Μπορεί οι γεωλογικοί σεισμοί να μην προβλέπονται, όμως οι πολιτικοί σεισμοί σχεδόν πάντοτε προαναγγέλλονται από μακριά.Δεν ήταν ανάγκη να δημοσιευθεί η τελευταία δημοσκόπηση στην κυριακάτικη Bild για να καταλάβουν και οι πιο αμέριμνοι ότι το λυκόφως της Ανγκελα Μέρκελ συμπαρασύρει το CDU σε μια εκλογική κατολίσθηση.
Απλώς η Bild σόκαρε τους ανυποψίαστους. Για πρώτη φορά οι Πράσινοι ανέβηκαν στην πρώτη θέση με 28%,αφήνοντας στη δεύτερη θέση το CDU που μαζί με το “ομόσταβλο” CSU της Βαυαρίας αγγίζουν το 27%. Ακόμη πιο πίσω οι σοσιαλδημοκράτες (SPD) με 13%, πάνε για νέο αρνητικό εκλογικό ρεκόρ και σταθερά κοντά στο 10% οι Φιλελεύθεροι και η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Oμως ο σεισμός δεν προέκυψε ξαφνικά την περασμένη Κυριακή. Οσοι παρακολουθούν σταθερά το “ευαγγέλιο” των δημοσκόπων, την ιστοσελίδα EuropeElects, στην οποία εμφανίζονται διαχρονικά επεξεργασμένες όλες οι δημοσκοπήσεις, δεν περίμεναν κάτι διαφορετικό. Στους τελευταίους 12 μήνες το κόμμα της Μέρκελ εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης και αντίστροφα οι Πράσινοι ανεβαίνουν με άλματα, χτυπώντας πλέον ανοιχτά την πόρτα της Καγκελαρίας.
Τον Απρίλιο του 2020, μόλις ένα χρόνο πριν, το CDU/CSU κυριαρχούσε με ένα άνετο 38,1% και οι Πράσινοι με 16% έδιναν τη μάχη της δεύτερης θέσης με τους σοσιαλδημοκράτες. Στη σύνθεση των δημοσκοπήσεων του Απριλίου 2021,το κόμμα της Μέρκελ έχει χάσει 12 ποσοστιαίες μονάδες, πέφτοντας στο 26,1%. Οι Πράσινοι ανέβηκαν στο 22,6%.
Τη δυναμική ώθηση για το προσπέρασμα στη δημοσκόπηση της Bild έδωσε η ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων για την Καγκελαρία. Από τη μια, ένα νέο, φρέσκο πρόσωπο με δυναμισμό και έντονο τον συμβολισμό της αλλαγής, η Αναλόνα Μπέρμποκ για τους Πράσινους. Και από την άλλη, ένας μέτριος, γκρίζος και φθαρμένος πολιτικός, ο Αρμιν Λάσετ για τη Χριστιανοδημοκρατία.
Ομως ο βασικός υπεύθυνος για την καθίζηση της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας δεν είναι ούτε ο άχρωμος Λάσετ, ούτε η λαμπερή Αναλόνα. Ολοι καταλογίζουν την ευθύνη στην Αγκελα Μέρκελ και την αδυναμία της να αντιληφθεί από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση του 2017 και την “πύρρειο νίκη “ της ότι όφειλε να προετοιμάσει την έξοδό της.
Μετά από τρείς εκλογικές νίκες (2009,2013,2017) και μετά από 16 χρόνια διαρκούς παραμονής στην Καγκελαρία (από το 2005), σπάζοντας τα ρεκόρ του Κ. Αντενάουερ και του “μέντορά” της Χ. Κολ, από asset είχε μεταβληθεί σε “παθητικό” για το κόμμα της. Απλώς η μέτρια διαχείριση της πανδημίας αποτέλεσε τον καταλύτη για να αναδειχθεί η φθορά της και η απαξίωση του πολιτικού κεφαλαίου της.
Η Μέρκελ αφήνει πίσω της... ερείπια
Το χειρότερο όμως είναι άλλο. Η Μέρκελ φεύγει και αφήνει πίσω της ερείπια. “Τιμώντας” τον κανόνα, ένας μεγάλος ηγέτης να μην επιτρέπει δίπλα του να φυτρώσει καμμιά σημαντική πολιτική προσωπικότητα, εγκαταλείπει τη γερμανική Χριστιανοδημοκρατία με τεράστιο έλλειμμα ηγεσίας.
Δυο από τις κορυφαίες πολιτικές επιλογές της, η περίφημη Ούρσουλα Βον Ντερ Λάϊεν και η υπουργός Αμυνας Ανγκρεντ Κράμπ- Κάρενμπάντεν, την οποία είχε προωθήσει στην ηγεσία της CDU, κάηκαν από το ζέσταμα. Ο Λάσετ, ο νέος ευνοούμενός της για την Καγκελαρία δύσκολα μπορεί να ανατρέψει την εκλογική κατάρρευση. Το σύνδρομο του ισχυρού ηγέτη που αφήνει πίσω του το χάος σε μια ακόμη κυνική επανάληψη.
Αν οι δημοσκοπικές τάσεις επιβεβαιωθούν στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, τότε η Γερμανία βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά. Η κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να προκύψει είτε από έναν συνασπισμό Πράσινων-σοσιαλδημοκρατών και φιλελεύθερων είτε από έναν συνασπισμό Πράσινων-Χριστιανοδημοκρατών και Φιλελεύθερων.
Οποια και να είναι η μετεκλογική διέξοδος η Γερμανία μπαίνει σε μια περίοδο έλλειψης ισχυρής ηγεσίας και πολιτικής αστάθειας.
Ο σεισμός όμως αναμένεται να ταρακουνήσει τις ήδη εύθραυστες ισορροπίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με μια ισχυρή πολιτικά Γερμανία ήδη η ΕΕ μοιάζει εξαιρετικά αδύναμη. Με μια ασταθή Γερμανία, η Ευρώπη κινδυνεύει να οδηγηθεί σε νέα κρίση.
Σε μια επικίνδυνη στιγμή, καθώς οι διαδικασίες για το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης δεν έχουν προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς. Εκκρεμεί η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρσλούης (η απόφαση την περασμένη Τρίτη δεν μπήκε επί της ουσίας, αλλά αφορούσε τα “ασφαλιστικά μέτρα”), ενώ ακόμη 9 ευρωπαϊκές χώρες δεν το έχουν ψηφίσει στα εθνικά κοινοβούλιά τους.