Επί τρεις ολόκληρες ώρες η Φράνσις Χάουγκεν, το «βαθύ λαρύγγι του Facebook», όπως την αποκαλούν τα αμερικανικά διεθνή ΜΜΕ εξαπέλυε μύδρους στη διάρκεια ακρόασής της στο Καπιτώλιο κατά των πρακτικών και του επιχειρηματικού μοντέλου του πρώην εργοδότη της κατηγορώντας τον για «ηθική χρεοκοπία».
Η 37χρονη, που εργαζόταν ως διευθύντρια προϊόντων στην ομάδα κατά της παραπληροφόρησης του Facebook, είναι η πηγή της διαρροής των εγγράφων που εκθέτουν τον γίγαντα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Κι όπως κατήγγειλε ενώπιον της επιτροπής του Κογκρέσου η διαδικτυακή πλατφόρμα βλάπτει εν γνώσει της παιδιά, όπως έκαναν ανεξέλεγκτα και οι καπνοβιομηχανίες, προτού μπει φρένο στη δράση τους. Οι γνώσεις της για το αντικείμενο, το μετριοπαθές ύφος, η αποφυγή υπερβολών και οι ξεκάθαρες απαντήσεις της στις ερωτήσεις των γερουσιαστών σε συνδυασμό με τις χειρονομίες της Χάουγκεν έδιναν ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην ετυμηγορία της για το Facebook, που υπήρξε όπως είπε ανέντιμο όσον αφορά στην καταπολέμηση της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης. «Πήγα στο Facebook θεωρώντας ότι είχε τη δυνατότητα να βγάλει το καλύτερο από εμάς. Αλλά βρίσκομαι σήμερα εδώ γιατί πιστεύω ότι τα προϊόντα του Facebook βλάπτουν τα παιδιά, τροφοδοτούν τον διχασμό και αποδυναμώνουν τη δημοκρατία μας», επεσήμανε, με τους γερουσιαστές τον έναν μετά τον άλλο να ενώνουν τις φωνές τους στην κριτική της για τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, που προτάσσει τα κέρδη πριν από τους ανθρώπους.
Έχοντας προκαλέσει ντόρο και συγκλονίσει τη συνείδηση της κοινής γνώμης με τις αποκαλύψεις της για το Facebook την περασμένη Κυριακή στην εκπομπή “60 Minutes” του CBS η Χάουγκεν πέρασε από τον κλοιό των φωτορεπόρτερ για να μπει στην κατάμεστη αίθουσα της επιτροπής της Γερουσίας γύρω στις 10:02 το πρωί τοπική ώρα. Η 37χρονη κάθισε σε ένα μακρύ τραπέζι, ήπιε μια γουλιά νερό την ώρα που τρεις γιγαντοοθόνες πρόβαλλαν το πρόσωπό της, και ξεκίνησε. Είχε μαζί της ένα φάκελο με έγγραφα εσωτερικής έρευνας του Facebook που είχε φωτοτυπήσει μυστικά προτού εγκαταλείψει το πόστο της στην εταιρεία.
Ο σκιώδης κόσμος του Facebook
Η ατιμωρησία του Facebook των 2,8 δισ. χρηστών ανά την υφήλιο και της αξίας σχεδόν ενός τρισ. δολαρίων είναι ένα από τα λίγα θέματα στα οποία που συναινούν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί, άρα η ακρόασή της δεν υπήρχε περίπτωση να εξελιχθεί σε σκληρή ανάκριση. Ο Δημοκρατικός πρόεδρος της υποεπιτροπής Εμπορίου της Γερουσίας, Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ άνοιξε τη συνεδρίασε υποστηρίζοντας ότι το Facebook γνωρίζει πόσο εθιστικά, σαν τα τσιγάρα, είναι τα προϊόντα του. «Τα θύματα είναι τα παιδιά μας, Οι έφηβοι σήμερα κοιτάζονται στον καθρέφτη και νιώθουν αμφιβολία και ανασφάλεια. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ θα έπρεπε να κοιταχτεί στον καθρέφτη», αλλά πάει για ιστιοπλοϊα, όπως είπε.
Η κατάθεση της μάρτυρος δημοσίου συμφέροντος, της Χάουγκεν ήταν συναρπαστική. Περιέγραψε την έλλειψη διαφάνειας στο Facebook, που καταδεικνύει, όπως είπε την ανάγκη η πολιτική ηγεσία της χώρας να ρυθμίσει τον τρόπο λειτουργίας της πλατφόρμας. «Σχεδόν ουδείς εκτός του Facebook γνωρίζει τι συμβαίνει μέσα ς’ αυτό. Η εταιρεία αποκρύπτει σκόπιμα ζωτικές πληροφορίες, από την κοινή γνώμη, την αμερικανική κυβέρνηση και κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο».
Η ακρόαση έγινε ένα 24ωρο μετά το ιστορικό μπλακάουτ στο Facebook. «Δεν ξέρω γιατί έπεσε μαύρο, αλλά γνωρίζω ότι για πάνω από πέντε ώρες το Facebook δεν χρησιμοποιείτο για να εμβαθύνει ρήγματα, να αποσταθεροποιεί δημοκρατίες και να κάνει νέα κορίτσια και γυναίκες να νιώθουν άσχημα για τα σώματά τους», είπε. Συμφώνησε με τη σύγκριση των πρακτικών της πλατφόρμας με εκείνες των καπνοβιομηχανιών επισημαίνοντας ότι η έρευνα του ίδιου του Facebook για το Instagram διαπίστωσε ότι παιδιά λένε πως η εφαρμογή τα κάνει να νιώθουν άσχημα, αλλά αδυνατούν να το εγκαταλείψουν και πάντα λαχταρούν το επόμενο κλικ. Το Facebook πρέπει να κηρύξει «ηθική χρεοκοπία», τόνισε χαρακτηριστικά επισημαίνοντας ότι η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί στην κορυφή, στον Μαρκ Ζούκερμπεργκ που «λογοδοτεί μόνο στον εαυτό του».
Ποια είναι η Φράνσις Χάουγκεν;
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της η «ηρωίδα του 21ου αιώνα», όπως τον αποκάλεσαν κάποιοι στη Γερουσία, γεννήθηκε πριν από 37 χρόνια στην πόλη της Άιοβα. Κόρη καθηγητών μεγάλωσε παρακολουθώντας τις κομματικές συνελεύσεις για την επιλογή υποψηφίων της Πολιτείας που της «ενέπνευσαν μια ισχυρή αίσθηση περηφάνειας για τη δημοκρατία και υπευθυνότητας για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά».
Η Χάουγκεν έχει πτυχίο στην τεχνολογία Η/Υ και πήρε μάστερ από το Χάρβαρντ για τη διοίκηση επιχειρήσεων. Προτού ενταχθεί στο Facebook το 2019 είχε εργαστεί επί μιάμιση δεκαετία σε τεχνολογικές εταιρείες όπως η Google, η Pinterest και η Yelp.
Όπως είπε στη χθεσινή ακρόασή της «το κογκρέσο μπορεί να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού του Facebook και να σταματήσει τη ζημιά που προκαλεί, συμπληρώνοντας ότι βγήκε να μιλήσει και να αποκαλύψει «με μεγάλο προσωπικό ρίσκο», επειδή πιστεύει ότι «έχουμε ακόμη χρόνο για να δράσουμε.Αλλά πρέπει να το κάνουμε τώρα»…