Η Γαλλία διέψευσε ότι είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων από τις ΗΠΑ για τη νέα συμμαχία με την Αυστραλία και τη Βρετανία.
«Δεν είχαμε ενημερωθεί για το σχέδιο αυτό πριν από τη δημοσίευση των πρώτων πληροφοριών στον αμερικανικό και αυστραλιανό Τύπο, λίγες ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν», ανέφερε ο εκπρόσωπος της γαλλικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, Πασκάλ Κονφαβρέ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Αυστραλία ανακοίνωσαν την εγκαθίδρυση μιας νέας εταιρικής σχέσης ασφάλειας στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού Ωκεανού, η οποία θα περιλαμβάνει βοήθεια προς την Καμπέρα να αποκτήσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, καθώς η κινεζική επιρροή στην περιοχή αυξάνεται.
Κληθείς να σχολιάσει τη συμφωνία, ο εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας, Λιου Πενγκού, είπε ότι οι χώρες «δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού, που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη».
Η τριμερής συμφωνία ασφάλειας, που ονομάζεται AUKUS, ανακοινώθηκε από τους ηγέτες των τριών χωρών μέσω βιντεοσύνδεσης και ουσιαστικά περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα 18 μηνών για την παροχή στην Αυστραλία υποβρυχίων πυρηνικής ενέργειας.
Η ανακοίνωση της συμφωνίας προκάλεσε έντονες πολιτικές αντιδράσεις στο εσωτερικό της Αυστραλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και την αντίδραση της Γαλλίας, καθώς η υφιστάμενη σύμβαση υποβρυχίων, ύψους 90 δισ. δολαρίων, του Παρισιού με την Καμπέρα έληξε τώρα ξαφνικά.
Ενώ κανένας από τους τρεις ηγέτες δεν κατονόμασε την Κίνα, η συμφωνία είναι ευρέως κατανοητό ότι έρχεται ως απάντηση στον επεκτατισμό και την επιθετικότητα του Πεκίνου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και προς την Ταϊβάν. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μίλησε για την ανάγκη να διατηρηθεί ένας «ελεύθερος, ανοιχτός χώρος στον Ινδικό-Ειρηνικό» και να αντιμετωπιστεί το «τρέχον στρατηγικό περιβάλλον» της περιοχής.
Η αντίδραση της Γαλλίας για τα υποβρύχια
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας επέκρινε τη συμφωνία, η οποία προαναγγέλλει το τέλος μιας συμφωνίας, ύψους 90 δισ. δολαρίων, που η Αυστραλία έκανε με τη γαλλική εταιρεία Naval Group το 2016, για να αντικαταστήσει τον παλιό υποβρύχιο στόλο της κατηγορίας Collins. Το Παρίσι κατηγόρησε την Καμπέρα ότι «αντιτίθεται στο γράμμα και το πνεύμα» της συμφωνίας.
«Η αμερικανική επιλογή να παραμερίσει έναν Ευρωπαίο σύμμαχο και εταίρο, όπως η Γαλλία, από μια διαρθρωτική εταιρική σχέση με την Αυστραλία, τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην περιοχή του Ινδικού-Ειρηνικού, δείχνει μια έλλειψη συνοχής που μόνον η Γαλλία μπορεί να αναγνωρίσει», ανέφεραν ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Ιβ Λεντριάν, και η Γαλλίδα υπουργός Αμυνας, Φλορένς Παρλί, σε κοινή τους δήλωση.
Τι απάντησε ο Αυστραλός πρωθυπουργός
Ο Σκοτ Μόρισον επιβεβαίωσε την ακύρωση της τεράστιας σύμβασης που σύναψε η χώρα του το 2016 με τη Γαλλία για την προμήθεια συμβατικών υποβρυχίων, προτιμώντας την κατασκευή πυρηνικών υποβρυχίων με αμερικανική και βρετανική τεχνολογία.
«Η απόφαση που λάβαμε να μη συνεχίσουμε με τα υποβρύχια κατηγορίας Attack και να ακολουθήσουμε άλλον δρόμο δεν είναι αλλαγή νοοτροπίας, είναι αλλαγή ανάγκης», δήλωσε ο Αυστραλός πρωθυπουργός, ο οποίος ανακοίνωσε επίσης την αγορά αμερικανικών πυραύλων Tomahawk.
Ωστόσο, όπως επισήμανε, τα 2,4 δισ. δολάρια που δαπάνησε η Αυστραλία στη γαλλική συμφωνία δεν πάνε χαμένα. «Ολη αυτή η επένδυση, πιστεύω, έχει ενισχύσει περαιτέρω τις δυνατότητές μας και αυτό είναι συνεπές με την απόφαση που ελήφθη το 2016 για όλους τους σωστούς λόγους για την προστασία των εθνικών συμφερόντων ασφάλειας της Αυστραλίας και εξυπηρέτησε αυτόν τον σκοπό», είπε.
Ο νέος στόλος υποβρυχίων θα κατασκευαστεί στην Αδελαΐδα και θα κάνει την Αυστραλία μόλις το έβδομο έθνος στον κόσμο που θα διαθέτει υποβρύχια που κινούνται με πυρηνικούς αντιδραστήρες. Ο Μόρισον σημείωσε ότι δεν θα φέρουν πυρηνικά όπλα.