Οι αυξανόμενες τιμές στην ενέργεια, ο κορωνοϊός, το μεταναστευτικό και το κράτος δικαίου στην Πολωνία είναι τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα συνεδριάσει σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες.
Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ θα ξεκινήσουν τη συνάντησή τους στις 4 μ.μ. (ώρα Ελλάδας) με το «καυτό» θέμα της ενέργειας. Προτεραιότητα είναι ο μετριασμός του κοινωνικού αντίκτυπου από την εκτόξευση των τιμών με μέτρα βραχυπρόθεσμα. «Με βάση την εργαλειοθήκη της Κομισιόν, οι ηγέτες θα εξετάσουν τί μπορεί να γίνει σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, τόσο όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη ανακούφιση για τους πληγέντες, όσο και τα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα», αναφέρει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
Η συζήτηση αναμένεται να είναι δύσκολη, λόγω των διαφορετικών οικονομικών, γεωπολιτικών και ενεργειακών χαρακτηριστικών των χωρών-μελών, σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη. Αρκετές χώρες του νότου (Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία) ζητούν να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα (π.χ. κοινή αγορά φυσικού αερίου, δημιουργία στρατηγικού αποθέματος, αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου).
Ωστόσο, άλλα κράτη-μέλη, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία και η Πορτογαλία, φαίνεται να είναι απρόθυμα να παρέμβουν στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Τα περισσότερα κράτη-μέλη τάσσονται υπέρ των στοχευμένων και προσωρινών μέτρων, εκτιμώντας ότι η κρίση των τιμών στην ενέργεια είναι παροδική.
Εξάλλου, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεχίσουν τη συζήτησή τους με το θέμα της πανδημίας. Θα κάνουν απολογισμό της επιδημιολογικής κατάστασης της COVID-19, και θα ανταλλάξουν απόψεις και διδάγματα σχετικά με τις στρατηγικές εμβολιασμού. Ο Σ. Μισέλ στην επιστολή του προς τους «27» τονίζει ότι «η πανδημία δεν έχει τελειώσει ακόμη και τα στοιχεία αυξάνονται σε πολλά κράτη μέλη. Ο εμβολιασμός έχει φέρει σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση της COVID-19, αλλά πρέπει ακόμη να γίνουν περισσότερα, ειδικά όσον αφορά τη διστακτικότητα έναντι των εμβολίων και την παραπληροφόρηση». Θα συζητηθεί και το ζήτημα της αλληλεγγύης και παράδοσης εμβολίων σε τρίτες χώρες.
Κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας των ηγετών, αναμένεται να συζητηθεί το θέμα του κράτους δικαίου στην Πολωνία. Μετά τις κατηγορίες για «εκβιασμό» που εκτόξευσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη Τρίτη, αναμένεται ότι σήμερα θα απευθυνθεί με πιο ήπιους τόνους στους ευρωπαίους ηγέτες για να εξηγήσει τη θέση της χώρας του. Διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν, ωστόσο, ότι η Πολωνία με την απόφαση του Συνταγματικού της Δικαστηρίου της αμφισβητεί τις ίδιες τις Συνθήκες της ΕΕ και όχι απλώς τις αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ. Γι' αυτό και οι χώρες της Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο) ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας που προβλέπει ο νέος κανονισμός για το κράτος δικαίου.
Το θέμα της μετανάστευσης θα συζητηθεί τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου (22 Οκτωβρίου). Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα επανεξετάσουν τα σχέδια δράσης με τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης, που ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην κατάσταση στα εξωτερικά σύνορα με τη Λευκορωσία, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να υπογραμμίσει στα συμπεράσματά του ότι «καταδικάζει» τις προσπάθειες τρίτων χωρών να «εργαλειοποιούν» τη μετανάστευση για πολιτικούς σκοπούς. Εξάλλου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να υπενθυμίσει ότι προσδοκά την «έγκαιρη» κινητοποίηση της χρηματοδότησης για τη φιλοξενία Σύρων προσφύγων σε κοινότητες στην Τουρκία, την Ιορδανία και το Λίβανο.
Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα ασχοληθούν με το ζήτημα της ψηφιακής μετάβασης της ΕΕ. «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Ευρώπης αποτελεί βασικό μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανταγωνιστικότητα», τονίζει ο Σ. Μισέλ. Θα συζητηθούν θέματα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και συνδεσιμότητας, ενώ θα δοθεί πολιτική ώθηση σε υπάρχουσες και μελλοντικές προτάσεις και πρωτοβουλίες. 'Αλλα θέματα στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής είναι το εμπόριο και η προετοιμασία για τη Σύνοδο για το κλίμα στη Γλασκόβη «COP26».