Οι Γερμανοί αγαπούν το γυμνισμό, τόσο που τον έχουν εντάξει στην καθημερινότητά τους.
Γι' αυτούς, η «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος» προάγει την αρμονία με τη φύση, και σήμερα μερικοί Γερμανοί κάνουν ηλιοθεραπεία γυμνοί, αθλούνται γυμνοί, και κάνουν ακόμα και πεζοπορία χωρίς τα ρούχα τους.
Η ενδυματολογική τους απελευθέρωση δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς έχει τη δική της ιστορία. Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει τους Γερμανούς, να θέλουν να πετάξουν τα ρούχα τους και να κάνουν καθημερινές δραστηριότητες, έτσι όπως ακριβώς τους γέννησε η μαμά τους;
Σύμφωνα με άρθρο της δημοσιογράφου Krystin Arneson στο BBC, είτε επισκέπτεσαι μια παραλία γυμνιστών, είτε ένα πάρκο στο Βερολίνο, είναι το ίδιο πράγμα. Ενώ το γυμνό στην αμερικανική κουλτούρα θεωρείται γενικά κάτι το σεξουαλικό, στη Γερμανία, ο γυμνισμός δεν είναι ασυνήθιστος σε ορισμένες καθημερινές καταστάσεις.
Ο γυμνισμός των Γερμανών σε δημόσιους χώρους είναι μια πράξη τόσο αντίστασης όσο και ανακούφισης, όπως εξηγούν Γερμανοί επιστήμονες. «Δεν πρόκειται για την ηδονιστική πλευρά του Βερολίνου αλλά για την «Freikörperkultur», την «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος». Η κουλτούρα «FKK», όπως λέγεται εν συντομία, έχει σχέση με την Ανατολική Γερμανία, ωστόσο, ο γυμνισμός στην ατμομηχανή της Ευρωζώνης ως δημόσια πρακτική, χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα.
«Δεν πρόκειται για την ηδονιστική πλευρά του Βερολίνου αλλά για την «Freikörperkultur», την «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος». Η κουλτούρα «FKK», όπως λέγεται εν συντομία, συνδέεται στενά με τη ζωή στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (Ανατολική Γερμανία ή «ΛΔΓ»), αλλά ο γυμνισμός στη Γερμανία ως δημόσια πρακτική χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Η «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος» περιλαμβάνει ένα ευρύτερο γερμανικό κίνημα με ξεχωριστό πνεύμα και υπήρξε ιστορικά μια πράξη τόσο αντίστασης όσο και ανακούφισης…
«Ο γυμνισμός είχε μακρά παράδοση στη Γερμανία», επισημαίνει ο Arnd Bauerkämper, αναπληρωτής καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Freie του Βερολίνου. Στα τέλη του 20ου αιώνα, το «Lebensreform» («μεταρρύθμιση της ζωής») άρχισε να κερδίζει έδαφος στη Γερμανία. Στην ουσία ήταν μία φιλοσοφία που υποστήριζε τη βιολογική τροφή, τη σεξουαλική απελευθέρωση, την εναλλακτική ιατρική και τη ζωή πιο κοντά στη φύση.
«Ο γυμνισμός είναι μέρος αυτού του ευρύτερου κινήματος, το οποίο στράφηκε κατά της βιομηχανικής νεωτερικότητας, ενάντια στη νέα κοινωνία που εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα», πρόσθεσε ο Bauerkämper.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Hanno Hochmuth, αυτό το μεταρρυθμιστικό κίνημα έγινε ιδιαίτερα σημαντικό σε μεγαλύτερες πόλεις, συμπεριλαμβανομένου του Βερολίνου.
Το 1926, ο Alfred Koch ίδρυσε τη Σχολή Γυμνισμού του Βερολίνου για να ενθαρρύνει την άσκηση γυμνιστών και των δύο φύλων, συνεχίζοντας την πεποίθηση ότι το γυμνό στους εξωτερικούς χώρους, προάγει την αρμονία με τα οφέλη της φύσης και της ευεξίας.
Και ενώ η ναζιστική ιδεολογία απαγόρευσε αρχικά το FKK, θεωρώντας το ως πηγή ανηθικότητας, το 1942 το Τρίτο Ράιχ είχε μαλακώσει τους δημόσιους περιορισμούς για τον γυμνισμό - ωστόσο, φυσικά, αυτή η ανοχή δεν επεκτάθηκε σε ομάδες που διώκονταν από τους Ναζί, όπως οι Εβραίοι και οι κομμουνιστές.
Όμως, μόνο μετά τις δεκαετίες, έπειτα από τη μεταπολεμική διαίρεση της Γερμανίας σε Ανατολική και Δυτική, το FKK άνθισε πραγματικά, ειδικά στην Ανατολή. Για τους Γερμανούς που ζουν στην κομμουνιστική ΛΔΓ, όπου περιορίστηκαν τα ταξίδια, οι προσωπικές ελευθερίες και οι πωλήσεις καταναλωτικών αγαθών, η FKK λειτούργησε εν μέρει ως «βαλβίδα ασφαλείας», σύμφωνα με τον Bauerkämper. Ενας τρόπος να απαλλαγούμε από την ένταση σε μια βαθιά περιοριστική κατάσταση παρέχοντας λίγο «ελεύθερη κυκλοφορία».
Ο Χόχμουθ, ο οποίος είχε επισκεφθεί παραλίες γυμνιστών με τους γονείς του ως παιδί που μεγάλωσε στο Ανατολικό Βερολίνο, συμφωνεί και αφηγείται τη δική του εμπειρία. «Υπήρχε μία αίσθηση απόδρασης», λέει.
«Οι Ανατολικογερμανοί ήταν ανέκαθεν “εκτεθειμένοι” σε όλες αυτές τις απαιτήσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος και τι έπρεπε να κάνουν, όπως να πάνε σε συγκεντρώσεις κόμματος ή να τους ζητηθεί να εκτελέσουν κοινοτικά καθήκοντα τα Σαββατοκύριακα χωρίς αμοιβή». «Για τη Λαική Δημοκρατία της Γερμανίας, ήταν επιτρεπτός ο γυμνισμός», επισημαίνει ο καθηγητής Άρντ Μπάουερκεμπερ.
Όταν όμως η Γερμανία άρχισε να κάνει άνοιγμα στη Δύση το 1990 και να περιορίζεται το πρώην κομμουνιστικό κράτος, η κουλτούρα της «FKK» άρχισε να αποδυναμώνεται. Τη δεκαετία του ΄70 και του ’80, εκατοντάδες χιλιάδες γυμνιστές γέμιζαν τα κάμπινγκ, τις παραλίες και τα πάρκα. Το 2019, η γερμανική ένωση για την «κουλτούρα του ελεύθερου σώματος» απαριθμούσε μόνο 30.000 εγγεγραμμένα μέλη – πολλά από τα οποία ήταν 50 και 60 ετών.
Ωστόσο, σήμερα, συνεχίζει να αφήνει το αποτύπωμά της στον γερμανικό πολιτισμό, ιδιαίτερα στην πρώην ανατολική Γερμανία. Για τη Sylva Sternkopf, που μεγάλωσε σε παραλίες FKK στην Ανατολική Γερμανία, η κουλτούρα ελεύθερου σώματος της χώρας αντικατοπτρίζει και προσδίδει ορισμένες αξίες που μεταβιβάζει στα παιδιά της, ιδίως την ανοιχτή σκέψη της χώρας προς τα σώματά τους.
«Νομίζω ότι αυτό είναι ακόμα βαθιά ριζωμένο στη γενιά μου στην Ανατολική Γερμανία», είπε. «Προσπαθώ επίσης να το δώσω στα παιδιά μου, να τα μεγαλώσω με αυτόν τον τρόπο, να είσαι ανοιχτός προς το σώμα σου και να μην ντρέπεσαι να είσαι ο εαυτός σου και να είσαι γυμνός, του να δείχνεις τον εαυτό σου γυμνό».
Για τη Sternkopf, το να βλέπεις γυμνά σώματα με μη σεξουαλικό τρόπο βοηθά επίσης τους ανθρώπους να μάθουν να βλέπουν τους άλλους πέρα από την εξωτερική του εμφάνιση. «Αν έχετε συνηθίσει να βλέπετε άτομα γυμνά, δεν σκέφτεσαι πολύ την εμφάνιση», είπε. «Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που είναι πιο διαδεδομένο στην Ανατολική Γερμανία γενικά: προσπαθούμε να κρίνουμε τους ανθρώπους όχι για την εξωτερική τους εμφάνιση, αλλά πάντα προσπαθούμε να κοιτάμε κάτω από αυτή».