Η μυθιστορηματική καριέρα του Πελέ είχε βαρύ τίμημα στη σωματική του υγεία, καθώς είχε δεχθεί αμέτρητα χτυπήματα από συμπαίκτες του όταν μεσουρανούσε στα γήπεδα του κόσμου.
Ο Γιάννης Ξεθάλης, χειρουργός ορθοπεδικός στο Νοσοκομείο Lenox Hill Hospital της Νέας Υόρκης, ένας από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες στις Ηνωμένες Πολιτείες, έμεινε στο πλευρό του Πελέ πάνω από 30 χρόνια με διπλή ιδιότητα, ως γιατρός και ως φίλος, όπως εξηγεί μιλώντας στο iefimerida.
Με καταγωγή από την Κόρινθο, έζησε εκεί τα παιδικά του χρόνια και μετά τις σπουδές του πανεπιστημίου έφυγε για την Αμερική. Ειδικεύτηκε ως αθλητίατρος και στο πλούσιο βιογραφικό του είχε όχι μόνο τη φροντίδα του Πελέ, αλλά και ενός ακόμα ποδοσφαιρικού μύθου, του Γερμανού Φραντς Μπεκενμπάουερ, που θεωρείται επίσης ένας από τους σημαντικότερους ποδοσφαιριστές στην Ιστορία.
Η άγνωστη κόρη του Πελέ και η μοιραία απόφαση
Το «μαύρο διαμάντι» της μπάλας μπήκε στη ζωή του Γιάννη Ξεθάλη πριν από 45 χρόνια. «Τον Πελέ τον γνώρισα το 1978 και τον είδα για τελευταία φορά το 2016. Τον χειρούργησα δύο φορές στο δεξί γόνατο, μία στο αριστερό και λίγες ημέρες πριν το τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη τού έκανα αρθροσκόπηση στο ένα ισχίο», θυμάται ο Έλληνας επιστήμονας και περιγράφει την τελευταία τους συνάντηση, αλλά και τη μοιραία απόφαση του Πελέ για την εξέλιξη της υγείας του.
«Ήρθε στο γραφείο μου το 2016 για τελευταία φορά. Το σώμα του ήταν σακατεμένο από τα χτυπήματα που είχε δεχθεί όλα αυτά τα χρόνια από συμπαίκτες του. Οι επιθετικοί δέχονται συνήθως χτυπήματα από πίσω και παθαίνουν υπερέκταση, κι αυτός από νωρίς είχε πάθει δισκοπάθεια με υπερέκταση στο δεξί γόνατο. Είχε χειρουργηθεί σε πολλά σημεία στα χέρια και στα πόδια, ενώ είχε και αρθρίτιδα.
Εκείνη την περίοδο του εξήγησα ότι πρέπει να χειρουργηθεί στο ισχίο. Μου λέει "medico (γιατρέ), πάω στη Βραζιλία για κάτι δουλειές και επιστρέφω να με χειρουργήσεις". Αλλά δεν γύρισε ποτέ. Η μια κόρη που είχε εκτός γάμου και άργησε να τη γνωρίσει ήταν φυσιοθεραπεύτρια σε ένα θεραπευτικό κέντρο στο Σάο Πάολο. Τον έπεισε να χειρουργηθεί εκεί, για να τη βοηθήσει να γίνει πλούσια όπως του είπε, καθώς θα ήταν μεγάλη η φήμη για το κέντρο να αναλάβει τον Πελέ. Εκείνος είχε χάσει μια άλλη κόρη από καρκίνο και θεωρούσε ότι δεν την είχε στηρίξει αρκετά. Έτσι, από τύψεις δέχθηκε να χειρουργηθεί σε αυτό το κέντρο, όμως δεν πήγε καλά η επέμβαση και από τότε πήρε την κάτω βόλτα και έμεινε ανάπηρος. Εκείνη την τελευταία ημέρα που ήρθε στο γραφείο μου πέρασε και ο γιος μου Αλέξανδρος και βγάλαμε οι τρεις μας μια φωτογραφία. Του γιου μου του έκανε εντύπωση που ήταν τόσο μικροσκοπικός, καθώς περίμενε να δει έναν γίγαντα του ποδοσφαίρου» περιγράφει.
«Ο Πελέ ήταν φτιαγμένος να γίνει διάσημος»
Για τον Πελέ η διασημότητα ήταν μονόδρομος, λέει ο άνθρωπος που έζησε στο πλευρό του τρεις δεκαετίες και περιγράφει με πόση ταπεινότητα αντιμετώπιζε όλους όσοι τον πλησίαζαν. «Ο Πελέ ήταν φτιαγμένος να γίνει διάσημος. Σε κοίταζε και σου έδειχνε ότι είναι τόσο περήφανος που σε έχει συναντήσει! Τον πλησιάζει ένας δημοσιογράφος και του έκανε μια ερώτηση που είχε ακούσει άλλες χίλιες φορές αλλά του έλεγε πόσο έξυπνη είναι αυτή η ερώτηση… Μια φορά είχαμε πάει στο Τορόντο, αλλά αρρώστησε η γυναίκα μου και πήραμε baby sitter. Εκείνη με παρακάλεσε να του ζητήσω να βγάλουν μια φωτογραφία. «Φυσικά θα βγάλουμε φωτογραφία, την παρατηρώ τόσες μέρες πόσο καλά φροντίζει τα παιδιά σου» μου είπε.
«Στο γήπεδο ο Πελέ μεταμορφωνόταν»
Σε μια από τις κοινές τους εισόδους στο γήπεδο, ο Γιάννης Ξεθάλης θυμάται να συνοδεύει έναν δυστυχισμένο άνθρωπο ο οποίος όταν βρέθηκε απέναντι στον κόσμο έγινε… ένας άλλος. «Μια φορά πήγα στο γήπεδο και τον βρήκα σε μια γωνία σε κακή κατάσταση. Μου λέει "medico, I have a big problem" ("γιατρέ, έχω ένα μεγάλο πρόβλημα"). Χθες το βράδυ χώρισα με τη γυναίκα μου και δεν ξέρω τι να κάνω. Δεν ξέρω τι θα γίνουν τα παιδιά». Σχεδόν έκλαιγε. Ξεκινήσαμε να μπούμε μέσα, κι όταν βρέθηκε απέναντι στον κόσμο, ξαφνικά έγινε κεφάτος και χαμογελαστός, τους χαιρετούσε όλους. Του λέω "μα πώς το καταφέρνεις αυτό;". Και μου λέει "εγώ ήμουν από πολύ φτωχή οικογένεια, αλλά αυτός ο κόσμος με έκανε διάσημο, σε αυτούς χρωστάω τα πάντα και δεν μπορώ να το ξεχάσω. Πάντα θα τους σέβομαι”».
Τότε είχε χωρίσει από τη δεύτερη σύζυγό του, με καταγωγή από τη Συρία, η οποία, όπως θυμάται ο κ. Ξεθάλης, είχε παλιότερα σχέση με Έλληνα. Είχε ζήσει, μάλιστα, ένα διάστημα στην Ελλάδα και μιλούσε λίγο ελληνικά. Η τελευταία του σύζυγος, όπως επισημαίνει, ήταν πολύ υποστηρικτική και ευγενική.
Σήμερα ο Γιάννης Ξεθάλης αποχαιρετά τον μάγο της στρογγυλής θεάς με ένα δικό του «ευχαριστώ». «Ήταν σημαντικό για μένα που όσο μεγάλωνα κάποιοι ασθενείς μου έφυγαν αλλά εκείνος δεν με εγκατέλειψε ποτέ» σημειώνει, προσθέτοντας ότι, αν και ο Πελέ ήταν έξυπνος άνθρωπος, έμπλεκε συνεχώς σε καινούργιες business από τις οποίες έβγαινε συνεχώς χαμένος, αφού στις επιχειρήσεις δεν είχε το ίδιο ταλέντο με το ποδόσφαιρο.
Το πρόβλημα του Πελέ στο νεφρό και το ελληνικό team γιατρών που τον ανέλαβε
Το 2002, σε μια από τις επισκέψεις του στον Έλληνα γιατρό του, ο Πελέ εμφανίστηκε με επιβαρυμένη υγεία. Ο κ. Ξεθάλης τον παρέπεμψε, όπως περιγράφει, στον ουρολόγο Αλέξανδρο Σωτηρόπουλο γιατί διαγνώστηκε με σοβαρό πρόβλημα στο νεφρό. Εκείνη την περίοδο τον είχε αναλάβει ένας ακόμα Έλληνας γιατρός της Νέας Υόρκης, ο γνωστός καρδιολόγος Γιώργος Ντάγκας, που τον παρακολουθούσε.
«Ο Πελέ είχε μια υγιή οπτική της ζωής. Μιλούσε με όλους και αστειευόταν, ενώ δεν τον συνόδευαν κουστωδίες, όπως συμβαίνει με τους διάσημους. Ερχόταν στο νοσοκομείο χωρίς συνοδεία» θυμάται ο Γιώργος Ντάγκας. Λίγο καιρό νωρίτερα είχε πάθει, όπως εξηγεί, κάτι σαν ανακοπή στη Βραζιλία και υπήρχε μεγάλη ανησυχία για τη χειρουργική επέμβαση. «Θυμάμαι μια μεγάλη νευρικότητα στο περιβάλλον του και στην οικογένειά του. Το ερώτημα ήταν αν θα αντέξει την επέμβαση και αν θα επανέλθει. Όμως, εκείνος έλεγε "έχω εμπιστοσύνη στους γιατρούς μου". Δεν φοβόταν, ήταν ατρόμητος. Κάναμε ιατρικό συμβούλιο για να εκτιμήσουμε την κατάσταση, και τελικά χάρη στη χειρουργική δεινότητα του Αλέξανδρου Σωτηρόπουλου πήγε πολύ καλά».
Έτσι, τη φροντίδα του Πελέ βρέθηκε να έχει εκείνη την περίοδο στη Νέα Υόρκη ένα team τριών Ελλήνων γιατρών και εκείνος μιλούσε για την Ελλάδα με τα καλύτερα λόγια. «Θυμόταν τον Ολυμπιακό, οπότε επιβεβαίωσα του λόγου το αληθές του ύμνου της Ομάδας “ακόμα σε θυμούνται η Σάντος και ο Πελέ”» λέει ο κ. Ντάγκας.
Πριν φύγει από το νοσοκομείο ένας άλλος γιατρός, γεωργιανής καταγωγής, ο dr Νικόλας Κιψίτζε, εξαφανίστηκε για λίγη ώρα από το γραφείο. «Τον είδα να επιστρέφει και να ζητάει να βγάλουμε φωτογραφία με τον Πελέ. Είχε βγει έξω, αγόρασε φωτογραφική μηχανή και γύρισε να φωτογραφηθούμε, γιατί για όλους ο άνθρωπος αυτός που κατάφερε τόσο πολλά με τη θετική του κοσμοθεωρία, ήταν ένα μύθος» καταλήγει ο Γιώργος Ντάγκας, καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής καρδιαγγειακής καινοτομίας στο Mount Sinai Medical Center της Νέας Υόρκης.