Για ναυάγιο του «συμβολαίου του αιώνα» κάνουν λόγο τα γαλλικά ΜΜΕ, μετά τη συμφωνία AUKUS μεταξύ ΗΠΑ, Αυστραλίας και Μεγάλης Βρετανίας, που βύθισε στα αβαθή του Ειρηνικού τη συμφωνία Παρισιού και Καμπέρας για την αγορά υποβρυχίων.
Η ενόχληση της Γαλλίας και κατ’ επέκταση μια ανησυχία της ΕΕ είναι έκδηλη από το πρωί της Πέμπτης, μετά την κοινή ανακοίνωση Μπάιντεν, Τζόνσον και Μόρισον τα ξημερώματα της ίδιας μέρας για αμυντική συμφωνία-αντίβαρο στην αυξανόμενη επιρροή της Κίνας.
Φυσικά, το Παρίσι έχει -πέραν του διπλωματικού κραδασμού- να αντιμετωπίσει και μια τεράστια οικονομική ζημία, καθώς από τη συμφωνία αυτή, μέρος της οποίας αποτελεί και η πώληση αμερικανικών πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία, η Γαλλία χάνει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Συγκεκριμένα, τα αμερικανικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για συμβόλαιο αξίας 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων, την ώρα που στα ευρωπαϊκά μέσα το ποσό αυτό ανέρχεται σε 56 δισεκατομμύρια δολάρια.
Το «συμβόλαιο του αιώνα» με την Αυστραλία
Οι συζητήσεις για το συμβόλαιο του αιώνα ξεκίνησαν με τη γαλλική Naval Group, το 2016. Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής, η γαλλική αμυντική βιομηχανία θα προμήθευε την Αυστραλία με 12 υποβρύχια συμβατικής κίνησης, με αντίτιμο 26 δισεκατομμύρια ευρώ.
Όπως διαβάζουμε, τα υποβρύχια αυτά θα ήταν κλάσης Attack, πανομοιότυπα με τα μελλοντικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια Barracuda, με στόχο να αντικαταστήσουν έξι υποβρύχια κλάσης Collins, τα οποία θα πρέπει να αποσυρθούν το 2032.
Η συμβατική κίνηση επελέγη από την Αυστραλία έναντι της πυρηνοκίνησης προκειμένου τα νέα υποβρύχια να μπορούν να κινούνται σε όλο τον Ειρηνικό, κάτι που δεν ισχύει για τα πυρηνοκίνητα της Νέας Ζηλανδίας, τα οποία απαγορεύεται να εισέλθουν στις αποπυρηνικοποιημένες ζώνες του ωκεανού, όπως καθορίστηκαν το 1984.
Μετά την ανακοίνωση της AUKUS, η Νέα Ζηλανδία ανακοίνωσε πως θα αποτρέψει την είσοδο των πυρηνοκίνητων (αμερικανικής κατασκευής) υποβρυχίων της Αυστραλίας στα χωρικά της ύδατα.
Οι τριγμοί στη συμφωνία Γαλλίας-Αυστραλίας από το 2019
Από το 2019 και έπειτα, η αυστραλιανή πλευρά έθετε συνεχώς προσκόμματα στην ολοκλήρωση των συνομιλιών και την εκκίνηση της διαδικασίας κατασκευής των υποβρυχίων. Ωστόσο, όπως διαβάζουμε στο BFMTV, η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας Φλοράνς Παρλί και η Αυστραλή ομόλογός της Λίντα Ρέινολντς δήλωναν «αποφασισμένες να εργαστούν από κοινού προκειμένου να επέλθει συμφωνία».
Ο επικεφαλής της πολεμικής βιομηχανίας της Γαλλίας, Πιερ Ερίκ Πομελέ, βρέθηκε εντός του τρέχοντος έτους στην Αυστραλία προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις και, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, ενέδωσε σε μια σειρά από αιτήματα της αυστραλιανής πλευράς. Ανάμεσά τους, η δημιουργία 2.800 θέσεων εργασίας στην Αυστραλία για την κατασκευή των υποβρυχίων, μέσω 137 αυστραλέζικων επιχειρήσεων, την ώρα που η ίδια επιχείρηση στη Γαλλία θα απασχολούσε μόλις 500 άτομα.
Η υπογραφή για τη συμφωνία του αιώνα είχε πέσει, ωστόσο οι Αυστραλοί συνέχιζαν να πιέζουν τη Naval Group, κατηγορώντας τη γαλλική πλευρά για αδικαιολόγητη καθυστέρηση και «φούσκωμα» του αρχικού προϋπολογισμού.
Τον περασμένο Ιούνιο, ο Αυστραλός πρωθυπουργός, Σκοτ Μόρισον, μιλούσε ήδη για ένα Plan B αναφορικά με τη συμφωνία, χωρίς όμως να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Την ίδια ώρα, ο ανώτατος αξιωματούχος, υπεύθυνος της υπόθεσης στο υπουργείο Άμυνας της Αυστραλίας, Γκρεγκ Μοριάρτι, δήλωνε στη Γερουσία πως η χώρα του «εξετάζει εναλλακτικές σε περίπτωση που δεν καταστεί εφικτό να προχωρήσει το έργο». Βέβαια, ο ίδιος δήλωνε παράλληλα πως η χώρα του ήταν «απολύτως αποφασισμένη» να λύσει τα όποια προβλήματα με τη Naval Group.
Πριν από την ανακοίνωση για την AUKUS, δημοσιεύματα στον αυστραλιανό Τύπο μιλούσαν για αθέτηση του συμβολαίου, με παρέμβαση των Αμερικανών. Οι Αυστραλοί είχαν ήδη συμφωνήσει για την αγορά πυρηνοκίνητων υποβρυχίων κλάσης Virginia, βάζοντας έτσι ταφόπλακα σε μια συμφωνία ετών με τη Γαλλία.
Η ανακοίνωση για την AUKUS
Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου για τη συμφωνία επιβεβαιώθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης με την ανακοίνωση των τριών ηγετών, Τζο Μπάιντεν, Μπόρις Τζόνσον και Σκοτ Μόρισον, μέρος της οποίας περιελάμβανε και την αγορά από τους Αυστραλούς αμερικανικών υποβρυχίων.
Στη Γαλλία μιλούν για άδειασμα ενός συμμάχου από τις ΗΠΑ και έλλειψη γεωστρατηγικής συνοχής. Την ίδια ώρα, το Παρίσι κάνει λόγο για «πισώπλατη μαχαιριά», δείχνοντας προς το νότο και τη μακρινή Αυστραλία.
Σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Ιβ Λε Ντριαν και η υπουργός Άμυνας, Φλοράνς Παρλί, διαμηνύουν πως η Γαλλία είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα με παρουσία στον Ινδικό και τον Ειρηνικό ωκεανό, με στρατιωτική δύναμη που ξεπερνά τους 7.000 στρατιώτες, «ένας αξιόπιστος σύμμαχος, που θα συνεχίσει να τηρεί τις δεσμεύσεις του, όπως έκανε πάντα».
Από τη Naval Group σημειώνουν πως αναμένουν τις εξηγήσεις της αυστραλιανής πλευράς, αναφορικά με τους λόγους που αποσύρονται από τη συμφωνία, ενώ τονίζουν με νόημα πως αυτή η αθέτηση του συμβολαίου θα μπορούσε να κοστίσει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην Καμπέρα.