναγουάλα όταν το 2011 αντικατέστησε στο πόστο του διευθύνοντος συμβούλου του SII τον πατέρα του, «βασιλιά των εμβολίων», νυν πρόεδρο του Poonawalla Group, που περιλαμβάνει και το Serum Institute. Όταν άρχισε να εξαπλώνεται η πανδημία του κορωνοϊού ο Αντάρ κλήθηκε να πάρει μια απόφαση: «να μην κάνει τίποτε και να δει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση ή να ρισκάρει και να γίνει εκ των πρωτοπόρων», όπως αναφέρει ο Guardian. Προτίμησε το δεύτερο.
Εκείνη την εποχή το SII συνεργαζόταν με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης για την παρασκευή ενός εμβολίου κατά της ελονοσίας κι οι επιστήμονές του ζήτησαν να συνεργαστούν για το νέο παρασκεύασμα για την Covid-19. Έτσι τον περασμένο Μάιο ο Πουναγουάλα διαπραγματεύτηκε στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον διευθύνοντα σύμβουλο της AstraZeneca, Πασκάλ Σοριό μια συμφωνία για την παραγωγή περίπου ενός εκατομμυρίου δόσεων σ’ έναν χρόνο – σχεδόν το ήμισυ της συνολικής παραγωγής του αγγλοσουηδικού φαρμακευτικού κολοσσού. Τον ίδιο μήνα έφθασε στις εγκαταστάσεις του SII περίπου 150 χλμ νοτιοανατολικά του Μουμπάι ένα πακέτο που περιείχε αποθηκευμένο σε ξηρό πάγο ένα φιαλίδιο με τα αναγκαία συστατικά για την παρασκευή του εμβολίου, κυτταρικό υπόστρωμα για την ανάπτυξή του και λεπτομερείς οδηγίες, αλλά όχι τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών που να αποδείκνυαν ότι το εμβόλιο ήταν ασφαλές και αποτελεσματικό.
Μολαταύτα ο Πουναγουάλα έδωσε εντολή τρεις μονάδες του SII, που ασχολούνταν εκείνη την περίοδο με την παρασκευή άλλων, επικερδών εμβολίων, να στραφούν στην παραγωγή του AZD1222 της AstraZeneca. «Ουδείς εύχεται μια πανδημία, αλλά εμείς ήμαστε σχεδιασμένοι – θα έλεγε κανείς – για μια τέτοια υγειονομική κρίση», είχε δηλώσει προ μηνών στον Guardian από το γραφείο του μέσα σ’ ένα τροποποιημένο Airbus A320, που ο ίδιος περιγράφει σαν το προσωπικό του Air Force One. «Παράγουμε 1,5 εκατ. δόσεις εμβολίων το χρόνο. Ουδέποτε είχαμε φανταστεί ότι ολόκληρος ο πλανήτης θα εξαρτάται σε τέτοιο βαθμό από μας, αλλά ουδείς άλλος έχει τη δική μας δυνατότητα να αυξήσει σε τέτοιο βαθμό την παραγωγή», είπε προσθέτοντας ότι η απόφαση να επενδύσει στο εμβόλιο για την Covid-19 ελήφθη εύκολα μετά από μια πεντάλεπτη συζήτηση με τον πατέρα του, επειδή το SII είναι ιδιωτική εταιρεία, που δεν εξαρτάται από επενδυτές, τραπεζίτες και μετόχους. Μολαταύτα, όπως παραδέχεται, ήταν «ένα τεράστιο ρίσκο. Ο κόσμος έλεγε ότι ήμουν τρελός ή ανόητος που έπαιρνα τέτοιο ρίσκο εκείνη την εποχή».
Όταν τελικά το εμβόλιο της AstraZeneca έλαβε την έγκριση κυκλοφορίας από την αρμόδια βρετανική εποπτική Αρχή MHRA το SII είχε ήδη έτοιμες 40 εκατ. δόσεις. Το Serum Institute παράγει τώρα 80 εκατ. δόσεις μηνιαίως και σκοπεύει να αυξήσει σύντομα την παραγωγή στα 100 εκατ. μολονότι η πυρκαγιά που ξέσπασε τον Ιανουάριο σε μια από τις μονάδες του ανέτρεψε κάπως το χρονοδιάγραμμα των στόχων. Ο Πουναγουάλα χτίζει τώρα κι ένα νέο εργοστάσιο κόστους 400 εκατ. δολαρίων που θα λειτουργήσει, όπως αναμένεται το 2024 και θα παρασκευάζει ένα δισ. δόσεις εμβολίων ετησίως. Κι ίσως να μην προλάβει να βοηθήσει στην τρέχουσα πανδημία, αλλά στο μυαλό του «πρίγκιπα των εμβολίων» βρίσκεται ήδη η επόμενη, όπως είπε στο Bloomberg. «Ίσως όχι στη δική μου ζωή, αλλά σ’ εκείνη των παιδιών μου θα έχουμε μια άλλη παγκόσμια πανδημία και στοιχηματίζω ότι εκείνη θα είναι πολύ χειρότερη απ’ αυτήν».