Το μπαράζ σεισμών που σημειώνεται τις τελευταίες ώρες στη Σαντορίνη και άλλα νησιά των Κυκλάδων παρακολουθούν ειδικοί και αρχές, καθώς η δραστηριότητα συνεχίζεται.
Το πρωί της Κυριακής, λίγο πριν τις 09:00 σημειώθηκε σεισμός 4,1 Ρίχτερ ανοικτά της Αμοργού και περίπου μισή ώρα μετά κατεγράφη δόνηση 4,5 Ρίχτερ. Στην περιοχή έχουν γίνει από τις 07:30, οκτώ σεισμοί άνω των 3,5 Ρίχτερ και δεκάδες μικρότεροι.
«Σεισμοί στη Σαντορίνη-Αμοργό. Τις τελευταίες ώρες συνεχίστηκε αμείωτη η σεισμική δράση με πολλούς σεισμούς μεγέθους πάνω από 3.5. Πριν λίγη ώρα έγινε 4.5. Όπως τόνισα από χθες, οι σεισμοί είναι τεκτονικοί, όχι ηφαιστειακοί, και το επίπεδο του σεισμικού κινδύνου έχει ανέβει σε σχέση με αυτό πριν 48 ώρες, λόγω της αύξησης του πλήθους των σεισμών, αύξησης των μεγεθών τους και μετατόπισης των επικέντρων προς βορειοανατολικά», έγραψε ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος στο Facebook.
Πάνω από 100 σεισμοί τις τελευταίες 48ώρες
Οι περισσότερες από 100 σεισμικές δονήσεις τις τελευταίες 48 ώρες μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού με την μεγαλύτερη να έχει μέγεθος 4,3 Ρίχτερ ανάγκασαν σε έκτακτη συνεδρίαση την Μόνιμη Eπιστημονική Eπιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ προκειμένου να εκτιμήσουν την σεισμική δραστηριότητα, χθες το μεσημέρι.
Τα μέτρα που πρότειναν οι επιστήμονες και εφαρμόζονται ήδη από σήμερα είναι οι πολίτες να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους, να αποφεύγουν την πρόσβαση και την παραμονή στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού Λιμένα Φηρών, ενώ την Δευτέρα θα μείνουν κλειστά τα σχολεία. «Οι σεισμοί αυτοί είναι τεκτονικοί οφείλονται σε κάποιο υποθαλάσσιο ρήγμα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού και δεν έχουν καμία σχέση με την ηφαιστειακή δράση του Κολούμπο» ανέφερε στο iefimerida ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών καθηγητής σεισμολογίας Βασίλης Καραστάθης ο οποίος συμμετείχε και στην χθεσινή έκτακτη τηλεδιάσκεψη των επιστημόνων.
Μετά την σύσκεψη υπήρξε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία: «Λόγω της σεισμικής δραστηριότητας των δύο τελευταίων 24ωρων στο θαλάσσιο χώρο της μεταξύ της νήσου Θήρας και της Αμοργού, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας συγκάλεσε σήμερα το απόγευμα κοινή συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Eπιστημονικής Eπιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ).
Η συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Υφυπουργού Ευάγγελου Τουρνά, του ΓΓ. Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος.
Μετά την ενδελεχή εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:
- Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας περιήλθε σε ύφεση.
- Το τελευταίο 24ωρο καταγράφεται στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, αυξημένη σεισμική ακολουθία με μέγιστο μέγεθος το 4.3. Αυτή η σεισμική δραστηριότητα δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα, καθώς οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ.
Σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη: Τα προλήπτικά μέτρα
Οι Επιτροπές προτείνουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
- Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά τη Δευτέρα 03/02/2025.
- Οι πολίτες να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους.
- Αποφυγή πρόσβασης και παραμονής στα λιμάνια Αμμουδίου και Παλαιού λιμένα Φηρών.
Εφόσον κριθεί σκόπιμο θα υπάρξει ανάλογη συνεδρίαση εκ νέου.
Σε ό,τι αφορά στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας», αναφέρει η ανακοίνωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες ήδη σε Σαντορίνη Αμοργό, Ανάφη πιθανόν και σε Αστυπάλαια θα μεταβούν ειδικά κλιμάκια για να «πυκνώσουν» το σεισμολογικό δίκτυο προκειμένου να υπάρχει λεπτομερέστατη εικόνα της σεισμικότητας και παρακολούθησης του φαινομένου. Επίσης, την Δευτέρα θα συνεδριάσει και πάλι η Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και η Επιτροπή Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου, προκειμένου να εξεταστούν τα νέα δεδομένα. Σύμφωνα με τον διευθυντή Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Δρ Αθανάσιο Γκανά «η σεισμική έξαρση είναι στον υποθαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού προς το ηφαίστειο Κολούμπο. Είναι τεκτονικές δονήσεις με εστιακό βάθος τα 6-8 χιλιόμετρα. Το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη και το παρακολουθούμε».
Βέβαια, από την πλευρά του ο καθηγητής σεισμολογίας Δρ Γεράσιμος Χουλιάρας εξήγησε σε δηλώσεις του ότι θα πρέπει να ελεγχθούν περισσότερα γεωφυσικά και γεωχημικά στοιχεία προκειμένου να υπάρξει μια σαφέστερη εικόνα για το εάν έχουμε να κάνουμε με τεκτονικές ή ηφαιστειακές δονήσεις αφού η σεισμικότητα και η ηφαιστειότητα είναι αλληλένδετα στην συγκεκριμένη περιοχή μιας και το τεκτονικό ρήγμα της Αμοργού, αλλά και άλλα τεκτονικά υποθαλάσσια ρήγματα είναι σε απόσταση αναπνοής από το ηφαίστειο Κολούμπο.
Υπενθυμίζουμε ότι χθες σε ανάρτησή του στο facebook ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης αναφέρθηκε στα ηφαίστεια της Σαντορίνης, ενώ επισήμανε ότι οι σεισμικές δονήσεις που γίνονται είναι τεκτονικές και έχουν σχέση με το ηφαίστειο. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Λίγα λόγια για να μάθετε για τα ηφαίστεια της Σαντορίνης: Τους τελευταίους δύο μήνες παρακολουθούν μια ¨ήπια¨ σεισμική-ηφαιστειακή δραστηριότητα στον ευρύτερο χώρο των τρων κυρίων ηφαιστειακών κέντρων της Σαντορίνης: στην Νέα Καμένη και στον Κολούμπο, γεγονός το οποίο προκαλεί ανησυχία στους κατοίκους.
Τα Χριστιαννα που είναι και το αρχαιότερο μαζί με την υποθαλάσσια καλδέρα που ανακαλύφθηκε από ερευνητικές γεωτρήσεις δεν παρουσιάζει σεισμικότητα. Όλοι γνωρίζουμε ότι αυτά τα ηφαίστεια είναι ενεργά και έχουν δώσει ηφαιστειακές εκρήξεις στο παρελθόν.
Ο Κολούμπος ή το Κολούμπο είναι ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε απόσταση 6,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της Σαντορίνης, το οποίο ανήκει στο Ηφαιστειακό τόξο του Νοτίου Αιγαίου.
Έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650. Από τη λάβα σχηματίστηκε μικρή νησίδα, η οποία, όμως, εξαιτίας των θαλασσίων κυμάτων, γρήγορα κατέρρευσε σε ύφαλο. Από την κατάρρευση αυτή προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.
Σήμερα έχει ύψος 280 μέτρων (σε σχέση με τον περιβάλλοντα θαλάσσιο πυθμένα) και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.
Σε μεγάλη έκταση γύρω από το ηφαίστειο έχουν εντοπιστεί υδροθερμικά φρέατα από τα οποία αναβλύζει καυτό νερό, έως και 220οC, με διαλυμένα μεταλλικά στοιχεία και τα οποία φιλοξενούν ένα σπάνιο οικοσύστημα από νηματοειδή βακτήρια.
Ένας συνεχώς αυξανόμενος όγκος μάγματος συσσωρεύεται στον μαγματικό θάλαμο, σε βάθος περίπου 3 χιλιομέτρων κάτω από το υποθαλάσσιο ηφαίστειο “Κολούμπος”.
Η παρουσία αυτού του μαγματικού θαλάμου αναδεικνύει την πιθανότητα μιας μελλοντικής έκρηξης. Πρόκειται το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο όλης της Μεσογείου να παρακολουθείται συνεχώς σε πραγματικό χρόνο. Αυτό αναφερόταν σε ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU) το 2023.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μάγμα στον θάλαμο έχει την τάση, σε βάθος χρόνου, να φθάσει ξανά σε παρόμοιο όγκο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, μετά την τελευταία έκρηξη του ηφαιστείου, ο μαγματικός θάλαμος μεγαλώνει με μέσο ρυθμό περίπου 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τον χρόνο. Ο συνολικός όγκος που έχει συσσωρευθεί στο “ρεζερβουάρ” μάγματος (μαγματικό θάλαμο) κάτω από τον Κολούμπο, υπολογίζεται σε τουλάχιστον 1,4 κυβικά χιλιόμετρα.
Οι σεισμικές δονήσεις μέσα στην καλδέρα της Σαντορίνης εντοπίζονται στο ρήγμα της Καμένης (Kameni line) (παρόμοια σεισμό-ηφαιστειακή ανησυχία με το 2011-12 χωρίς να καταλήξει σε έκρηξη)
Προς το παρόν ΔΕΝ ΒΛΕΠΩ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ όπως ορθώς συμπαίρανε η πολύ έμπειρη επιτροπή που εξέτασε το φαινόμενο στην πολιτική προστασία. Βέβαια η Σαντορίνη του 2025 δεν είναι εκείνη του 1939 και του 1950.
Επιπλέον προσωπικά θα πρότεινα τα ακόλουθα ΕΠΙΠΛΕΟΝ μέτρα:
- Ενημέρωση των κατοίκων των γειτονικών νησιών για τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνουν στην περίπτωση που ενημερωθούν για τσουνάμι.
- Ενίσχυση του δικτύου ανίχνευσης τσουνάμι στην ευρύτερη περιοχή.
- Επειδή λίγο πριν και κατά την διάρκεια ηφαιστειακών εκρήξεων έχουμε έκκληση υδρόθειου (στο παρελθόν υπήρχαν πολλά θύματα), να εγκατασταθούν συσκευές μέτρησης υδρόθειου.
- Να γίνονται επιπλέον παρατηρήσεις εκτός των σεισμολογικών πχ δορυφορική μέτρηση μικρομετατωπίσεων, μέτρηση ραδωνίου, σεισμικό θόρυβο.
- Τοποθέτηση ΒΑΝ στην Αμοργό. (Σιγά μη βάλετε αφού το έχετε θάψει)
(**) Οι σεισμοί είναι τεκτονικοί και ΦΥΣΙΚΑ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ (πχ άνοδος μάγματος που αλλάζει το καθεστώς τάσεων κλπ)».