Δέκα θαλάμους βασανιστηρίων, όπου Ρώσοι στρατιώτες υπέβαλαν Ουκρανούς αιχμαλώτους και αμάχους σε ηλεκτροσόκ, εικονικούς πνιγμούς, ξυλοδαρμούς, εντόπισε το Associated Press σε μία μόνον πόλη της ανατολικής Ουκρανίας.
Μέσω δεκάδων συνεντεύξεων με επιζώντες και με επιτόπια έρευνα στο Ιζιούμ – που έγινε πρόσφατα πρώτη είδηση σε μέσα ανά την υφήλιο μετά την ανακάλυψη ομαδικού τάφου με εκατοντάδες θύματα των δυνάμεων κατοχής-, το πρακτορείο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα βασανιστήρια στην πόλη της Ουκρανίας ήταν «αυθαίρετα, διαδεδομένα και ρουτίνα τόσο για πολίτες όσο και για στρατιώτες».
Οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν το Ιζιούμ στην περιοχή του Χαρκόβου της ανατολικής Ουκρανίας κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου, αλλά μετά την επιτυχημένη αντεπίθεση των Ουκρανών τον περασμένο μήνα, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν και η πόλη πέρασε ξανά στον έλεγχο του Κιέβου στις 10 Σεπτεμβρίου.
Η υποχώρηση των Ρώσων επέτρεψε στους Ουκρανούς να βγάλουν στο φως πειστήρια βασανιστηρίων, την ώρα που προσπαθούν ακόμη να ταυτοποιήσουν τις σορούς άνω των 400 αμάχων που είχαν ταφεί στον ομαδικό τάφο, ορισμένοι με σκοινιά στα χέρια και τους λαιμούς τους.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολόντιμιρ Ζελένσκι, είπε ότι το Ιζιούμ μπορεί να προστεθεί στον κατάλογο των πόλεων, όπου άμαχοι υπέστησαν τα βασανιστήρια Ρώσων στρατιωτών: «Η Μπούτσα, η Μαριούπολη και τώρα δυστυχώς το Ιζιούμ», είπε.
Μεταξύ των δέκα θαλάμων βασανιστηρίων που εντόπισε το AP περιλαμβάνονται μια υπόγεια φυλακή, ένα αστυνομικό τμήμα, ένας παιδικός σταθμός κι ένα ανήλιαγο πηγάδι, όπου οι έγκλειστοι είχαν χαράξει ημερομηνίες στους τοίχους.
Συγκλονιστικές μαρτυρίες θυμάτων βασανιστηρίων
Ο 38χρονος Ουκρανός στρατιώτης Μίκολα Μοσιάκιν είπε στο πρακτορείο ότι οι Ρώσοι τον συνέλαβαν και τον υπέβαλαν αρκετές φορές σε βασανιστήρια. : «Με χτύπησαν με ραβδιά. Με χτύπησαν με τα χέρια τους, με κλωτσούσαν, έσβηναν τσιγάρα και σπίρτα στο σώμα μου.
Μου έλεγαν “χόρεψε”, αλλά εγώ δεν χόρεψα κι έτσι με πυροβόλησαν στα πόδια».
Όπως αποκάλυψε ο Μοσιάκιν στο AP υπήρχαν ειδικοί χώροι για ηλεκτροσόκ και εικονικούς πνιγμούς σε έναν από τους θαλάμους βασανιστηρίων, που είχαν στήσει οι δυνάμεις κατοχής σε ένα σχολείο του Ιζιούμ. Ο ίδιος είπε ότι είδε πτώματα αμάχων, που τους είχαν βασανίσει μέχρι θανάτου, να τα σέρνουν μακριά κι τις νύχτες άκουγε τα ουρλιαχτά γυναικών, που τις κρατούσαν έγκλειστες χωριστά από τους άρρενες κρατουμένους.
Σύμφωνα με αξιωματούχους των υπηρεσιών Πληροφοριών της Ουκρανίας, οι γυναίκες υπέστησαν κατ’ επανάληψη βιασμούς από Ρώσους στρατιώτες.
Ένα άλλο θύμα βασανιστηρίων στο Ιζιούμ, ο Αντρίι Κοτσάρ, είπε στο πρακτορείο ότι την πρώτη φορά που τον έπιασαν Ρώσοι στρατιώτες, του έδεσαν τα μάτια και τον πέταξαν σε ένα χαντάκι επί μέρες. Μετά τον έδειραν ξανά και ξανά: στα πόδια, τα χέρια, τον χτυπούσαν με ένα σφυρί στο γόνατο εκστομίζοντας ύβρεις κατά της Ουκρανίας.
Πριν τον αφήσουν ελεύθερο, του αφαίρεσαν το διαβατήριο και την ουκρανική στρατιωτική του ταυτότητα και φρόντισαν να του δώσουν να καταλάβει ότι η ζωή του δεν έχει γι’ αυτούς καμία αξία.: «Κανείς δεν σε χρειάζεται», του είπε ο Ρώσος διοικητής. «»Μπορούμε να σε σκοτώσουμε όποτε θέλουμε, να σε θάψουμε μισό μέτρο κάτω από τη γη κι αυτό είναι». Η φρικτή εμπειρία του Κοτσάρ στα τέλη Μαρτίου ήταν μόνον η αρχή. Τον ξανάπιασαν άλλες δυο φορές και τον υπέβαλαν σε ανάλογα βασανιστήρια.
Ανατριχιαστικές αναφορές για βασανιστήρια που έκαναν Ρώσοι στρατιώτες βλέπουν το φως σχεδόν από την έναρξη του πολέμου. Επιθεωρητές των Ηνωμένων Εθνών συμπέραναν τον περασμένο μήνα ότι διαπράχθηκαν τρομακτικά εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι Ρώσοι στρατιώτες διέπραξαν βιασμούς και βασανιστήρια εις βάρος ακόμη και παιδιών και σε ορισμένες περιπτώσεις υποχρέωσαν και συγγενικά πρόσωπα των θυμάτων να παρακολουθούν τις θηριωδίες, που συνιστούν έγκλημα πολέμου βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Ρώσοι στρατιώτες έχουν καταγραφεί να συζητούν για πιθανά εγκλήματα πολέμου. Σε τηλεφωνική συνομιλία που υπέκλεψαν Ουκρανοί αξιωματούχοι και δημοσίευσαν οι New York Times, ένας Ρώσος στρατιώτης είπε στη φίλη του ότι είχαν λάβει την εντολή «να σκοτώνουμε όποιον βλέπουμε», ακόμη και αμάχους.