«Το αργότερο μέχρι τις 5:30 έπρεπε να είχε γίνει η εισήγηση και να ληφθεί η απόφαση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων», υποστήριξε στην κατάθεσή του στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο ο τεχνικός σύμβουλος των συγγενών των θυμάτων που χάθηκαν στο Μάτι, Αδριανός Γκουρμπάτσης.
Ο πραγματογνώμονας, ο οποίος είναι αντιστράτηγος εν αποστρατεία του πυροσβεστικού σώματος, έχει συντάξει το δικό του πόρισμα για την επιχείρηση κατάσβεσης της φονικής πυρκαγιάς στις 23 Ιουλίου 2018.
«Μιλάμε για τη δεύτερη φωτιά σε θύματα στον κόσμο τον 21ο αιώνα. Την πρώτη στην Ελλάδα. Ο αρχηγός δεν συντόνιζε. Από τις συνομιλίες προκύπτει πως ο καθένας πήγαινε όπου ήθελε, κάποια στιγμή χάθηκε ο συντονισμός» υποστήριξε ο μάρτυρας, τονίζοντας ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρξει εισήγηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ώστε να δοθεί εντολή απομάκρυνσης των πολιτών, ρίχνοντας το βάρος των ευθυνών στην τοπική αυτοδιοίκηση και την Περιφέρεια.
Εισαγγελέας: Λέτε πως δεν χρειαζόταν η εισήγηση;
Μάρτυρας: Ναι, δεν ήταν κατά νόμο αναγκαία.
Εισαγγελέας: Μέχρι τι ώρα έπρεπε να γίνει;
Μάρτυρας: Το αργότερο μέχρι τις 5:30 έπρεπε να είχε γίνει η εισήγηση και να ληφθεί η απόφαση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων.
Εισαγγελέας: Εσείς λέτε, πάντως, ότι ακόμα και να διατασσόταν δεν θα υλοποιούνταν;
Μάρτυρας: Ναι, οι δήμοι και η περιφέρεια δεν είχαν οργανωθεί όπως έλεγε ο νόμος.
Εισαγγελέας: Λέτε, δηλαδή, πως δεν υπήρχαν μνημόνια ενεργειών και λέτε πως η μη εισήγηση από την Πυροσβεστική λειτούργησε ως άλλοθι;
Μάρτυρας: Δεν έγινε η απομάκρυνση διότι φοβήθηκαν πως, εάν διατασσόταν, θα υπήρχαν περισσότερα θύματα. Δεν υπήρχε πρόβλεψη για το πώς θα απομακρυνθεί ο κόσμος, πού θα συγκεντρωθεί κ.λπ. και προτίμησαν να μη γίνει απομάκρυνση.
Πραγματογνώμονας: «Έπρεπε να έχουν δράσει τα εναέρια μέσα»
Ο πραγματογνώμονας εξέφρασε την άποψη ότι μέχρι τις 17:30, όταν το μέτωπο της φωτιάς διασπάστηκε, έπρεπε να είχαν πετάξει τα εναέρια μέσα.
«Τότε μπορούσαν να δράσουν τα εναέρια μέσα. Εκεί είναι το καθοριστικό. Εκεί έπρεπε να αναχαιτιστεί η φωτιά(…) Ανεξάρτητα εάν έγινε η εισήγηση ή όχι, η Πυροσβεστική έπρεπε να ενεργήσει με πολλά οχήματα για τη διάσωση των ανθρώπων. Ήξεραν πως η κατεύθυνση του ανέμου ήταν δυτική. Όφειλε ο μηχανισμός να είναι προετοιμασμένος να σώσει κόσμο», σημείωσε.
Ο κ. Γκουρμπάτσης στάθηκε ιδιαιτέρως στο κομμάτι της έλλειψης ενημέρωσης των πολιτών ότι η φωτιά πλησίαζε τα σπίτια τους.
«Το ελάχιστο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να ενημερώσουν τους πολίτες. Το ελικόπτερο του ΠΣ έχει μεγαφωνικό. Το ελικόπτερο της αστυνομίας έχει επίσης μεγαφωνικό σύστημα πιο ενισχυμένο από το δικό μας. Μάλιστα, τότε, είχε κάνει και δηλώσεις ο Τόσκας, πως τα επιχειρησιακά μέσα της αστυνομίας εντάσσονται στο σχεδιασμό ΠΣ. Αυτές τις δηλώσεις τις έκανε στην άσκηση διά πυρός του πυροσβεστικού σώματος που γίνεται κάθε Μάιο» ανέφερε, ενώ στη συνέχεια ρωτήθηκε για το εάν προβλέπεται η παρουσία του υπουργού στις εγκαταστάσεις του ΕΣΚΕ κατά την επιχείρηση κατάσβεσης.
Δικηγόρος οικογενειών θυμάτων: Η παρουσία του κ. Τόσκα στο ΕΣΚΕ επιβάλλεται εκ του νόμου;
Μάρτυρας: Εκ του νόμου δεν προβλέπεται κανένα πολιτικό πρόσωπο να βρίσκεται εκεί. Οι πολιτικοί πηγαίνουν εκεί από ενδιαφέρον ωστόσο, για να ενημερώνονται, όμως δεν παρεμβαίνουν επιχειρησιακά. Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, υπάρχουν επικοινωνίες, π.χ. του διοικητή του ΕΣΚΕ, ο οποίος ακούγεται να λέει για τα εναέρια μέσα «θα μιλήσω με τον υπουργό». Θεωρώ ότι ο κ. Τόσκας παρενέβαινε επιχειρησιακά.
«Ο αρχηγός της Πυροσβεστικής έχει την τελική ευθύνη για τις αποφάσεις»
Ο πραγματογνώμονας ήταν κάθετος ότι υπάρχει στρατιωτική πειθαρχία στο Πυροσβεστικό Σώμα και πως ο αρχηγός έχει την τελική ευθύνη για τις αποφάσεις, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Ο αρχηγός προΐσταται όλων. Ο αρχηγός βοηθιέται από τους υπαρχηγούς. Έχουμε πειθαρχία στρατιωτική. Κάνεις αυτό που έχεις να κάνεις και στη συνέχεια, εάν έχεις διαφωνία, κάνεις αναφορά. Αρχηγού παρόντος, πάσα αρχή παυσάτω».
Ο πραγματογνώμονας ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για το ότι δεν δόθηκε από το ΕΣΚΕ εντολή για γενική επιφυλακή, αλλά για μερική επιφυλακή:
«Μερική επιφυλακή ίσον τίποτα! Έπρεπε να γίνει γενική επιφυλακή, να έρθει κόσμος να στελεχώσει οχήματα. Εδώ κινητοποιήθηκαν μόνο 33 υδροφόρα. Είχαμε αυτοκίνητα και δεν είχαμε κόσμο να τα επανδρώσει. Ο διοικητής ΕΣΚΕ μπορούσε από στάδιο 2 να το πάει 3. Στη γενική επιφυλακή, σε περίπου μία ώρα φτάνει το προσωπικό. Όταν τη διατάζεις 17:30, μέχρι να φτάσουν στις θέσεις τους, πάει, ο κόσμος κάηκε. Ο αρχηγός και υπαρχηγός μπορούν να διατάξουν γενική επιφυλακή. Για Αττική και ο περιφερειάρχης μπορούσε να διατάξει», τόνισε ο μάρτυρας.
Η κατάθεση του πραγματογνώμονα συνεχίζεται αύριο.