Η αύξηση των εισαγωγών προϊόντων όπως ο καφές, το κακάο και άλλα, από τις πλουσιότερες χώρες, αποτελεί “αυξανόμενη απειλή” για τα τροπικά δάση, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Η έρευνα καταδεικνύει ότι η καταναλωτική συμπεριφορά στη Μεγάλη Βρετανία και άλλα αναπτυγμένα κράτη ευθύνεται για την απώλεια περίπου 4 δέντρων ανά άτομο ετησίως. Στον αναπτυγμένο κόσμο φυτεύονται όλο και περισσότερα δέντρα πλέον, σημειώνουν οι συγγραφείς της έρευνας, ωστόσο οι εισαγωγές προϊόντων που σχετίζονται με την αποψίλωση των δασών υπονομεύουν αυτές τις προσπάθειες.
Αυτό το αναπτυσσόμενο διεθνές εμπόριο προκαλεί μεγαλύτερη ζημιά παρά ωφελεί το κλίμα και την βιοποικιλότητα, σύμφωνα με τους μελετητές.
Μεταξύ όλων των δασών του πλανήτη, τα δέντρα που αναπτύσσονται στις τροπικές περιοχές θεωρούνται τα πλέον πολύτιμα για την προστασία διαφόρων ειδών και τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Τα τροπικά δάση φιλοξενούν περίπου το 50-90% όλων των φυτών και ζώων του πλανήτη, ενώ παίζουν καθοριστικό ρόλο για το κλίμα, απορροφώντας και συγκρατώντας τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.
Ωστόσο, στον Αμαζόνιο, την κεντρική Αφρική, την Ινδονησία και κάποια μέρη της Ασίας, τις τελευταίες δεκαετίες όλο και μεγαλύτερες εκτάσεις δάσους αποψιλώνονται προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τη γη οι αγρότες για εμπορικές καλλιέργειες όπως σόγια, και οι κτηνοτρόφοι για βοσκοτόπια.
Η νέα αυτή έρευνα εξέτασε την αποψίλωση των δασών παγκοσμίως κατά τα έτη 2001-2015. Χρησιμοποιώντας χάρτες υψηλής ανάλυσης και ένα μοντέλο των παγκόσμιων αλυσίδων τροφοδοσίας, οι ερευνητές μπόρεσαν να παρουσιάσουν λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η καταναλωτική συμπεριφορά, ιδιαίτερα των αναπτυγμένων κρατών, οδηγεί στην αποψίλωση των δασών.
Ενώ λοιπόν χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία, η Κίνα και η Ινδία φυτεύουν περισσότερα δέντρα στο έδαφός τους τα τελευταία χρόνια, συνδέονται όλες με την αύξηση της αποδάσωσης εκτός των συνόρων τους, ειδικά στα τροπικά δάση.
Οι ερευνητές πέτυχαν μάλιστα εξαιρετική ακρίβεια σχετικά με τις επιπτώσεις αυτού του εμπορίου. Η κατανάλωση κακάο στη Γερμανία αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τα δάση στην Ακτή του Ελεφαντοστού και την Γκάνα, ενώ στην Τανζανία τα δάση καταστρέφονται κυρίως εξαιτίας της ζήτησης για σπόρους σουσαμιού στην Ιαπωνία.
Η κινεζική αγορά ευθύνεται για την αποδάσωση στο βόρειο Λάος, όπου η γη χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια καουτσουκόδεντρων.
Κι ενώ οι καταναλωτές στην Ινδία και την Κίνα είναι υπεύθυνοι για την απώλεια περίπου ενός δέντρου ανά άτομο ετησίως, ο αριθμός αυτός φτάνει στα τέσσερα δέντρα ανά άτομο για τις 7 πλουσιότερες χώρες του κόσμου, με κύριο ένοχο την κατανάλωση ξύλου, κρέατος, φοινικέλαιου και σόγιας.
Δεν μοιάζει να υπάρχει εύκολη λύση σ’ αυτό το πρόβλημα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη δεν αποτελεί απάντηση. Καθώς οι οικονομίες των πλουσιότερων χωρών αναπτύχθηκαν σημαντικά κατά την περίοδο της έρευνας, η εξάρτησή τους από τα τροπικά δάση αυξήθηκε.
Όπως δήλωσε στο BBC η Όντρεϊ Τσάνγκο, ειδική για θέματα εμπορίου στην οργάνωση Friends of the Earth Europe, οι πλουσιότερες χώρες θα πρέπει να αναγνωρίσουν τον ρόλο που παίζουν στην αποψίλωση των δασών και οι κυβερνήσεις οφείλουν να υιοθετήσουν ρυθμιστικά μέτρα ώστε να υποχρεώσουν τις επιχειρήσεις να αξιολογούν και να περιορίζουν τους κινδύνους αποδάσωσης. Η ΕΕ επεξεργάζεται πλέον ένα πλαίσιο εταιρικής ευθύνης για πρόκληση περιβαλλοντικών ζημιών και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.