Η Ινδία είναι ένας από τους βασικότερους προμηθευτές εμβολίων στον πλανήτη και όπως αποκαλύφθηκε τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνησή της αποφάσισε να βάλει φρένο στις εξαγωγές καθώς χρειάζεται τα εμβόλια για να αντιμετωπίσει την εγχώρια έξαρση των κρουσμάτων του κορωνοϊού.
Μέσα σ’ έναν μήνα ο αριθμός των ατόμων που διαγνώστηκαν θετικοί στον κορωνοϊό στην Ινδία τετραπλασιάστηκε, αλλά η απόφαση της κυβέρνησης να περιορίσει τις εξαγωγές έρχεται να ανατρέψει τα σχέδια αποστολής εμβολίων στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη θέτοντας έτσι σε μεγάλο κίνδυνο ζωές εκεί, ενώ πολλά κράτη πασχίζουν να βρουν εναλλακτικές πηγές.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει σε ποιο βαθμό τα εμβόλια χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό ατού στη διεθνή διπλωματία και πώς αυτό που συμβαίνει σε μια χώρα, όπως η Ινδία εν προκειμένω, μπορεί να έχει τεράστιες επιπτώσεις ζωής και θανάτου σε κράτη στην άλλη πλευρά της υφηλίου.
Ο μεγαλύτερος παραγωγός εμβολίων στον πλανήτη
Τo Serum Institute της Ινδίας είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς εμβολίων στον πλανήτη και μετέχει σ’ ένα πρόγραμμα χορήγησης εμβολίων στις περισσότερες αναπτυσσόμενες οικονομίες της υδρογείου – μεταξύ των οποίων και χώρες που θα δυσκολεύονταν να εξασφαλίσουν εμβόλια σ’ έναν κόσμο όπου τα προηγμένα κράτη έχουν εξασφαλίσει με την οικονομική τους ισχύ τη μερίδα του λέοντος από τις παραγόμενες ποσότητες. Υπό το πρόγραμμα COVAX πάνω από ένα δισ. δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca επρόκειτο να σταλούν τους επόμενους μήνες σε χώρες ανά την υφήλιο. Περίπου 225 εκατ. δόσεις του εν λόγω εμβολίου επρόκειτο να παρασκευαστούν από το SII και να σταλούν μέχρι τα τέλη Ιουνίου, ενώ μια άλλη εταιρεία, η νοτιοκορεατική SK Bioscience επρόκειτο να παράσχει περίπου το ένα τρίτο των εμβολίων της AstraZenece σε άλλες χώρες υπό το πρόγραμμα COVAX. Αλλά μέχρι στιγμής, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ινδίας, έχουν εξαχθεί κάπου 17 εκατ. δόσεις υπό το πρόγραμμα αυτό, ενώ το SII έχει παραδώσει μόνον τις μισές από τις δόσεις που παρήγγειλε η Βρετανία , αναγκάζοντας την κυβέρνηση Τζονσον να παραδεχθεί ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις στην εκστρατεία εμβολιασμού στις ηλικίες κάτω των 50 ετών.
Η Ινδία δεν έχει ακόμη παραδεχθεί επισήμως το μπλόκο στις εξαγωγές των εμβολίων της AstraZeneca που παρασκευάζονται από το SII, αν και δύο πηγές το επιβεβαίωσαν στο Reuters. O «πρίγκιπας των εμβολίων», όπως αυτοαποκαλείται ο διευθύνων σύμβουλος του SII, Αντάρ Πουναγουάλα, είπε στη βρετανική εφημερίδα Τhe Telegraph ότι οι αποφάσεις για αποστολή περισσότερων δόσεων στη Βρετανία εξαρτώνται από την κυβέρνηση της χώρας του, όχι από το Serum Institute of India.
Στο μεταξύ από το COVAX έχουν ενημερώσει τις χώρες που περίμεναν τα εμβόλια να προετοιμάζονται για μεγάλες καθυστερήσεις, ενώ σε κοινή ανακοίνωση των GAVI, Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και UNICEF η ευθύνη αποδίδεται στην έκρηξη των κρουσμάτων του κορωνοϊού στην Ινδία.
Το μπλόκο στις εξαγωγές των εμβολίων από την Ινδία «θα προκαλέσει θανάτους»
Αν και δεν έχει διευκρινιστεί πόσα συμβόλαια παράδοσης δεν θα εκπληρωθούν, αναμένεται να υπάρξουν πιθανώς σοβαρότατες συνέπειες. Όπως δήλωσε ο δρ Μάικλ Χεντ του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, ειδικός στις εφοδιαστικές αλυσίδες των εμβολίων, αν και θα σωθούν ζωές στην Ινδία με το φρένο στις εξαγωγές, θα εκτοξευτούν οι θάνατοι από την Covid-19 σε άλλες χώρες. «Θα στοιχίσει ζωές… Αν εμβολιαστούν περισσότεροι Ινδοί, αυτό είναι μεν καλό για την Ινδία και σε κάποιο βαθμό για τον πλανήτη, αλλά αυτό προφανώς σημαίνει ελλείψεις αλλού, που θα στοιχίσουν ζωές, αν επί παραδείγματι δεν φθάσουν εμβόλια σε κράτη της υποσαχάριας Αφρικής».
Όπως επισημαίνει, μέρος του προβλήματος έγκειται στην εξάρτηση από έναν προμηθευτή – στη συγκεκριμένη περίπτωση το SII – σε τέτοιο βαθμό, που όταν υπάρχει πρόβλημα στις εξαγωγές ολόκληρος ο πλανήτης αντιμετωπίζει «προβλήματα». «Η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων στις χώρες αυτές θα παραμείνει για μεγαλύτερο διάστημα απροστάτευτη, επειδή δεν θα φθάσουν εγκαίρως τα εμβόλια, πράγμα που σημαίνει παράταση της παγκόσμιας πανδημίας και αύξηση του κινδύνου να εμφανιστούν νέες παραλλαγές του κορωνοϊού, παραλλαγές που θα έχουν επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων».
Από την πλευρά της η καθηγήτρια Εμβολιολογίας και Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου St George του Λονδίνου, Κίρστι Λε Ντόαρ σημείωνει ότι «οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων σε χώρες όπως η Ουγκάντα που εξαρτώνται από το εμβόλιο της AstraZeneca μέσω του προγράμματος COVAX θα σημάνει ότι η διανομή των εμβολίων δεν θα γίνει βάσει του μέχρι τώρα σχεδιασμού κι αυτό θα έχει επιπτώσεις καθώς το κύμα που σαρώνει τώρα την Τανζανία και την Κένυα ετοιμάζεται να φθάσει σε δυτικές χώρες. Η Ουγκάντα τα πήγα καλά μέχρι τώρα με την πανδημία, αλλά χρειαζόμαστε επειγόντως το εμβόλιο».