Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στα βάθη του Πόντου αναβιώνει κάθε 2η μέρα του Πάσχα στην Καστανούσσα της Σιντικής Σερρών.
Πρόκειται για τις διαδομένες «αυγομαχίες» που έφεραν μαζί τους οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες του Πόντου, όταν εγκαταστάθηκαν στους νότιους πρόποδες του όρους Μπέλλες, στο σημερινό χωριό Καστανούσσα, που μέχρι το 1926 ονομαζόταν Πάλμες.
Το έθιμο ξεκίνησε δειλά δειλά στην πλατεία του χωριού, από παρέες που ανταγωνίζονταν ποιος θα έχει το πιο γερό αβγό. Τα τελευταία 30 χρόνια αναβιώνει αδιάλειπτα, ενώ με τη σημερινή αγωνιστική του μορφή, διεξάγεται τα τελευταία 15 χρόνια, υπό τη σκέπη του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστανούσσας.
«Ο σύλλογος το ανέλαβε και το ανέδειξε, όχι μόνο στην περιοχή αλλά ευρύτερα στην Κεντρική Μακεδονία», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστανούσσας, Λευτέρης Παπαδόπουλος. Όπως εξηγεί, οι συμμετέχοντες έρχονται από Δράμα μέχρι και Φλώρινα, ενώ πέρυσι ήρθε και ένας Έλληνας που διαμένει μόνιμα στην Ελβετία. «Ήρθε μόνο για το έθιμο, διαγωνίστηκε και έφυγε. Τον περιμένουμε και φέτος», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος.
Σέρρες: Οι όροι των αυγομαχιών
Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, ο κάθε διαγωνιζόμενος φέρνει μαζί του 30 λευκά βρασμένα αβγά. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, στον προαύλιο χώρο του δημοτικού σχολείου στήνονται δύο μεγάλες εξέδρες, όπου θα καθίσουν οι αυγομάχοι. Ο αγώνας ξεκινά και τυχερός θα είναι αυτός που θα καταφέρει να σπάσει όλα τα αυγά, μέχρι τελικής πτώσεως, όπου θα επικρατήσει μόνο ένα γερό αβγό.
«Τα αβγά πρέπει να είναι άβαφα προκειμένου να ελεγχθούν ότι είναι αποκλειστικά και μόνο αβγά κότας και κανενός άλλου πτηνού», επισημαίνει ο κ. Παπαδόπουλος, συμπληρώνοντας πως η προετοιμασία των αυγομάχων διαρκεί αρκετό καιρό. «Κάποιος καλείται να διαλέξει ακόμη και από 2.000 χιλιάδες αβγά, μόνο τα 50, για να έρθει εδώ τελικά με τα 30», θα επισημάνει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστανούσσας.
Όσο για τα μυστικά των γερών αβγών, όπως λέει, «κανείς δεν τα αποκαλύπτει, ενώ πολλοί το έχουν προάγει σε επιστήμη, καθώς δίνουν ακόμη και συγκεκριμένη τροφή στις κότες τους προκειμένου να κάνουν γερά αβγά».
Ο διαγωνισμός της αυγομαχίας χωρίζεται σε δύο τμήματα, ένα σε αυτό που συμμετέχουν τα παιδιά και διαγωνίζονται με 15 αβγά και ένα σε αυτό που συμμετέχουν οι ενήλικες και διαγωνίζονται με 30 αβγά. Οι όροι είναι κοινοί για όλους. Μικρούς και μεγάλους. Άνδρες και γυναίκες.
Όπως ορίζει η διαδικασία, ένας ένας αυγομάχος σηκώνεται και τσουγκρίζει με τη σειρά τα αβγά των υπολοίπων αβγομάχων, παίρνοντας το αβγό το ένα μετά το άλλο. Τα αβγά είναι όλα αριθμημένα. Όταν τελειώσει η σειρά του, επιστρέφει στη θέση του και σηκώνεται ο επόμενος. Σε περίπτωση που σπάσουν όλα τα αβγά ενός αβγομάχου, τότε αυτός αποχωρεί.
Ο νικητής της «αυγομαχίας» δεν θα μείνει φυσικά μόνο στα εύσημα, αλλά θα βραβευτεί και με πλούσια δώρα. Φέτος ο πρώτος νικητής θα πάρει μία τηλεόραση, ο δεύτερος θα πάρει ένα χορτοκοπτικό μηχάνημα και ο τρίτος θα λάβει ένα ηλεκτρικό δράπανο.
Οι «αυγομαχίες» πλαισιώνονται πάντα με παραδοσιακό γλέντι και εδέσματα πατροπαράδοτων ποντιακών εδεσμάτων.
Νικητές και ηττημένοι, αλλά και όσοι παραβρεθούν για το έθιμο στην Καστανούσα θα πάρουν όλοι την ευλογία, καθώς όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου, «το έθιμο συμβολίζει τη νίκη του καλού έναντι του κακού, αλλά και την Ανάσταση του Κυρίου».
ΑΠΕ-ΜΠΕ