Ένα τέταρτο του αιώνα περιμένει ο Φρίντριχ Μερτς να γίνει καγκελάριος της Γερμανίας, κάτι που αναμένεται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να συμβεί σε λίγους μήνες.
Ο επικεφαλής των δύο κομμάτων της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) και υποψήφιος καγκελάριός της είναι το φαβορί να αναλάβει τα ηνία της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κατάρρευση του τριμερούς κυβερνητικού συνασπισμού του Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς, σημειώνει το Bloomberg.
Οι Συντηρητικοί προηγούνται κατά πολύ στις δημοσκοπήσεις συγκεντρώνοντας σχεδόν διπλάσιο ποσοστό από εκείνο των Σοσιαλδημοκρατών, κι ο Μερτς, νιώθοντας ότι πλησιάζει η ώρα του, πιέζει τον Σολτς να ζητήσει το αργότερο στις αρχές της επόμενης εβδομάδας ψήφο εμπιστοσύνης από την Μπούντεσταγκ για την κυβέρνηση μειοψηφίας του, που θα ανοίξει τον δρόμο για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, αν και ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος έχει δηλώσει ότι θα το πράξει στις 15 Ιανουαρίου, καθώς στο μεσοδιάστημα η κυβέρνησή του πρέπει να εγκρίνει μια σειρά σημαντικών νόμων.
«Είναι σημαντικό να αναθέσουμε τώρα πολύ γρήγορα ξανά στα χέρια των ψηφοφόρων την ευθύνη για τη σύνθεση της Γερμανικής Βουλής», δήλωσε χθες ο Μερτς στους δημοσιογράφους μετά από συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας της Χριστιανικής Ένωσης.
Ποιος είναι ο εν αναμονή καγκελάριος Μερτς
Συντηρητικός παλαιάς σχολής, ο Μερτς βρίσκεται κοντά στην επιχειρηματική ελίτ της πρώην Δυτικής Γερμανίας και οικοδόμησε την καριέρα του τασσόμενος κατά του κρατικού δανεισμού και των μεταναστευτικών ροών στη χώρα, θέσεις που τον έφεραν σε σύγκρουση με την Άνγκελα Μέρκελ όταν εκείνη κρατούσε το τιμόνι της CDU.
Ο Μερτς πίεσε τον Σολτς, σε συνάντησή τους κεκλεισμένων των θυρών χθες Πέμπτη στο Βερολίνο, ώστε να στηθούν πρόωρες κάλπες τον Ιανουάριο, αλλά ο τελευταίος στυλώνει τα πόδια, κι αν περάσει το δικό του, οι εκλογές θα γίνουν τον Μάρτιο, δηλαδή έξι μήνες νωρίτερα της προγραμματισμένης ημερομηνίας.
Η σπουδή του 68χρονου Μερτς εξηγείται τόσο από τη φιλοδοξία του όσο και από την ανησυχία του ιδιαίτερα οξύθυμου πολιτικού, που διχάζει συχνά την κοινή γνώμη με δηλώσεις του. Εξαιτίας ακριβώς αυτού του χαρακτήρα του βρίσκεται στην τέταρτη θέση των δημοφιλέστερων πολιτικών, πίσω από δύο Συντηρητικούς συναδέλφους του, αλλά μπροστά από τον Σολτς και τον υπουργό Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ των Πρασίνων, κάτι που σημαίνει ότι, όσο περισσότερο κρατήσει η προεκλογική εκστρατεία, τόσο αυξάνουν οι πιθανότητες οι ψηφοφόροι να αποσύρουν τη στήριξή τους από το πρόσωπό του.
Όταν η Μέρκελ -οι μετριοπαθείς πολιτικές της οποίας τον απογοήτευαν- τον απομάκρυνε το 2002 από τη θέση του επικεφαλής της ΚΟ των Χριστιανοδημοκρατών, ο Μερτς εγκατέλειψε την πολιτική αρένα για να ενταχθεί σε μια επιφανή νομική εταιρεία, ενώ αργότερα διετέλεσε πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της BlackRock Inc στη Γερμανία.
Μετά τις εκλογές του 2021 και την ανάρρηση των Σοσιαλδημοκρατών στην εξουσία, ο Μερτς ανέλαβε τα ηνία του CDU μετατοπίζοντάς της προς τα δεξιά, ενώ ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξαπέλυε αδιάκοπες επιθέσεις κατά της κυβέρνησης Σολτς για την πολιτική της στο μεταναστευτικό και στην οικονομία.
Η αποστολή του θα είναι δύσκολη εφόσον, όπως όλα δείχνουν, επικρατήσει στη μάχη για την Καγκελαρία, καθώς θα κληθεί να αναβιώσει τη γερμανική οικονομία, με τις αυτοκινητοβιομηχανίες της να διέρχονται μια δύσκολη φάση, με έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ επί θύραις με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, και με τον πόλεμο στην Ουκρανία να εξακολουθεί να μαίνεται.
Το Bloomberg παραθέτει τις θέσεις του Μερτς γύρω από καίρια ζητήματα:
Οικονομία
Έχοντας στενούς δεσμούς με τον χρηματοοικονομικό τομέα, ο Μερτς τάσσεται υπέρ της χαλάρωσης του ρυθμιστικού πλαισίου για τις μεγάλες επιχειρήσεις και της χαμηλότερης φορολόγησής τους. Προκειμένου να δημιουργήσει περιθώρια για περισσότερες δημόσιες επενδύσεις, πιθανότατα θα επιδιώξει περικοπές σε κοινωνικά και συνταξιοδοτικά επιδόματα, υπό τον κίνδυνο να πυροδοτήσει κοινωνικές εντάσεις. Ο Μερτς προκάλεσε πρόσφατα σάλο απαιτώντας περισσότερο «σεβασμό» για τους ανθρώπους που απολαμβάνουν τον πλούτο τους - που δεν είναι η πλειοψηφία των Γερμανών.
Ένα από τα χόμπι του είναι το πιλοτάρισμα αεροσκαφών. Συχνά, μάλιστα, μεταβαίνει με το ιδιωτικό του αεροπλάνο σε εκδηλώσεις εντός και εκτός Γερμανίας.
Μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Μερτς αναμένεται να συμφωνήσει σε ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων «που θα ενισχύσουν την προσφορά και τη ζήτηση δημιουργώντας περισσότερο χώρο για δημόσιες επενδύσεις», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg, Χόλγκερ Σμίντινγκ. Ο Μερτς έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο αύξησης των φόρων και σκοπεύει να επιμείνει στα αυστηρά όρια που ορίζει το συνταγματικά κατοχυρωμένο «Φρένο του χρέους» της Γερμανίας.
Τραμπ
Ο Σολτς δεν είχε κρύψει τις στενές σχέσεις του με τον Δημοκρατικό πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, και με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο προδιαγράφονται έντονες τριβές στις αμερικανο-γερμανικές σχέσεις. Αλλά ο Συντηρητικός Μερτς, με την εμπειρία του στον επιχειρηματικό κλάδο, αναμένεται να τα πάει καλύτερα με τον Ρεπουμπλικανό εκλεγμένο πρόεδρο, που στη διάρκεια της πρώτης θητείας του συχνά εξαπέλυε βέλη κατά της Γερμανίας για τις χαμηλές αμυντικές της δαπάνες.
«Ο Μερτς θα μπορεί να μιλάει στον πρόεδρο Τραμπ κοιτώντας τον στα μάτια», δήλωσε την Τετάρτη ο βουλευτής του CDU Γιόχαν Βάντεπουλ. Και οι δύο πολιτικοί συμμερίζονται τη δυσπιστία έναντι της Κίνας, με τον Μερτς να προειδοποιεί συχνά για τον κίνδυνο που συνιστά κατά τη γνώμη του το Πεκίνο για την ασφάλεια της Γερμανίας.
Μεταναστευτικό
Ο Μερτς έχει ζητήσει εδώ καιρό αυστηροποίηση της γραμμής της κυβέρνησης στο μεταναστευτικό, αποκηρύττοντας την πολιτική των ανοικτών συνόρων που είχε υιοθετήσει η Μέρκελ στη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης. Θεωρείται σίγουρο ότι θα περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση και τις προσφυγικές ροές προς τη χώρα του.
Η προσέγγισή του στο θέμα είναι συχνά λαϊκιστική. Αντιδράσεις είχαν προκαλέσει δηλώσεις του, όπως όταν αποκάλεσε τους πρόσφυγες από την Ουκρανία «τουρίστες κοινωνικής πρόνοιας», αλλά και όταν έκανε υποτιμητικά σχόλια για τα παιδιά των αραβικής καταγωγής μεταναστών. Χωρίς να παρουσιάσει αποδείξεις, ο Μερτς έχει ισχυριστεί πως οι Γερμανοί πολίτες αδυνατούν να κλείσουν ραντεβού στον οδοντίατρο επειδή καταφθάνουν μετανάστες στη χώρα για να φτιάξουν τα δόντια τους.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Μολονότι ο Μερτς ξεκίνησε ως ευρωβουλευτής την πολιτική του σταδιοδρομία και διατηρεί στενές επαφές με αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, θεωρείται απίθανο να πιέσει για εμβάθυνση της ενσωμάτωσης της ΕΕ, ενώ είναι σφόδρα αντίθετος στην ιδέα έκδοσης κοινού χρέους.
Η σχέση του με τη συμπατριώτισσά του και μέλος της CDU Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν είναι και η καλύτερη, επειδή η πρόεδρος της Κομισιόν ήταν στενή σύμμαχος της Μέρκελ.
Ουκρανικό
Για το Κίεβο ο Μερτς θα ήταν ένας ευπρόσδεκτος σύμμαχος, αφού, σε αντίθεση με τον Σολτς, ο επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών έχει ζητήσει η Γερμανία να προμηθεύσει την Ουκρανία με τους πυραύλους Taurus μεγάλου βεληνεκούς.
Ο Μερτς θέλει, επίσης, να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες της Γερμανίας από τα 52 δισ. ευρώ σε περίπου 80 δισ. ευρώ, αν και δεν έχει διευκρινίσει πού θα βρεθούν τα χρήματα αυτά.