Ισχυρή γραμμικότητα, επιβλητικές δομές με ανεπιτήδευτη αισθητική, αλλά τολμηρά σχήματα. Τα κτίρια της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής είναι δύσκολο να τα ερωτευτείς με την πρώτη ματιά, είναι όμως από τα πιο ενδιαφέροντα.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο Georges Batzios Architects προχώρησε στην ανακατασκευή ενός εμβληματικού κτιρίου μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής στη Λυκόβρυση Αττικής, αποκαθιστώντας το κατεστραμμένο σκυρόδεμα και αναδιαμορφώνοντας το εσωτερικό του.
Στο κτίριο, το οποίο χτίστηκε τη δεκαετία του 1970 από τον αξιόλογο Ελληνα αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Τομπάζη, η αρχιτεκτονική ομάδα του Γιώργου Μπάτζιου κλήθηκε να δώσει μια νέα μορφή, σώζοντάς το κυριολεκτικά από την κατεδάφιση.
«Η τρέχουσα ιδιοκτήτρια εξέφρασε τον βαθύ σεβασμό της στο κτίριο ως ιστορική μορφή της πόλης και την αντίθεσή του με το γύρω πευκοδάσος», εξηγεί ο επικεφαλής αρχιτέκτονας του γραφείου, Γιώργος Μπάτζιος, στο Dezeen, ένα από πιο γνωστά και έγκυρα διεθνούς εμβέλειας περιοδικά στον χώρο της αρχιτεκτονικής και του design στον κόσμο.
«Εξέφρασε επίσης τη λύπη της για την επιδεινούμενη εικόνα του παλιού κτιρίου που μέρα με τη μέρα χειροτέρευε, εξαιτίας του γεγονότος ότι βάφτηκε σε ένα μπεζ-κίτρινο χρώμα που παραμόρφωσε την αρχική του ταυτότητα», είπε στο Dezeen.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Μπάτζιο, η ανακατασκευή αποτέλεσε «ηθική πρόκληση», καθώς το γραφείο ναι μεν ήθελε να βάλει τη δική του σφραγίδα στο κτίριο, ωστόσο δεν ήθελε να αλλάξει την εικόνα του ή να υπονομεύσει τον αρχικό σχεδιασμό του Τομπάζη.
Η χρυσή τομή βρέθηκε αποκαθιστώντας με μικρές παρεμβάσεις το εξωτερικό του κτιρίου και προχωρώντας παράλληλα σε μια τολμηρή και ριζική εσωτερική αναμόρφωση της διαρρύθμισης και της διακόσμησής.
«Η αναβίωση του υπάρχοντος ιστορικού κτιρίου ήταν μια ηθική πρόκληση για εμάς, ιδίως όσον αφορά το μέγεθος της αρχιτεκτονικής μας πρότασης, σχετικά με την υπάρχουσα δομή», αναφέρει ο Γιώργος Μπάτζιος.
«Επομένως, η πρώτη μας επέμβαση αφορούσε την αποκατάσταση των ορατών στοιχείων σκυροδέματος, 40.000 τετραγωνικών μέτρων, στο αρχικό αρχιτεκτονικό φινίρισμα», συμπλήρωσε ο αρχιτέκτονας.
Ετσι η επισκευή του εξωτερικού κτιρίου πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις, ξεκινώντας με την εξέταση και επισκευή τυχόν ζημιών στη δομή του οπλισμένου σκυροδέματος.
Στη συνέχεια, το γραφείο αφαίρεσε το κίτρινο χρώμα από το κτίριο και επισκεύασε τις βαριά κατεστραμμένες επιφάνειες. Αυτό περιελάμβανε χημική ανάλυση των αρχικών επιφανειών σκυροδέματος για την ανάπτυξη ενός ταιριασμένου «δέρματος με βάση το τσιμέντο».
Εντός του κτιρίου, η πιο σημαντική αλλαγή ήταν ο επανασχεδιασμός του χώρου εισόδου στο γραφείο με τη δημιουργία ενός λόμπι και διαδρόμου που πλαισιώνεται από μαρμάρινους τοίχους και λίμνες νερού.
Το στούντιο άνοιξε υπάρχοντες χώρους γραφείων, επέκτεινε τον χώρο για υπάρχουσες εκδηλώσεις για να δημιουργήσει πολλαπλούς λειτουργικούς χώρους και υπερυψωμένες πλατφόρμες για απόκρυψη μηχανολογικού εξοπλισμού και μεγιστοποίηση της δομής του κτιρίου.
Ως φόρο τιμής στην αρχιτεκτονική του Αλέξανδρου Τομπάζη και στον σχεδιασμό της πλάκας, όλες αυτές οι αποκαταστάσεις καθοδηγήθηκαν από την τρέχουσα δομημένη διάταξη του κτιρίου, η οποία καθορίζεται από τις στέγες με βάφλες. Ετσι, το αρχιτεκτονικό γραφείο τις αφαίρεσε και τις παρουσίασε και πάλι όπως ήταν προηγουμένως.
«Οι δραστικές χωρικές αναδιατάξεις του εσωτερικού χώρου έγιναν με στόχο τη δημιουργία ενός νέου χώρου που νιώθαμε ότι υπήρχε ήδη στο υποσυνείδητο του κτιρίου», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Μπάτζιος.
Μεγάλες μαρμάρινες πλάκες ευθυγραμμίζουν τη νέα περιοχή της εισόδου για να αναδείξουν την μπρουταλιστική αρχιτεκτονική της δομής προσφέροντας ένα γήινο φινίρισμα.
Η μαρμάρινη διακόσμηση συναντάται επίσης και σε άλλους κοινόχρηστους χώρους, όπως η κυκλική σκάλα που βρίσκεται στο κέντρο του γραφείου, ενώ πισίνες νερού βρίσκονται σε όλο το κτίριο.
Ο εξωραϊσμός, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα τοπίου Helly Bangalo, περιλαμβάνει την αποκατάσταση του αρχικού πευκοδάσους του χώρου και την εισαγωγή πολλαπλών διαδρομών, μονοπατιών και πάγκους.
Τέλος, ένα μεγάλο, ανοιχτό γκαζόν έχει τοποθετηθεί για να παρέχει «μια καθαρή πρόσοψη που αποκαλύπτει όλες τις κλίμακες και τα χαρακτηριστικά του κτιρίου».
Μερικές ακόμη φωτογραφίες από το κτίριο γραφείων στη Λυκόβρυση:
Ταυτότητα έργου
Αρχιτέκτονας: Γιώργος Μπάτζιος
Μηχανικοί αρχιτέκτονες: Σπύρος Κλεισάς, Όλγα Κελέκη, Σταύρος Φραντζιος, Σπυριδούλα Κουλούμπη, Κουκούζη Κωνσταντίνα, Πολυξένη Ελισάβετ Τράβλου
Πολιτικοί μηχανικοί: Κλαιρη Μπακαλίδου, Φιρφιλιόνη Τζοβάννα
Αρχιτέκτονες σχεδιαστές: Μαντώ Μονογιού, Δημήτρης Σπάθης
Δομικός μηχανικός: A Karanikolas & Associates, Βασίλης Καπότης
Μηχανικός Η/Μ: Παπαγρηγοράκης & συνεργάτες, Τάσος Νικολαΐδης
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός φωτισμού: Luun
Αρχιτεκτονική τοπίου: Helli Pangalou & Associates Landscape Architects
Διαχείριση έργου: Ελληνοτεχνική
Κατασκευή: Redex
Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης