Έντονη είναι η ανησυχία για τους συνεχείς σεισμούς μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, καθώς η γη δεν σταματά να σείεται.
Aπό την 1η Φεβρουαρίου έως σήμερα έχουν εκδηλωθεί 52 σεισμοί άνω των 4 Ρίχτερ και οι επιστήμονες παρακολουθούν το φαινόμενο με μεγάλη προσοχή, χωρίς να μπορεί κανείς να απαντήσει με σιγουριά για το τι μπορεί να συμβεί -πέραν του ότι οι σεισμοί θα συνεχιστούν.
Οι απόψεις για τα μεγέθη των σεισμών που μπορεί να έχουμε το επόμενο διάστημα διίστανται. Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοικοι καλούνται να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες που τους δίνονται.
Σήμερα έγινε διυπουργική σύσκεψη για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των οργανισμών και των δυνάμεων που συμμετέχουν στο επιχειρησιακό σχέδιο και θα ακολουθήσει αντίστοιχη σύσκεψη και αύριο.
Κώστας Παπαζάχος: Πρωτόγνωρη σεισμική ακολουθία
Ο Κώστας Παπαζάχος, μιλώντας σήμερα στον ΑΝΤ1, ανέφερε: «Είναι μια δύσκολη σεισμική ακολουθία, πρωτόγνωρη για τα δεδομένα του ελληνικού χώρου, μια ακολουθία που έχει πάρα πολλούς σεισμούς ενδιάμεσους, πρωτόγνωρη γιατί μιλάμε για μια ακολουθία που δεν έχει κύριο σεισμό. Έχουμε συνηθίσει τις πολλές ακολουθίες όταν έχουμε έναν κύριο σεισμό και έχουμε πλούσιες προσεισμικές ακολουθίες. Εδώ έχουμε μια ακολουθία που επιμένει με σεισμούς ενδιάμεσου μεγέθους και πριν από λίγο έγινε ένας σεισμός 4,9 Ρίχτερ (σ.σ.: οι δηλώσεις έγιναν στην πρωινή εκπομπή του ΑΝΤ1), πάρα πολλά "τεσσεραμισάρια", πάρα πολλά "τεσσάρια", που γίνονται όλοι αυτοί αισθητοί στους κατοίκους της Σαντορίνης. Είναι σεισμοί που γίνονται στην περιοχή της Ανύδρου. Η περιοχή της Ανύδρου έχει διάφορα ενεργά ρήγματα, μικρότερα και μεγαλύτερα, και από τα στοιχεία που είχαμε μέχρι προχθές που τοποθετήσαμε νέους σεισμογράφους φαινόταν ότι υπήρχε μια διασπορά. Με τα νέα στοιχεία που θα έχουμε τις επόμενες ημέρες θα είμαστε πιο ξεκάθαροι σχετικά με το ποιο ρήγμα είναι αυτό που έχει ενδεχομένως ενεργοποιηθεί. Υπάρχει πιθανότητα να οδηγηθούμε σε κάποιον κυριότερο σεισμό. Δηλαδή, μέσα στην ακολουθία να γίνει κάποιος πιο ισχυρός σεισμός».
Στην ερώτηση των δημοσιογράφων για το μέγεθός του, ο κ. Παπαζάχος απάντησε: «Τα ρήγματα της περιοχής φιλοξενούν ρήγματα που είναι της τάξης του 6 και μεγαλύτερα, δηλαδή υπάρχουν ρήγματα στην περιοχή που είναι και αρκετά μεγάλα. Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι χθες δεν είχαμε σαφή εικόνα, θέλω να πιστεύω ότι τις επόμενες ημέρες θα έχουμε να πούμε αν είναι κάποιο πιο σημαντικό ή πιο δευτερεύον ρήγμα. Οι μικρομεταβολές στη σεισμικότητα δεν σημαίνουν τίποτα, σταματά για λίγες ώρες και μετά συνεχίζει. Είναι τελείως τυπική συμπεριφορά, η ακολουθία θα μειωθεί όταν έχει σημαντική αλλαγή στον χρόνο, αυτές οι μεταβολές τύπου ωρών δεν σημαίνουν τίποτα».
Ως προς το πόσο θα διαρκέσουν τα φαινόμενα, ο κ. Παπαζάχος είπε: «Δεν υπάρχει περίπτωση να διαρκέσει λιγότερο από μερικές εβδομάδες. Γιατί αυτές οι ακολουθίες όταν είναι τόσο έντονες, δεν ξεκινάνε Δευτέρα και τελειώνουν Παρασκευή. Είναι γενικά ακολουθίες επίμονες, που στην καλύτερη περίπτωση 2-3 εβδομάδες δύσκολες θα τις έχουμε. Σε δυσκολότερες περιπτώσεις θα πάμε ενδεχομένως και σε κάποιους μήνες. Μιλάμε για τον ελλαδικό χώρο που έχει το 60% της ευρωπαϊκής σεισμικότητας και ετήσιο μέγεθος 6,3 Ρίχτερ μεγαλύτερο. Είναι μια εξαιρετικά σεισμογενής περιοχή, έχουμε μια δύσκολη σεισμική ακολουθία, η διάρκειά της θα είναι σίγουρα σημαντική, αυτά είναι τα δεδομένα που πρέπει να δουλέψουμε, με αυτά τα δεδομένα πρέπει να προσαρμοστούν και οι κάτοικοι».
Σε ό,τι αφορά την ηφαιστειακή δραστηριότητα, ο κ. Παπαζάχος είπε: «Είναι σχεδόν βέβαιο ότι μιλάμε για δύο διαφορετικά πράγματα. Κατ' αρχάς να τα ξεχωρίσουμε. Το υποθαλάσσιο του Κολούμπου είναι πολύ σημαντικό για τον ελληνικό χώρο, αλλά μέχρι στιγμής ξέρουμε από την ιστορική σεισμικότητα ότι κανένας ισχυρός σεισμός, ακόμη και πάρα πολύ ισχυροί σεισμοί όπως ο σεισμός του 1956 στην Αμοργό, δεν είχαν καμία επίπτωση. Ο σεισμός το 365 μ.Χ. ήταν 8,2 και διέρρηξε όλη τη νότια Ελλάδα. Κανένας μεγάλος σεισμός και καμία σεισμική ακολουθία δεν συνδέθηκε με κάποιο φαινόμενο στο ηφαιστειακό σύμπλεγμα του Κολούμπου. Προφανώς γίνονται μετρήσεις, αν υπάρχει κάτι δραματικά διαφορετικό, θα ενημερώσουμε. Αλλά δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχούμε ιδιαίτερα. Δεύτερον, μέσα στην Καλδέρα έχουμε μια παραμόρφωση και σεισμοηφαιστειακή έξαρση από το καλοκαίρι, τον Σεπτέμβριο του περσινού έτους. Γι' αυτό αν θυμάστε είχε βγει μια ανακοίνωση από την Πολιτική Προστασία. Είναι ένα φαινόμενο που εξελίσσεται αργά, πρέπει να το μελετήσουμε, και μπορεί να έχει και κάποιες επιπτώσεις, μπορεί και να σβήσει φυσιολογικά όπως έγινε το 2011-2012. Είναι ένα ξεχωριστό φαινόμενο που αφορά το ίδιο το νησί και το εσωτερικό της Καλδέρας, μην τα μπερδεύουμε με την τεκτονική δραστηριότητα που έχουμε τώρα στην Άνυδρο».
Αθανάσιος Γκανάς: Ενισχύεται το σενάριο της σμηνοσειράς
Ο Αθανάσιος Γκανάς τόνισε σήμερα στην ΕΡΤ ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν συλλέξει οι επιστήμονες για τους σεισμούς στη Σαντορίνη συγκλίνουν στο ενδεχόμενο σμηνοσειράς.
Ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ανέφερε: «Έχουμε σήμερα τα στοιχεία που δείχνουν ότι η σεισμική δραστηριότητα έχει εντοπιστεί κοντά στη νησίδα Άνυδρο. Έχουμε ακόμα μια πολύ ενεργή ακολουθία σεισμών».
«Σήμερα το πρωί έγινε σεισμός 4,8 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ και ένας 4,9 Ρίχτερ στις 4:45 τα ξημερώματα», συμπλήρωσε, για να εξηγήσει στη συνέχεια ότι «αυτό είναι ένα καλό νέο», γιατί έτσι «ενισχύεται το σενάριο της σμηνοσειράς, δηλαδή δεν θα έχουμε σεισμό μεγαλύτερο».
«Το δεύτερο δυσμενές σενάριο περνάει σε δεύτερη προτεραιότητα από πλευράς πιθανοτήτων. Είναι ένα καλό σενάριο, διότι αποφεύγουμε κινδύνους κατολισθήσεων και τσουνάμι», πρόσθεσε.
O ίδιος είπε πως είναι άγνωστο πόσο καιρό θα διαρκέσει η σεισμική ακολουθία, καθώς «αυτό είναι κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα». Για να δείξει το μέγεθος του γεωλογικού φαινομένου, επεσήμανε ότι σε διάστημα 72 ωρών είχαμε 41 σεισμούς πάνω από 4,5 Ρίχτερ.
Όπως είπε, οι επιστήμονες απεύχονται την εμφάνιση ενός μεγαλύτερου σεισμού: «Δεν μπορούμε να ξέρουμε ο σεισμός σε ποιο ρήγμα θα γίνει. Υπάρχει και ένα υποψήφιο ρήγμα αυτή τη στιγμή που είναι κοντά στην Άνυδρο και έχει μήκος 15 χλμ. και το οποίο, αν σπάσει, αυτό μπορεί να δώσει σεισμό 6 Ρίχτερ».
Μάλιστα, τόνισε χαρακτηριστικά: «Δεν το θέλουμε το σενάριο αυτό, διότι αν γίνει σεισμός μπορεί να δημιουργηθεί τσουνάμι και κατολισθήσεις στην Καλντέρα της Σαντορίνης και επίσης να έχουμε ενεργοποίηση του ηφαιστείου του Κολούμπου».
Βασίλης Καραστάθης: Για την ώρα δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί
«Τα πράγματα εξελίσσονται με τρόπο που μας βάζει σε προβληματισμό. Δηλαδή δεν υπάρχουν για την ώρα οι συνθήκες αυτές ώστε να καθησυχάσουμε τον κόσμο», είπε ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο».
«Το πρώτο και κύριο θέμα είναι ότι εμείς για να καθησυχάσουμε τον κόσμο θέλουμε να δούμε μια αποκλιμάκωση, μια αραίωση της ακολουθίας. Αυτή τη στιγμή παρατηρούμε, θα έλεγα, το αντίθετο. Η συχνότητα των σεισμών αυξάνει. Παρατηρούμε μια αύξηση και των μεγεθών. Έχουμε τις τελευταίες ώρες, τις τελευταίες ημέρες από την 1η του Γενάρη, 49 σεισμούς με μεγέθη μεγαλύτερα του 4. Σήμερα τη νύχτα ήταν πολύ δύσκολη η κατάσταση. Είχαμε επτά σεισμούς από τις 10 η ώρα μέχρι το πρωί. Τώρα είχαμε άλλους δύο σεισμούς πάνω από 4. Πριν από λίγο πάλι φτάσαμε στο 4,8. Θέλω να πω ότι είναι μια κατάσταση που είναι ασυνήθιστη, ιδιαίτερα ασυνήθιστη, πρωτοφανής θα έλεγα για τα ελληνικά δεδομένα. Από κει και πέρα εξετάζουμε την ακολουθία. Για την ώρα δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί. Θα επανεξετάζουμε συνεχώς την κατάσταση, όταν δούμε κάποια βελτίωση, εδώ είμαστε και θα τα ξαναπούμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καραστάθης.
Τις τελευταίες ημέρες υπήρχε μία μετακίνηση των επικέντρων στην πλειοψηφία τους προς την Αμοργό βορειοανατολικά, σημείωσε στη συνέχεια, κάτι που εντάσσεται στα πλαίσια της φυσικής εξέλιξης της ακολουθίας, καθώς το ρήγμα πολλές φορές σπάει σιγά σιγά.
«Από εκεί και πέρα, η καινούργια περιοχή βέβαια έχει ένα καλό, είναι αρκετά μακρύτερα από τη Σαντορίνη. Ως εκ τούτου, ένας πιθανός σεισμός έχει μεγαλύτερη απόσταση από τα νησιά, από το νησί της Σαντορίνης, θα έχει μικρότερες επιπτώσεις και όσον αφορά την Αμοργό πάλι είναι σε κάποια καλή απόσταση θεωρώ», προσέθεσε.
Είναι κάτι το οποίο είναι φυσιολογικό να συμβαίνει, η μετατόπιση των επικέντρων, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Καραστάθης, αυτό που διαφοροποιεί είναι οι επιπτώσεις ως προς το νησί αν γίνει εκεί ο σεισμός. Δεν σημαίνει όμως ότι το υπόλοιπο τμήμα που είχε ενεργοποιηθεί πριν δεν είναι πια ενεργό. Θα μπορούσαμε να έχουμε και κάποιο σεισμό και σε αυτό το τμήμα, εξήγησε. Οι επιπτώσεις έχουν να κάνουν με το μέγεθος και το επίκεντρο. «Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι ένας σεισμός σαν αυτός που συζητείται δεν θα είχε πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις στο νησί. Έχουν παρθεί τα μέτρα, τα κτίσματα είναι αρκετά καινούργια τα περισσότερα, όπου υπάρχει κάποιο προβληματικό κτίσμα κ.λπ. έχει ληφθεί υπόψιν. Ο κρατικός μηχανισμός είναι σε εγρήγορση», συμπλήρωσε ο κ. Καραστάθης.
Όσο αφορά τις πιθανότητες να υπάρξει κάποια ηφαιστειακή αντίδραση, ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου ανέφερε τα εξής: «Υπάρχει ένα ανακοινωθέν από την Πολιτική Προστασία. Μέσα στην επιτροπή υπήρχαν όλοι οι επιστήμονες, με διαφορετικές απόψεις. Όταν γίνεται μια επιτροπή, οφείλουμε όλοι να σεβόμαστε τα αποτελέσματα αυτής της επιτροπής. Σε όλα τα κράτη γίνεται αυτό. Από εκεί και πέρα, μέσα στην Επιτροπή πρέπει να εκφράζονται οι απόψεις, να βγαίνουν οδηγίες προς τον κόσμο, όμως η πολυφωνία μετά δεν βοηθάει. Δηλαδή, η επιστημονική συζήτηση γίνεται μεταξύ των επιστημόνων. Ο κόσμος όμως θα έλεγα ότι είναι καλό να ακούει τα πορίσματα που βγαίνουν από τη σύγκλιση όλων αυτών των επιστημονικών επιτροπών και να υπάρχει μία φωνή».
Ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα του ηφαιστείου, ο κ. Καραστάθης ανέφερε ότι μπορεί να επηρεαστεί το ηφαίστειο σε έναν μικρό βαθμό, αλλά όχι να εκραγεί. «Είναι τελείως διαφορετικό πράγμα. Μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, μια κατολίσθηση μέσα, μπορεί να διαφοροποιηθούν κάποιες παράμετροι κ.λπ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οδηγείται σε έκρηξη. Αυτό είναι σαφές. Δεν έγινε αυτό όταν έγιναν τεράστιοι σεισμοί», είπε χαρακτηριστικά. Αυτά σημείωσε όσον αφορά το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου, ενώ όσον αφορά το ηφαίστειο της Καμένης στη Σαντορίνη, σημείωσε ότι υπήρχε μία μικρή σεισμικότητα προ μηνών και αυτή τη στιγμή είναι σε ύφεση, δηλαδή δεν υπάρχει πρόβλημα.
Σε σχέση με τους κατοίκους, μόνιμους, εργαζόμενους, ερωτηθείς ο κ. Καραστάθης τι συστήνει, καθώς τα τελευταία εικοσιτετράωρα φεύγουν γεμάτα τα πλοία και τα αεροπλάνα και ενώ έχουν διπλασιαστεί οι πτήσεις και τα δρομολόγια, επισήμανε πως έγκειται στον κάθε άνθρωπο, ανάλογα με την ψυχολογία του και σε συνδυασμό με τις υποχρεώσεις του στο νησί. Φεύγουν, ανέφερε, γιατί αισθάνονται ανασφάλεια και φόβο.
«Όταν την τελευταία νύχτα είχαμε επτά σεισμούς άνω του 4, σκεφτείτε στην Αθήνα που είχαμε ένα 2,8 και αναστατώθηκε όλος ο κόσμος και τα τηλέφωνα ήταν αναρίθμητα μετά. Λοιπόν, από εκεί και πέρα αισθάνονται ότι υπάρχει και μια κρατική μέριμνα. Αισθάνονται ότι το κράτος δεν τους έχει ξεχάσει. Υπάρχει όλη η υποδομή εκεί ώστε να αντιμετωπιστεί το οτιδήποτε. Λοιπόν, από κει και πέρα τώρα εμείς δεν μπαίνουμε στη διαδικασία του τι πρέπει να κάνει ο κόσμος. Απλά λέμε πώς εξελίσσεται το φαινόμενο. Ο κάθε ένας άνθρωπος είναι ελεύθερος να πράξει ό,τι θέλει. Εγώ μπορώ να σας πω ότι ενδεχομένως αυτή τη στιγμή να παρέμενα στο νησί, αλλά αυτό δεν δεσμεύει κανέναν. Είναι όλοι άνθρωποι, δεν είναι η ίδια ψυχολογία. Αν κάποιος επηρεάζεται πάρα πολύ από αυτό το θέμα, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να επιβαρύνεται ψυχολογικά. Αν κάποιος έχει κάποια πάρα πολύ σοβαρή δουλειά στο νησί, έστω και αν επηρεάζεται, μπορεί να σκεφτεί διαφορετικά. Αν φτάσουμε σε περίπτωση που πρέπει να ειδοποιηθεί ο κόσμος σχετικά, πιστεύω ότι πάλι θα υπάρχουν από την Πολιτική Προστασία ειδοποιήσεις», ανέφερε ο κ. Καραστάθης, σημειώνοντας πως η ακολουθία μπορεί να έχει διάρκεια από μερικές βδομάδες έως και μήνα ή μήνες.
Κώστας Συνολάκης: Έχουν συζητηθεί και τα πιο ακραία σενάρια
Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης, είπε στον ΣΚΑΪ και την εκπομπή «Σήμερα» πως «είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε πότε θα σταματήσει αυτό το σμήνος των σεισμών, που όπως είπαν και οι τοπικοί άρχοντες είναι πάρα πολύ σπάνιο για την Ελλάδα. Θα γίνει κάποια ενεργοποίηση του ηφαιστείου, που από το καλοκαίρι έχει δείξει ορισμένα δείγματα; Αυτό που πρέπει όλοι να ξέρουμε, όσον αφορά το ηφαίστειο, είναι ότι η Σαντορίνη κάνει μικρές εκρήξεις κάθε, κατά μέσο όρο, πιστεύουμε κάθε 50 χρόνια. Στον 20ό αιώνα γίνανε το 1922, το 1928 και το 1950. Αυτές ήταν μικρές εκρήξεις. Είμαστε στο χρονικό διάστημα. Αυτό που ξέρουμε ως Νέα Καμένη είναι από λάβες που έχουν γίνει από μικρές εκρήξεις της Σαντορίνης. Τώρα, αν γίνει το Κολούμπο; Το θέμα είναι ότι αυτή είναι η στιγμή που πρέπει να αποφασίσουμε ότι πρέπει να παρακολουθούμε από πολύ κοντά το ηφαίστειο. Αν πάτε στα ηφαίστεια της Χαβάης ή της Σικελίας, ή στον Βεζούβιο, ή στο Στρόμπολι, θα δείτε ότι υπάρχουν μετρητές κ.λπ. Εδώ δεν παρακολουθούμε τα ηφαίστεια όπως παρακολουθούμε τους σεισμούς. Θεωρώ ότι σε αυτό θα υπάρξει μια μεγάλη αλλαγή. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανένα σενάριο. Αυτό που δεν φαίνεται ότι θα γίνει, δηλαδή δεν πρέπει να φοβόμαστε ότι θα είναι μια μινωική έκρηξη. Αυτές γίνονται περίπου κάθε 17.000 χρόνια, έχουμε καιρό μπροστά μας».
Για το χειρότερο σενάριο ο κ. Συνολάκης απάντησε: «Στη σύσκεψη που έγινε και στο γραφείο του πρωθυπουργού, συζητήθηκαν τα πιο ακραία σενάρια, τα οποία ελπίζουμε να μη γίνουν».
«Και το τσουνάμι;», τον ρώτησαν οι δημοσιογράφοι, με τον κ. Συνολάκη να απαντά: «Φυσικά, και το τσουνάμι της Αμοργού, έχω πάει και στην Ανάφη, στην Ανάφη μάλιστα το τσουνάμι είχε φθάσει τα 7 μέτρα, στην Αμοργό πάνω από 20 μέτρα, στο Κατάπολα τα 4 μέτρα. Από το 2000 είχα πάει προσπαθώντας να βρω αυτόπτες μάρτυρες που ζούσαν ακόμη. Έχω μιλήσει στο Αιγαίο με πάνω από 120 άτομα. Το τσουνάμι είναι πραγματικά κάτι που μπορεί να συμβεί είτε έχουμε έναν υποθαλάσσιο σεισμό στο ρήγμα αυτό, είτε έχουμε μια υποθαλάσσια έκρηξη. Αυτό είναι μέσα στα σενάρια. Έχουμε κάποιες διαχρονικές ελλείψεις. ΕΈχουμε πάνω από 200 νησιά και έχουμε μόνο 6 παλλιροιογράφους, κανονικά θα έπρεπε να έχουμε 200, μετρούν τη στάθμη της θάλασσας».
Για το εάν εξετάστηκε το σενάριο να γίνει ολική εκκένωση των νησιών, ο καθηγητής απάντησε: «Είναι πολύ πολύ πολύ πολύ ακραίο, αλλά υπάρχει προετοιμασία. Δεν είναι όμως κάτι το οποίο συζητείται, προφανώς δεν είμαστε ακόμα εκεί. Η πολιτεία νομίζω είναι προετοιμασμένη ακόμα και για αυτό».
«Αυτές τις ημέρες η πολιτεία κινείται πάρα πολύ καλά, δεν έχει καμία σχέση με το 2011. Αυτό που βλέπετε με το σμήνος γινόταν μέσα στην Καλντέρα, είχε ενεργοποιηθεί ένα ρήγμα, το ηφαίστειο φούσκωνε, είχε φουσκώσει η Σαντορίνη, ευτυχώς δεν προχώρησε σε έκρηξη. Το ηφαίστειο έχει φουσκώσει από τότε. Για το άλλο κομμάτι δεν υπάρχουν πολλές μετρήσεις. Δεν έχουμε τα εργαλεία. Το είπα στον πρωθυπουργό και είπε ότι χρειάζεται να το κάνουμε».
Ευθύμης Λέκκας: Θα ήθελα έναν σεισμό 5,2-5,3 Ρίχτερ για να εκτονωθούν πιο γρήγορα οι δυνάμεις
Ο καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας, μίλησε το πρωί στο Μega, αναφέροντας μεταξύ άλλων:
«Σήμερα το πρωί στις 4.40 είχαμε έναν σεισμό της τάξης των 4,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Το βραδύ ήταν σχετικά ήρεμο, αλλά στη συνέχεια είχαμε μια ανοδική έξαρση. Εκτιμούμε ότι η έξαρση αυτή θα συνεχιστεί και τις επόμενες μέρες. Με αυτούς τους σεισμούς εκτονώνεται αργά και σταδιακά. Θα ήθελα έναν σεισμό 5,2-5,3 Ρίχτερ για να εκτονωθούν πιο γρήγορα οι δυνάμεις. Με έναν σεισμό της τάξης των 5,5 Ρίχτερ εκτιμούμε ότι δεν θα υπάρχει καμία επίπτωση στο νησί. Το σενάριο των 6 Ρίχτερ και πάνω συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες. Οι κάτοικοι στην Σαντορίνη πρέπει να νιώθουν ασφαλείς», είπε αρχικά.
Και πρόσθεσε: «Αυτοί οι σεισμοί γίνονται σε βάθος 15 χιλιομέτρων. Είναι σημαντικό για εμάς το βάθος που εκδηλώνεται ένας σεισμός. Έχει σημασία γιατί προσδιορίζουμε το σεισμικό ρήγμα και αυτό είναι σημαντικό γιατί εκεί έχουμε ένα σύμπλεγμα ρηγμάτων και ο ακριβής υπολογισμός του ρήγματος βοηθά στο να είναι πιο εύκολη η ερμηνεία».
Για τη μετατόπιση του σεισμού και το ηφαίστειο της Σαντορίνης: «Το επίκεντρο του σεισμού μετατοπίζεται, πάει προς τα ΒΑ, προς Αμοργό. Αυτό σημαίνει ότι απομακρύνεται από τη Σαντορίνη και αυτό είναι καλό, αλλά πηγαίνει προς την Αμοργό. Η Αμοργός δεν έχει τόση μεγάλη τρωτότητα όσο έχει η Σαντορίνη. Τα αποτελέσματα ενός σεισμού θα είναι πιο μικρά στην Αμοργό από τη Σαντορίνη. Καμία σχέση με το ηφαίστειο δεν έχει όλο αυτό. Όχι ότι δεν υπάρχει ηφαιστειακή δραστηριότητα, υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Για να επαναληφθεί η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης έχουμε υπολογίσει ότι χρειάζονται περίπου 17.000 χρόνια. το ηφαίστειο εκρήγνυται τα τελευταία 200.000 χρόνια κάθε 20.000 χρόνια. Μικρότερες δραστηριοποιήσεις υπήρχαν, αλλά είναι πολύ αργές».
Άκης Τσελέντης: Ξεκάθαρα χαρακτηριστικά προσεισμικής ακολουθιας
Σε ανάρτησή του ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ Άκης Τσελέντης ανέφερε:
«Δυστυχώς η σεισμική δραστηριότητα ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΙΜΑΚΩΝΕΤΑΙ αλλά αντίθετα εντείνει τους ρυθμούς της. Μόνο μέσα σε αυτές τις λίγες μέρες του Φεβρουαρίου ξεπέρασαν τους 40 οι σεισμοί μεγαλύτεροι των 4R.Ο σεισμογόνος χώρος επεκτείνεται προς τα ΒΑ και είναι φανερό ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού που μας έδωσε το καταστροφικό σεισμό του 1956 έχει ενεργοποιηθεί. Η όλη δραστηριότητα έχει ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ακολουθίας και δυστυχώς όσο δε γίνεται ο κύριος σεισμός τόσο θα ΑΥΞΑΝΕΙ και το αναμενόμενο μέγεθος του. Το χειρότερο σενάριο είναι να φτάσουμε τα μεγέθη του 1956 αλλά το πλέον πιθανό είναι να έχουμε σύντομα τον κυρίως σεισμό, (όχι όπως το Αρκαλοχώρι που είχαμε προσεισμική ακολουθίες 4 μηνών), οπότε θα μπούμε στη καθαρά μετασεισμική φάση ή οποία όμως θα διαρκέσει για αρκετούς μήνες μέχρι το καλοκαίρι, με δραματικές επιπτώσεις στο τουρισμό του νησιού το οποίο δεν είναι ότι καλύτερο από συνθήκες δόμησης.Έχουν γίνει πολεοδομικά εγκλήματα στο νησί υπό την πίεση των ξενοδοχειακών συμφερόντων. Δόθηκαν οικοδομικές άδειες και κτίστηκαν στά Φηρά, στην Οία και αλλαχού, κατασκευές μεγάλου βάρους (Ξενοδοχεία με πισίνες) στα πρανή, στην πλαγιά, στην πλήρη κατηφόρα προς την θάλασσα, κάτω του παραδοσιακού οικισμού, με ψευτοθεμελιώσεις! Σχετικά τώρα με τα ηφαίστεια είναι και τα δύο (Σαντορίνης κ Κολούμπο) ενεργά και σίγουρα υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση με τη σεισμικότητα. Θα παρακαλούσα τους πολιτικούς (τοπικούς και μη) να μην προκαταβάλουν τους επιστήμονες και να κάνουν σεισμολογικές εκτιμήσεις. Αν θέλουν να προσφέρουν ας πατάξουν τις πολεοδομικές παρανομίες κλείνοντας τα αυτιά τους στα ξενοδοχειακά συμφέροντα και να αφήσουν τους επιστήμονες να κάνουν τη δουλειά τους.Υπάρχει βέβαια και η μικρή πιθανότητα το φαινόμενο να εκτονωθεί με μεσαίου μεγέθους σεισμούς αλλά εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε το χειρότερο σενάριο. Πάντως να γίνει αντιληπτό ότι οι ζωές των κατοίκων είναι πολύ πάνω από τα όποια οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.Και το νησί μου η Κεφαλλονιά έχει σεισμικότητα ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ από τη Σαντορίνη και αντίστοιχα απότομα πρανή αλλά έχει τέλειες συνθήκες δόμησης. Ήμαστε σχεδόν άτρωτοι και σε πολύ μεγάλα σεισμικά μεγέθη. Για αυτό λέμε «come to Cephallonia to enjoy earthquakes!». Μακάρι κάποια στιγμή να μπορούσαμε να πούμε το ίδιο και για όλη την Ελλάδα.==> ΠΡΟΣΟΧΗ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ ΣΚΟΠΙΜΑ ΠΑΡΑΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΘΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ. ΑΥΤΑ ΕΚΑΝΑΝ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΗΓ ΒΑΡΩΤΣΟ ΓΙΑ ΝΑ ΘΙΞΟΥΝ ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ. ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ ΜΟΝΟ ΤΟ ΤΙ ΓΡΑΦΩ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΑΘΛΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ. ΓΝΩΡΙΖΩ ΑΠΟ ΠΟΙΟΥΣ ΠΗΓΑΖΟΥΝ…. Η Δήλωση ότι ο Τσελέντης περιμένει τις επόμενες ώρες (!!!) τεράστιο σεισμό είναι φαιδρή και επικίνδυνη.(**) Την προηγούμενη ανάρτηση μου την είδαν πάνω από 500,000! Άτομα (Από μετρήσεις του FB, δεν εννοώ τα like). Σας ευχαριστώ για την μεγάλη τιμή που μου κάνετε να με διαβάζετε. Δεν θα σας διαψεύσω και πάντα όπως όλα τα χρόνια της καριέρας μου θα σας λέω αλήθειες μακριά από οποιεσδήποτε πολιτικές ποδηγετήσεις και συμφέροντα».
Αβραάμ Ζεληλίδης: Θεωρώ ότι αυτή η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας από κάτω προς τα πάνω
Μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, o καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πάτρας, Αβραάμ Ζεληλίδης, ανέφερε: «Όπως βυθίζεται η Αφρική κάτω από την Ευρώπη σε ένα τόξο που περνάει νότια της Κρήτης, βυθιζόμενη η Αφρική σε ένα βάθος περίπου 80 χιλιομέτρων, αρχίζει και λιώνει το υλικό και έτσι δημιουργείται ένα αντίστοιχο τόξο, το ηφαιστειακό τόξο που πιάνει τα Μέθανα, την Μήλο, τη Νίσυρο φτάνει μέχρι το Σουσάκι. Άρα λοιπόν είναι γνωστό ότι τα ηφαίστεια είναι ενεργά. Έχουν να δώσουν πολύ καιρό εκρήξεις. Μόνο της Σαντορίνη είναι που λειτουργεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τα υπόλοιπα δεν έχουν δώσει δραστηριότητες, αλλά εμείς θεωρούμε ότι το ηφαιστειακό τόξο είναι ενεργό και ανά πάσα στιγμή μπορούν να ενεργοποιηθούν και τα υπόλοιπα».
«Στη θεωρία, η εξέλιξη ενός ηφαιστείου περνάει από διάφορα στάδια. Το στάδιο της ηρεμίας, το στάδιο της μικρής δραστηριότητας, της έντονης μέχρι να φθάσουμε στην έκρηξη», σημείωσε. «Επίσης, η διάρκεια του κάθε σταδίου δεν είναι σαφής».
«Καταγράφουμε αυτή τη σεισμική δραστηριότητα. Όταν δηλαδή δεν έχουμε καθόλου σεισμούς, όταν οι σεισμοί πληθαίνουν, αυξάνονται κλπ. Για μένα, θεωρώ ότι αυτή η σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας από κάτω προς τα πάνω. Θεωρώ ότι αυτή είναι η αιτία που έχουμε τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα. Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας τη σεισμική ακολουθία φαίνεται ότι είμαστε κοντά, ή στο τελείωμα ή στην έκρηξη» επισήμανε ο ίδιος.
Αυτό σημαίνει, συνέχισε ο κ. Ζεληλίδης, ότι σιγά σιγά ανεβαίνοντας η λάβα, υπάρχουν αυτές οι διαρρήξεις, υπάρχουν οι σεισμοί. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Υπάρχουν πολλές φορές περιπτώσεις που αυτή η δραστηριότητα εκτονώνεται, αυτή η πίεση από κάτω προς τα πάνω και σταματάει. Εκτονώνεται επειδή η λάβα, όπως ανεβαίνει έχει μέσα της υδρατμούς, αέρια, είναι υπό πίεση και μέσα από τα σπασίματα αυτά αρχίζουν και βγαίνουν αυτά στην ατμόσφαιρα, οπότε εκτονώνεται
«Επίσης έχει να κάνει με τη χημική σύσταση της λάβας. Η Σαντορίνη έχει δώσει διαφορετικού είδους εκρήξεις και ήρεμες και εκρηκτικές. Έχει να κάνει με το ιξώδες του μάγματος. Αν είναι πιο ελαφρύ, εάν είναι πιο συμπαγές, μπορεί να δώσει κάποιες ροές ήσυχες χωρίς να καταλάβουμε εκρήξεις, αλλά μπορεί να δώσεις και εκρήξεις. Άρα λοιπόν, επειδή δε ξέρουμε τη χημική σύσταση αυτή τη στιγμή, θεωρώ ότι δεν ξέρουμε και πώς θα συμπεριφερθεί. Αν θα εκτονωθεί και πώς θα εκτονωθεί. Το 2011 με μία μικρή έκρηξη δεν δημιούργησε προβλήματα. Πιθανά το μάγμα να ήταν βασαλτικής σύστασης, ήταν η ήρεμη ροή του και σταμάτησε. Δεν ξέρουμε τι θα έχει αυτό. (…) Δεν μπορείς να πάρεις στοιχεία από ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που δεν βλέπεις τη λάβα για να πάρεις και να εκτιμήσεις τη χημική της σύσταση. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να βλέπεις τα αέρια που βγαίνουν επάνω και αν εκτονώνεται ή όχι. Γι’ αυτό έχουν στήσει έναν μηχανισμό παρακολούθησης της εξέλιξης. Αλλά είναι παρακολούθηση. Δηλαδή είναι προληπτικά τα μέτρα. Να πάει η ΕΜΑΚ, να αδειάσουν οι πισίνες, να προστατεύσουνε τον κόσμο. Το πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση κανένας δεν το ξέρει» ανέφερε ο κ. Ζεληλίδης.
Στην περίπτωση που πράγματι γινόταν μια έκρηξη στο Κολούμπο ερωτηθείς ποια θα ήταν η κατάσταση, σημείωσε ότι αυτό εξαρτάται από το είδος της έκρηξης.
«Να πω μόνο το εξής. Τελευταία διαβάζω κι εγώ ότι, για παράδειγμα, η Έξοδος του Μωυσή μπορεί να συνδέεται με μία έκρηξη που δημιουργήθηκε, ένα μεγάλο τσουνάμι. Αποσύρθηκε η θάλασσα και μετά ξανά πλημμύρισε. Τέτοιο ήταν και της μινωικής έκρηξης. Δηλαδή ένα τεράστιο τσουνάμι που κατέστρεψε ολόκληρο πολιτισμό. Δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί. (…) Και νομίζω ότι γι’ αυτό γίνονται κάθε μέρα συσκέψεις και κόντρα συσκέψεις, παρακολουθώντας το σεισμικό φαινόμενο να δουν πώς εξελίσσεται και αν εκτονώνονται οι πιέσεις. Δεν ξέρω αν έχει έξοδο αερίων. Προφανώς κάποιοι καταγράφουν αυτό. Δηλαδή αν πράγματι τα αέρια βγαίνουν μέσα από το Κολούμπο, σημαίνει πως μπορεί να εκτονωθεί η πίεση και να σταματήσει αυτή η διαδικασία» συμπλήρωσε ο κ. Ζεληλίδης.
Ερωτηθείς πόσο μπορεί να διαρκεί μια τέτοια διαδικασία χωρίς να εκτονωθεί εκρηκτικά, όταν για παράδειγμα το 2011 κράτησε επί μήνες το διάστημα των μικροδονήσεων, ο κ. Ζεληλίδης σημείωσε πως τότε ήταν μικρότερες οι δονήσεις.
«Γι’ αυτό λέω ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα επόμενο στάδιο. Άρα η λάβα κοντεύει να ανέβει. Σπάνε τα πετρώματα, δημιουργούνται οι σεισμοί. Αν λοιπόν κάποια στιγμή σταματήσουν οι σεισμοί, σημαίνει ότι πιθανά να έχει εκτονωθεί το φαινόμενο, άρα δεν ανεβαίνει ακόμα η λάβα. Για αυτό το παρακολουθούμε με τόσο προσοχή για να δουν πώς εξελίσσεται. Αλλά δεν μπορείς να παρέμβεις. Αυτό είναι το θέμα» ανέφερε.
Απαντώντας στο ποια είναι κύρια τα στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να οδηγείται ένα ηφαίστειο σε έκρηξη, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε επιγραμματικά τη σταδιακή αύξηση των σεισμικών δονήσεων, την έκλυση αερίων, μετακινήσεις εδαφών, αύξηση της θερμοκρασίας.
«Είναι κάποια κριτήρια που παρακολουθούμε. Δηλαδή, όσο ανεβαίνει το μάγμα προς τα επάνω, τόσο αυξάνεται και το νερό των θερμών πηγών, το νερό που πίνουμε. Εκεί δεν μπορούμε να το μετρήσουμε. Η έξοδος των αερίων αν αυξάνεται ή όχι. Δεν ξέρω αν το μετράνε. Το τρίτο είναι οι σεισμικές δονήσεις. Βεβαίως οι σεισμικές δονήσεις έχουν αυξηθεί. Το τέταρτο μένει να είναι η έκρηξη. Η χημική σύσταση, αν η έκρηξη είναι εκρηκτική ή αν είναι ήρεμη. Υπάρχουν διάφορα κριτήρια. Τώρα, το γεγονός ότι το Κολούμπο είναι υποθαλάσσιο δημιουργεί ένα θέμα γιατί δεν μπορείς να το παρακολουθήσεις εύκολα. Μόνο με μηχανήματα» είπε καταλήγοντας ο Καθηγητής.