Στη σημασία της ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας για την αντιμετώπιση των φαινομένων παραπληροφόρησης εστίασαν τις τοποθετήσεις τους οι ομιλητές στην ημερίδα με θέμα «Παιδεία στα Μέσα», που διοργάνωσε η γενική γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, στο Ολυμπιακό Μουσείο, στη Θεσσαλονίκη.
Στον τρόπο που η Εκκλησία της Ελλάδος διαχειρίστηκε πρόσφατες κρίσεις, διαφοροποιούμενη από ακραίες φωνές που ίσως συγκεντρώνουν περισσότερα likes στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναφέρθηκε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος και εκπρόσωπος Τύπου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, Συμεών.
Συμεών: Την περίοδο της οικονομικής κρίσης η Εκκλησία στάθηκε στο πλευρό του ανθρώπου
Τόνισε ότι σε αντίθεση με όσους την περίοδο της κρίσης των μνημονίων διοργάνωναν συσσίτια μόνο για τους Έλληνες, η Εκκλησία βρέθηκε στο πλευρό του ανθρώπου που είχε ανάγκη, δημιούργησε ψηφιακή πλατφόρμα για το κοινωνικό και προνοιακό της έργο και κατόρθωσε να παρέχει φαγητό κάθε μέρα σε 50.000 ανθρώπους.
Επιπλέον, υπογράμμισε ότι την περίοδο της πανδημίας υπήρχαν ακραίες φωνές που υποστήριζαν ότι «όποιος κάνει το εμβόλιο βάζει τον Σατανά μέσα του» και ότι «κορονοϊός δεν υπάρχει», ωστόσο ο Οικουμενικός Πατριάρχης δήλωσε ότι «από την πανδημία δεν κινδυνεύει η πίστη αλλά οι πιστοί» και ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ότι οι εναλλακτικές είναι «ή εμβόλιο η τάφος».
Αναφέρθηκε ακόμη στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανία που προηγήθηκε, για να επισημάνει ότι η «Εκκλησία τοποθετείται χωρίς να υπολογίζει πολιτικό κόστος.
«Η κραυγή του γραφικού, που βλέπει συνωμοσίες, προδοσίες, σκοτεινά σχέδια, θα συγκεντρώσει περισσότερα likes από τη νηφάλια φωνή σοφών ανθρώπων που έχουν ματώσει στη διακονία του λαού του Θεού», τόνισε ο μητροπολίτης Φθιώτιδος, αλλά πρόσθεσε ότι «οι παρεμβάσεις της Εκκλησίας έχουν δύναμη» και ότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στους πολίτες και να μην τους υποτιμούμε.
Να αντισταθούν στην παρόρμηση να τιμωρήσουν το παιδί στερώντας του την πρόσβαση στο διαδίκτυο, συμβούλεψε τους γονείς η ψυχολόγος, Μαρία Χατζηπανταζή. Πρόσθεσε δε, ότι το παιδί πρέπει να έχει την ευκαιρία να μιλήσει με τους φίλους του και να εκτονωθεί - και μέσα από το διαδίκτυο έχει πρόσβαση σε δίκτυο υποστήριξης. Μην εκτονώσετε την οργή σας στην τεχνολογία, δεν είναι δίκαιο, ούτε έξυπνο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η κ. Χατζηπανταζή είπε ότι υπάρχει αλγόριθμος, ο οποίος ανιχνεύει τον διαδικτυακό εκφοβισμό και στέλνει σήμα στο παιδί να ζητήσει βοήθεια, αλλά και στο γονιό.
Την ανάγκη τόσο η οικογένεια όσο και το σχολείο να βοηθήσουν τους εφήβους να αποκτήσουν κριτική ικανότητα που θα χρησιμοποιήσουν για να επεξεργάζονται τις πληροφορίες που δέχονται, επισήμανε ο διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Δυτικής Θεσσαλονίκης, Χρήστος Ρουμπίδης.
Βαγγέλης Πλάκας: Οι κίνδυνοι της παραπληροφόρησης -Θα πρέπει να διαχωρίζεται η είδηση από το σχόλιο
Τους κινδύνους που δημιουργεί η παραπληροφόρηση για τους δημοσιογράφους ανέπτυξε ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Πλάκας. Υπογράμμισε ότι οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να διασταυρώνουν τις ειδήσεις, να διαχωρίζουν την είδηση από το σχόλιο και να φιλοξενούν την αντίθετη άποψη. Από την πλευρά τους, οι Ενώσεις Συντακτών είναι ανάγκη να καταγγέλλουν όσους μεταδίδουν fake news και να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις για τα μέλη τους και ευρύτερα τους πολίτες
Σε καλές πρακτικές που λειτουργούν σε άλλες χώρες για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης αναφέρθηκε η προϊσταμένη του τμήματος Οπτικοακουστικών Μέσων και Διαδικτύου της γενικής γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Αικατερίνη Πολύζου.
Σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι στη Σουηδία, τρία σχολικά μαθήματα απαρτίζουν την εργαλειοθήκη «fake vs fact»: Στο πρώτο τα παιδιά μαθαίνουν να ασκούν κριτική στις πηγές, στο δεύτερο εμβαθύνουν στα αίτια της προπαγάνδας και στο τρίτο παράγουν τη δική τους ταινία προπαγάνδας.
Πάνω από 10.000 υποθέσεις χειρίστηκε η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος το 2022, αριθμός τριπλάσιος συγκριτικά με πέντε χρόνια νωρίτερα, επισήμανε ο διευθυντής της υπηρεσίας, Βασίλειος Παπακώστας. Συμπλήρωσε ότι το έγκλημα στον κυβερνοχώρο δεν αυξήθηκε μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά, ενώ για την αντιμετώπισή του οι διωκτικές αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες σε σε 24ωρη βάση.
Για καταγγελίες στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει, μεταξύ άλλων, το τηλέφωνο 11188, αλλά και το portal gov.gr.
Η άνοδος του διαδικτύου μας φέρνει αντιμέτωπους με μια σειρά προκλήσεις, επισήμανε η διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Θεσσαλονίκης, Ζωή Βαβούρα, ενώ επισήμανε την ανάγκη οι γονείς να μην φοβούνται και να εκπαιδευθούν.
Την ανάγκη η Πολιτεία να θωρακίσει τους νέους προκειμένου να μην είναι παρατηρητές, καταναλωτές, αλλά κριτικοί χρήστες των ΜΜΕ, επισήμανε η επικεφαλής του Γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, Μαρία Αντωνίου.
Ο πρύτανης του ΑΠΘ, Νίκος Παπαϊωάννου, υπογράμμισε ότι η κοινωνία έχει ανάγκη μέσων ενημέρωσης με αξιοπιστία πληροφόρησης και τιμιότητα άποψης. Αναφέρθηκε ακόμη, στη συνεισφορά του Πανεπιστημίου στον δημόσιο διάλογο, μέσα από τις δράσεις του τμήματος Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, αλλά και του Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων με έδρα τη Θεσσαλονίκη, στο οποίο συμμετέχει και το ΑΠΕ-ΜΠΕ
Για το πόσο σημαντικό είναι το σχολείο να χρησιμοποιεί τα νέα μέσα για να δημιουργήσει περιβάλλον μάθησης ελκυστικό για τα παιδιά, που θα τα εξοπλίσει με εργαλεία κατάλληλα για τη σύγχρονη εποχή, μίλησε ο αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Κεντρικής Μακεδονίας, Θωμάς Μπαχαράκης.
Βιωματικό εργαστήριο για την παραπληροφόρηση
Τη δυνατότητα να προβληματιστούν και να συζητήσουν για την παραπληροφόρηση είχαν 50 μαθητές της Β' Λυκείου του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, που συμμετείχαν το πρωί στο βιωματικό εργαστήριο που έγινε το πρωί σε συνεργασία με την γενική γραμματεία Επικοινωνίας Ενημέρωσης και το τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ.
Η διευθύντρια του σχολείου Ελένη Ρώσσσιου, η οποία παρουσίασε στην ημερίδα τα συμπεράσματα, τόνισε ότι οι μαθητές άκουσαν αλληλεπιδραστικές εισηγήσεις, στη συνέχεια κλήθηκαν να παίξουν ένα παιχνίδι και στη συνέχεια συζήτησαν για την παραπληροφόρηση. Όπως είπε, το φαινόμενο αυτό είναι οικείο για τους μαθητές, ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι στους μεγαλύτερους.
Ο Δημοσθένης, μαθητής που συμμετείχε στο εργαστήριο, υπογράμμισε ότι οι νέοι πρέπει να είναι προσεκτικοί σε αυτά που βλέπουν αμέριμνα στο διαδίκτυο, να είναι επίμονοι στην αναζήτηση της αξιοπιστίας της είδησης, να μην τους «αποπλανούν» οι συναισθηματισμοί, και να προσέχουν, όχι μόνο ποιες ειδήσεις διαδίδουν, αλλά και ποιες αναζητούν. Συνοψίζοντας την εμπειρία του από τη συμμετοχή στο βιωματικό εργαστήριο, σημείωσε ότι «θυμηθήκαμε χρήσιμες ικανότητες, που όξυναν την κριτική μας σκέψη».
Την ημερίδα συντόνισε ο δημοσιογράφος Τάσος Τασιούλας, ενώ το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, οι βουλευτές Κώστας Γκιουλέκας, Δημήτρης Κούβελας, Θεόδωρος Καράογλου και οι δήμαρχοι Χαλκηδόνος, Σταύρος Αναγνωστόπουλος, και Καλαμαριάς, Γιάννης Δαρδαμανέλης.