Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε συμφωνία για ανώτατο όριο τιμής στα 60 δολάρια ανά βαρέλι του ρωσικού πετρελαίου, που μεταφέρεται δια θαλάσσης.
Μετά την στήριξη της Πολωνίας, που ήταν η τελευταία χώρα μέλος η οποία είχε αντιρρήσεις, ανοίγοντας το δρόμο για την επίσημη έγκριση μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Ο Λευκός Οίκος χαιρετίζει την πρόοδο της ΕΕ για συμφωνία στην επιβολή πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο.
Η Βαρσοβία είχε αντισταθεί στο προτεινόμενο επίπεδο καθώς εξέτασε έναν μηχανισμό προσαρμογής για να διατηρήσει το ανώτατο όριο κάτω από την τιμή αγοράς. Είχε πιέσει σε διαπραγματεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο ζητώντας το ανώτατο όριο να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερο για να συμπιέσει τα έσοδα της Ρωσίας και να περιορίσει την ικανότητα της Μόσχας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο πρεσβευτής της Πολωνίας στην ΕΕ Αντρέι Σάντος δήλωσε σήμερα σε δημοσιογράφους ότι η Βαρσοβία στηρίζει τη συμφωνία της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει έναν μηχανισμό διατήρησης του ανώτατου ορίου της τιμής του πετρελαίου τουλάχιστον 5% κάτω από την τιμή της αγοράς.
Το ανώτατο όριο τιμών, μια ιδέα των χωρών της Ομάδας των Επτά (G7), στοχεύει στη μείωση των ρωσικών εσόδων από την πώληση πετρελαίου, αποτρέποντας παράλληλα την άνοδο των τιμών του πετρελαίου παγκοσμίως μετά την έναρξη ισχύος του εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό αργό στις 5 Δεκεμβρίου.
Ένας εκπρόσωπος της Τσεχίας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ και επιβλέπει τις διαπραγματεύσεις των χωρών της ΕΕ, είπε ότι ξεκίνησε τη γραπτή διαδικασία ώστε οι 27 χώρες της ΕΕ να δώσουν επισήμως το πράσινο φως για τη συμφωνία, μετά την έγκριση της Πολωνίας.
Την Κυριακή δημοσιεύονται οι λεπτομέρειες
Λεπτομέρειες της συμφωνίας πρόκειται να δημοσιευθούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Κυριακή.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι το ανώτατο όριο τιμών θα μειώσει σημαντικά τα έσοδα της Ρωσίας.
«Θα μας βοηθήσει να σταθεροποιήσουμε τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, προς όφελος των αναδυόμενων οικονομιών σε όλο τον κόσμο», ανέφερε η φον ντερ Λάιεν με ανάρτηση στο Twitter, προσθέτοντας ότι το ανώτατο όριο θα είναι «ρυθμιζόμενο με την πάροδο του χρόνου» για να αντιδρά στις εξελίξεις της αγοράς.
Το ανώτατο όριο τιμών της G7 θα επιτρέψει σε χώρες εκτός ΕΕ να συνεχίσουν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο δια θαλάσσης, αλλά θα απαγορεύσει σε ναυτιλιακές, ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες να διακινούν φορτία ρωσικού αργού σε όλο τον κόσμο, εκτός εάν αυτό πωλείται σε τιμές κάτω από το πλαφόν.
Επειδή οι πιο σημαντικές ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες εδρεύουν στις χώρες της G7, το ανώτατο όριο τιμών θα δυσκολέψει πολύ τη Μόσχα να πουλήσει το πετρέλαιο της σε υψηλότερη τιμή.
Ο Λευκός Οίκος χαιρέτισε τα νέα ότι η ΕΕ «ενώνεται» για το ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου και είπε ότι αυτό αναμένεται να περιορίσει τα ρωσικά έσοδα. Ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της κάτω βουλής της Ρωσίας αντέδρασε λέγοντας η ΕΕ θέτει σε κίνδυνο την ίδια της την ενεργειακή ασφάλεια, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Η αρχική πρόταση της G7 την περασμένη εβδομάδα ήταν για ανώτατο όριο τιμής στα 65-70 δολάρια ανά βαρέλι χωρίς μηχανισμό προσαρμογής. Δεδομένου ότι το ρωσικό αργό πετρέλαιο (Urals) εμπορεύεται σε τιμές ήδη χαμηλότερες, η Πολωνία, η Λιθουανία και η Εσθονία πίεζαν για χαμηλότερη τιμή.
Η τιμή διαπραγμάτευσης του ρώσικου αργού ανερχόταν στα 67 δολάρια το βαρέλι σήμερα. Τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν διαμάχες επί μέρες για τις λεπτομέρειες του μέτρου με ορισμένες χώρες να προσθέτουν όρους στη συμφωνία - όπως ότι το ανώτατο όριο τιμών θα αναθεωρηθεί στα μέσα Ιανουαρίου και έκτοτε θα αναθεωρείται κάθε δύο μήνες, σύμφωνα με διπλωμάτες και ένα έγγραφο της ΕΕ που περιήλθε σε γνώση του Reuters χθες, Πέμπτη.
Το έγγραφο ανέφερε επίσης ότι «μεταβατική περίοδος» 45 ημερών θα ισχύει για τα πλοία που μεταφέρουν ρωσικό αργό που έχει φορτωθεί πριν από τις 5 Δεκεμβρίου και θα εκφορτωθεί στον τελικό προορισμό του έως τις 19 Ιανουαρίου 2023.
Και η G7 και η Αυστραλία συμφώνησαν στο πλαφόν
Λίγο μετά τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν τα μέλη της ΕΕ για το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, το μέτρο υιοθέτησαν και οι χώρες της G7 και η Αυστραλία χθες Παρασκευή, τρεις ημέρες προτού τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω θαλάσσης.
«Η G7 και η Αυστραλία (…) κατέληξαν σε συμφωνία για ανώτατη τιμή 60 δολάρια το βαρέλι για το αργό πετρέλαιο ρωσικής προέλευσης που μεταφέρεται διά θαλάσσης», ανέφεραν σε κοινή τους ανακοίνωση.
Οι υπουργοί Οικονομικών της G7 είχαν συμφωνήσει ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου σε αυτό το όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, ένα εργαλείο που έχει στόχο να στερήσει από τη Μόσχα μέσα για τη χρηματοδότηση του πολέμου της στην Ουκρανία.
Η τιμή που ορίστηκε είναι αρκετά υψηλή ώστε η Ρωσία να έχει συμφέρον να εξακολουθήσει να τους πουλά πετρέλαιο, αλλά είναι μικρότερη από την τρέχουσα τιμή αγοράς προκειμένου να περιορίσει τα έσοδα της Μόσχας.
Ο μηχανισμός αυτός θα τεθεί σε ισχύ τη Δευτέρα «ή λίγο αργότερα», διευκρίνισαν η G7 και η Αυστραλία.
Η αντίδραση της Ρωσίας
Η Ρωσία κατήγγειλε το σχέδιο, σημειώνοντας ότι θα πάψει να προμηθεύει με πετρέλαιο εκείνες τις χώρες που επέβαλαν το ανώτατο όριο τιμών. Ο σημαίνων Ρώσος πολιτικός Λεονίντ Σλούτσκι, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων, δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Tass ότι η ΕΕ θέτει σε κίνδυνο τη δική της ενεργειακή ασφάλεια με το πλαφόν.
Πριν την έναρξη του πολέμου περισσότερες από τις μισές εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας πήγαιναν στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Ενέργειας. Η Γερμανία ήταν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας, ακολουθούμενη από την Ολλανδία και την Πολωνία. Αλλά από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία οι χώρες της ΕΕ προσπαθούν απεγνωσμένα να μειώσουν την εξάρτησή τους. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη απαγορεύσει το ρωσικό αργό πετρέλαιο, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να το καταργήσει σταδιακά μέχρι το τέλος του έτους. Αν και τα μέτρα θα γίνουν σίγουρα αισθητά από τη Ρωσία, το πλήγμα θα αμβλυνθεί εν μέρει από την κίνησή της να πουλά το πετρέλαιο της σε άλλες αγορές όπως η Ινδία και η Κίνα - που είναι σήμερα οι μεγαλύτεροι μεμονωμένοι αγοραστές ρωσικού αργού πετρελαίου.
HΠΑ: Το πλαφόν θα πλήξει άμεσα τον Πούτιν
Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γιέλεν, είπε ότι η συμφωνία για το πλαφόν, που θα τεθεί σε εφαρμογή από τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου ή λίγο αργότερα, επήλθε μετά από μήνες σκληρής δουλειάς και ότι θα επωφεληθούν ιδιαίτερα απ’ αυτό κράτη με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, που έχουν πληγεί σφοδρά από τις υψηλές τιμές ενέργειας και τροφίμων
Η Γιέλεν είπε ακόμη ότι το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο θα πλήξει ακόμη περισσότερο την ρωσική οικονομία και «θα περιορίσει τα έσοδα που χρησιμοποιεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν για να χρηματοδοτεί την ωμή εισβολή του» στην Ουκρανία. «Με τη ρωσική οικονομία να συρρικνώνεται ήδη και τον προϋπολογισμό της να μειώνεται όλο και περισσότερο, το ανώτατο όριο τιμών θα περιορίσει αμέσως τη σημαντικότερη πηγή εσόδων του Πούτιν», ανέφερε σε δήλωσή της.
Διόρθωση τιμής
Χωρίς το πλαφόν, θα είναι εύκολο για τη Μόσχα να βρει νέους αγοραστές που θα είναι διατεθειμένοι να καταβάλλουν την τρέχουσα τιμή για το αργό της. Αυτή την περίοδο το αργό Ουραλίων κυμαίνεται γύρω στα 65 δολάρια, λίγο πάνω από το ευρωπαϊκό πλαφόν δηλαδή, γεγονός που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις του θα είναι περιορισμένες βραχυπρόθεσμα.
«Είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε και να διορθώσουμε την ανώτατη τιμή, αν χρειαστεί», διαβεβαίωσαν η G7 και η Αυστραλία στην ανακοίνωσή τους. Εξάλλου πλαφόν αναμένεται να οριστεί και για τα ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα από τις 5 Φεβρουαρίου 2023.
Το ευρωπαϊκό εμπάργκο τίθεται σε εφαρμογή πολλούς μήνες μετά από αυτό των ΗΠΑ και του Καναδά.
«Η ΕΕ παραμένει ενωμένη και αλληλέγγυα προς την Ουκρανία», τόνισε η Τσεχία, που έχει την εναλλασσόμενη προεδρία του μπλοκ, σε ανάρτησή της στο Twitter.
Η Ρωσία είχε κέρδη ύψους 67 δισεκ. ευρώ από τις πωλήσεις πετρελαίου στην ΕΕ μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, την ώρα που ο ετήσιος στρατιωτικός της προϋπολογισμός ανέρχεται σε περίπου 60 δισεκ. ευρώ, υπενθύμισε ο Πουκ- Βινχ Νγκουγιέν, ειδικός σε ενεργειακά θέματα στο ινστιτούτο Ζαν Ντελόρ.
Φόβοι αποσταθεροποίησης
Κάποιοι ειδικοί φοβούνται ότι θα αποσταθεροποιηθεί η παγκόσμια αγορά και αναρωτιούνται για την αντίδραση των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του ΟΠΕΚ, που συναντώνται αύριο Κυριακή στη Βιέννη.
«Το πλαφόν αυτό θα συμβάλλει στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων αγορών ενέργειας (…) και θα ωφελήσει άμεσα τις αναδυόμενες οικονομίες και τις αναπτυσσόμενες χώρες», καθώς θα μπορούν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο σε τιμή χαμηλότερη από το πλαφόν, διαβεβαίωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Παράλληλα από τη Δευτέρα τίθεται σε ισχύ το εμπάργκο της ΕΕ στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται δια θαλάσσης, γεγονός που θα μειώσει κατά δύο τρίτα τις αγορές του μπλοκ από τη Μόσχα. Η Γερμανία και η Πολωνία έχουν αποφασίσει να αναστείλουν και τις αγορές πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών ως το τέλος του έτους, με τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου να επηρεάζονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους.
Αντιθέτως «ένα πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί. Βρισκόμαστε σε άγνωστο πεδίο», ανησύχησε ο Πουκ- Βινχ Νγκουγιέν, υπογραμμίζοντας ότι η αντίδραση των χωρών του ΟΠΕΚ ή των μεγάλων αγοραστών, όπως η Ινδία και η Κίνα, θα είναι κρίσιμης σημασίας.
Το μόνο για το οποίο είναι βέβαιος είναι ότι η επιβολή πλαφόν θα στείλει «ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα» στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, διότι από τη στιγμή που τίθεται σε εφαρμογή ο μηχανισμός, μπορεί να αυστηροποιηθούν οι όροι του.