Με πρόσωπο παγερά ανέκφραστο και μια έκφραση απόλυτης αποφασιστικότητας, η Γιούλια Ναβάλναγια, χήρα του Αλεξέι Ναβάλνι, η οποία μέχρι πρόσφατα ζούσε στη σκιά του, παρέλαβε τη σκυτάλη της ενεργού εμπλοκής στη ρωσική πολιτική σκηνή καλώντας χθες σε δράση την αντιπολίτευση.
Σε ένα ημιφωτισμένο δωμάτιο με τα μαλλιά της πιασμένα σε κότσο, η 47χρονη Ναβάλναγια απευθύνθηκε στους συμπατριώτες της και στη ρωσική αντιπολίτευση, που έμεινε ακέφαλη μετά τον θάνατο του Ναβάλνι:
«Σας καλώ να σταθείτε δίπλα μου», αναφέρει στο εννιάλεπτο βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, που μέσα σε λίγες ώρες συγκέντρωσε περί τις 2,5 εκατ. θεάσεις. «Να μοιραστούμε όχι μόνο τη θλίψη και τον ατελείωτο πόνο που μας έχει τυλίξει και δεν μας εγκαταλείπει. Σας ζητώ επίσης να μοιραστείτε την οργή και το μίσος για όσους τόλμησαν να σκοτώσουν το μέλλον μας. Σας μιλάω με τα λόγια του Αλεξέι, στα οποία πιστεύω αληθινά. "Δεν είναι ντροπή να κάνουμε λίγα. Είναι ντροπή να μην κάνεις τίποτα, να τους επιτρέπεις να σε τρομάζουν". Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια ελεύθερη, ειρηνική και χαρούμενη Ρωσία. Η υπέροχη Ρωσία του μέλλοντος που τόσο ονειρευόταν ο σύζυγός μου. Αυτό χρειαζόμαστε» προσθέτει.
Η Ναβάλναγια δεσμεύτηκε στο ίδιο βίντεο να συνεχίσει το έργο του άνδρα της, σφοδρότερου επικριτή για πάνω από μια δεκαετία του Πούτιν και της διαφθοράς του καθεστώτος, αναλαμβάνοντας έτσι τα ηνία του μετώπου κατά του Κρεμλίνου ως «πρώτη κυρία της ρωσικής αντιπολίτευσης».
Ποια είναι η πρώτη κυρία της ρωσικής αντιπολίτευσης
Γεννημένη το 1976, κόρη του επιστήμονα Μπόρις Αλεξάντροβιτς Αμπροσίμοφ, η Ναβάλναγια γνώρισε τον συνομήλικό της Ναβάλνι στη διάρκεια διακοπών στην Τουρκία το καλοκαίρι του 1998. Ήταν ένας έρωτας με την πρώτη ματιά, όπως είπαν οι δυο τους.
Δύο χρόνια αργότερα παντρεύτηκαν και απέκτησαν δύο παιδιά -την 23χρονη σήμερα Ντάρια και τον 16χρονο Ζαχάρ-, με τη Ναβάλναγια να παρατά τη δουλειά της για να τα μεγαλώσει.
Με τον Ναβάλνι έγιναν μέλη του Yabloko, μιας πολιτικής παράταξης σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης, αλλά η Γιούλια έμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας ενόσω η καριέρα του Αλεξέι απογειωνόταν.
«Η Γιούλια βρισκόταν πάντα στο πλευρό του Ναβάλνι σε κάθε στάδιο της καριέρας του. Υπήρχε κάποιου είδους τηλεπαθητική σύνδεση ανάμεσά τους, μερικές φορές δεν χρειαζόταν καν να μιλήσουν, σκέφτονταν με τον ίδιο τρόπο», είπε στο Politico η Άννα Βεντούτα, του αμερικανικού τμήματος του Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς, του Ναβάλνι.
Στάθηκε στο πλευρό του όσο εκείνος συντόνιζε μαζικές διαδηλώσεις κατά του Πούτιν και του περιβάλλοντός του στη Ρωσία, τον συνόδεψε στο αεροπλάνο προς το Βερολίνο όσο ο Ναβάλνι βρισκόταν σε κώμα μετά τη δηλητηρίασή του με Novichok το 2020.
Πέντε μήνες αργότερα, στη διάρκεια της πτήσης για την επιστροφή του ζευγαριού στη Μόσχα, εμφανίστηκε απτόητη, μολονότι γνώριζε με βεβαιότητα ότι ο Ναβάλνι θα κατέληγε στη φυλακή. «Σερβιτόρε, φέρε μας λίγη βότκα, επιστρέφουμε στο σπίτι», είπε η Ναβάλναγια σε βίντεο, καθισμένη στο πλευρό του Αλεξέι στο αεροπλάνο, αντιγράφοντας μια σκηνή από μια ρωσική cult ταινία.
Η τελευταία φορά που η Γιούλια είδε ελεύθερο τον άνδρα της
Μετά την προσγείωση του αεροσκάφους οι ρωσικές αρχές χώρισαν το ζευγάρι στον έλεγχο τον διαβατηρίων. Ήταν η τελευταία φορά που η Γιούλια έβλεπε ελεύθερο τον άνδρα της. Αγκαλιάστηκαν για μια στιγμή, προτού αστυνομικοί συλλάβουν τον Ναβάλνι, ενώ παριστάμενοι αποθέωναν με ιαχές το ζευγάρι.
Σε αντίθεση με τον Πούτιν, που καλύπτει με πέπλο μυστικότητας την προσωπική του ζωή, το ζεύγος Ναβάλνι μοιραζόταν συχνά φωτογραφίες από την οικογενειακή τους ζωή με τα παιδιά τους.
Η τελευταία φορά που ο Ναβάλνι είδε τη γυναίκα του αυτοπροσώπως ήταν τον Φεβρουάριο του 2022. Μόνον μέσω επιστολών επικοινωνούσαν, καθώς οι ρωσικές αρχές απαγόρευσαν στη Γιούλια να τον επισκέπτεται στη φυλακή.
Έκτοτε η Ναβάλναγια κρεμόταν από την ελπίδα πως κάποια μέρα θα βρεθεί ξανά στην αγκαλιά του άνδρα της, μολονότι τον καταδίκασαν σε 19 χρόνια κάθειρξη και τον έστειλαν στη χειρότερη δυνατή φυλακή: στη σωφρονιστική αποικία «Πολικός Λύκος» βόρεια του Αρκτικού Κύκλου στη Σιβηρία.
Την περασμένη Παρασκευή οι ελπίδες της έσβησαν όταν ανακοινώθηκε από τις σωφρονιστικές αρχές της Ρωσίας ο θάνατος του επικριτή του Κρεμλίνου, τρία χρόνια μετά τον εγκλεισμό του.
«Αν αληθεύει αυτό, τότε ας γνωρίζουν ο Πούτιν, το περιβάλλον του, οι φίλοι και η κυβέρνησή του ότι φέρουν την ευθύνη για αυτά που έκαναν στη χώρα μας, στην οικογένειά μου, στον άνδρα μου», δήλωσε λίγο μετά την ανακοίνωση η Ναβάλναγια από το Μόναχο, όπου βρισκόταν για την 60ή Διάσκεψη για την Ασφάλεια.
Ο επόμενος στόχος του Πούτιν
Αντιλαμβανόμενα τον κίνδυνο που αποτελεί για το Κρεμλίνο η χήρα του Ναβάλνι, κρατικά ελεγχόμενα MME και μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν εδώ και καιρό να την υπονομεύσουν, κυκλοφορώντας ανυπόστατες φήμες για ρομαντικούς δεσμούς της, ότι ο πατέρας της ήταν πράκτορας της KGB, ότι έχει γερμανική υπηκοότητα κ.λπ…
Κάθε δημόσια εμφάνισή της συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των κρατικών ΜΜΕ, με σχολιαστές να την κατηγορούν ότι εμφανίζεται πολύ χαρούμενη ή ότι ενεργεί κατ’ εντολήν της CIA.
H Ναβάλναγια «έχει δείξει μεγάλο θάρρος, καθώς είναι σαφές ότι θα είναι ο επόμενος στόχος της εκστρατείας συκοφάντησης από το Κρεμλίνο. Θα προσπαθήσουν να την κάμψουν», λέει ο Λιούμποφ Σομπόλ, δικηγόρος και συνεργάτης επί μακρόν του Ναβάλνι.
Οι στενότεροι σύμμαχοί του εξέφρασαν χθες την υποστήριξή της για τη Γιούλια, με τον Ιβάν Ζιντάνοφ να σχολιάζει ότι «μπήκε στη θέση του Αλεξέι». Ενώ η Βεντούτα σχολίασε: «Το πιο σημαντικό για τη Ναβάλναγια ήταν πάντα να παραμείνουν παιδιά τα παιδιά της. Τώρα [μετά τον θάνατο του Ναβάλνι] δεν έχει άλλη επιλογή. Δεν πρόκειται να κάνει πίσω ή να προδώσει τα ιδανικά του».
Σε αντίθεση πάντως με τον άνδρα της, η Ναβάλναγια ζει εκτός Ρωσίας, όπου δεν τη φτάνει (;) το μακρύ χέρι του Κρεμλίνου. «Υπό μία έννοια ο Ναβάλνι μετενσαρκώθηκε στη σύζυγό του, αλλά, σε αντίθεση με εκείνον, η Γιούλια δεν είναι στη Ρωσία. Και για το ρωσικό καθεστώς αυτά είναι, φυσικά, δυσάρεστα μαντάτα», σχολίασε η Τατιάνα Στανοβάγια, συνεργάτιδα του Carnegie Russia Eurasia Center.