Ο αείμνηστος ζωγράφος Μπομπ Ρος ήταν μια ήπια ψυχή με αγάπη για τη φύση και τη φιλοδοξία να διδάξει στους Αμερικανούς να ζωγραφίζουν «χαρούμενα δεντράκια» μέσα από τη μακροχρόνια τηλεοπτική του εκπομπή «Η χαρά της ζωγραφικής».
Οι θεατές άρχισαν να λατρεύουν την καταπραϋντική ρυθμό της φωνής του- παρόμοια με τα ρυάκια που ζωγράφιζε στους καμβάδες του – τα απίστευτα φουντωτά μαλλιά του και τα τζιν παντελόνια του. Ο ζωγράφος που γεννήθηκε στη Φλόριντα παρουσίαζε τη δική του εκπομπή μαθημάτων ζωγραφικής από το 1983 έως το 1994 πριν πεθάνει από λέμφωμα σε ηλικία 52 ετών.
Αλλά ένα νέο ντοκιμαντέρ του Netflix, με τίτλο «Bob Ross: Happy Accidents, Betrayal & Greed», φαίνεται να ανατρέπει την ιδέα ότι η ιστορία του Ρος ήταν απλή, καθώς τόσο ο τίτλος όσο και το τρέιλερ υπονοούν για μια πιο περίπλοκη πλευρά στη ζωή του.
Κι όμως, το όνομα του Μπομπ Ρος εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολιτιστικό κεφάλαιο δύο δεκαετίες μετά λόγω της φαινομενικής του καλοσύνης – που συνοψίζεται από το μήνυμα του ότι «δεν κάνουμε λάθη, έχουμε ευτυχή ατυχήματα». Η αισιοδοξία του συνεχίσρτηκε ακόμη κι όταν μίλησε δημόσια για το θάνατο της γυναίκας του Τζέιν, στην εκπομπή αλλά και στην δική του διάγνωση με καρκίνο.
«Παρά το πόσο δύσκολα γίνονταν τα πράγματα μερικές φορές, απλώς είχε αυτή τη απίστευτη ικανότητα να συνδέεται με όποιον τον παρακολουθούσε» λέει ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Τζόσουα Ροφέ.
Μέχρι το θάνατό του το 1995, ο Μπομπ Ρος είχε δημιουργήσει περίπου 30.000 πίνακες- τόσο κατά τη διάρκεια των τηλεοπτικών του εκπομπών όσο και στα εργαστήριά του – που απεικόνιζαν ειδυλλιακές δασικές εκτάσεις ή αλπικές σκηνές σε απαλά μπλε ή ροζ χρώματα για φόντο. Και σήμερα, οι πλατφόρμες συνεχούς ροής όπως το Netflix και το Twitch έδωσαν μια δεύτερη ευκαιρία στην εκπομπή του.
Τι κρύβεται όμως κάτω από την επιφάνεια;
Τι θα μπορούσε λοιπόν να κρύβεται κάτω από την επιφάνεια της καλοπροαίρετης εμφάνισης του Ρος; Όπως αποδεικνύεται, τίποτα που θα μπορούσε να αλλάξει τη γνώμη του κοινού για το ζωγράφο. Παρόλο που ο Ροφέ ερευνά σε ορισμένους ιδιωτικούς τομείς της ζωής του Ρος – ιδιαίτερα στις φερόμενες συζυγικές του παραβάσεις, το «ζουμί βρίσκεται στους Ανέτ και Γουόλτερ Κοβάλσκι, τους μακροχρόνιους επιχειρηματικούς συνεργάτες του ζωγράφου με τον οποίο συνίδρυσαν την Bob Ross Inc. Και έχουν βρεθεί σε μακροχρόνιες δικαστικές μάχες εναντίον της περιουσίας του Ρος και της οικογένειάς του για τα δικαιώματα στην εικόνα του καλλιτέχνη.
Η αφήγηση του ντοκιμαντέρ γίνεται μέσω του γιου του Ρος Στιβ, και άλλων δικών του ανθρώπων. Αλλά ο Ροφέ είπε ότι δεν ήξερε πού θα οδηγούσε η ιστορία στην αρχή. «Αρχίσαμε να απευθυνόμαστε σε άτομα που γνώριζαν τον Ρος, ανθρώπους που συνεργάστηκαν μαζί του. Και δύο πράγματα εμφανίζονταν κάθε φορά» είπε ο Ροφέ. «Το ένα ήταν ότι όλοι τον αγαπούσαν και τους έλειπε… αλλά όλοι φοβόντουσαν να μιλήσουν δημόσια για τον Μπομπ, φοβούμενοι κάποιο νομικό αντίποινο ή αντίποινα από κάποιον που δεν ήθελαν να κατονομάσουν».
«Ήθελα πολύ να μάθω το γιατί» εξήγησε ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ. «Και ήθελα να καταλάβω τι συνέβαινε στη ζωή του Μπομπ πέρα από εκείνα τα 30 λεπτά της τηλεοπτικής του εκπομπής, που σε ηρεμούσαν όταν την παρακολουθούσες».
«Δεν ήταν τέλειος»
Το ντοκιμαντέρ επιστρέφει στην αρχή της καριέρας του Ρος όταν οι Κοβάλσκι τον ανακάλυψαν να δείχνει διάφορες τεχνικές ζωγραφικής σε εμπορικά κέντρα. Σύντομα συνεργάστηκαν μαζί του για να φέρει τις τεχνικές αυτές στα σαλόνια όλων των Αμερικανών.
Ο Ρος δεν ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που ζωγράφισε στην τηλεόραση. Στην πραγματικότητα ήταν μαθητής του Μπιλ Αλεξάντερ, ο οποίος είχε τη δική του εκπομπή με τίτλο «The Magic of Oil Painting». Ο Αλεξάντερ δίδαξε την τεχνική wet-on-wet (υγρό πάνω σε υγρό) στον Ρος, κάτι που του επέτρεψε να ολοκληρώσει έναν πίνακα στο διάστημα ενός μισάωρου τηλεοπτικού επεισοδίου.
Όταν το «The Joy of Painting» έκανε το ντεμπούτο του το 1983, γυριζόταν στο σπίτι των Κοβάλσκι μπροστά σε ένα μαύρο φόντο. Ο Ρος μαγνητοσκοπούσε πολλά επεισόδια την ημέρα. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής του, καλωσόριζε τους τακτικούς επισκέπτες του, συμπεριλαμβανομένου του γιου του, επινόησε τη φράση «χαρούμενα δεντράκια» και έδινε οδηγία στους θεατές του να «κάνουν έρωτα» με τις πινελιές του ενώ εξηγούσε πως το να γίνει κάποιος καταξιωμένος ζωγράφος δεν είναι ένα εγγενές ταλέντο αλλά κάτι που αποκτάται με την εξάσκηση . («Τα δέντρα καλύπτουν πολλές αμαρτίες» έλεγε συχνά).
«Δεν ήταν τέλειο – φυσικά και είχε ελαττώματα» είπε ο Ροφέ. Αλλά ο σκηνοθέτης πρόσθεσε: «Νομίζω ότι υπάρχει κάτι σε αυτή την… ευπρέπεια, την οποία παίρνουμε όλοι μας. Και όλοι ‘πεινάμε’ πραγματικά γι’ αυτό. Και το έχουμε ανάγκη».
Σήμερα, μέσα σε μια αφθονία εμπορευμάτων του Μπομπ Ρος και μια νοσταλγία, ο Ροφέ πιστεύει ότι η ιστορία της ζωής του είναι προσεκτικά επιμελημένη από αυτούς που τώρα ελέγχουν την κληρονομιά του.
«Οι πληροφορίες που υπάρχουν για τον Μπομπ ως επί το πλείστον, είναι αυτές που έδωσε το Bob Ross Inc. Είναι ουσιαστικά οι ελεγκτές του ονόματος και της εικόνας του Μπομπ Ρος» δήλωσε ο Ροφέ. «Μόλις βρήκαμε ανθρώπους που ήταν πρόθυμοι και αρκετά τολμηροί για να πουν την ιστορία τους, αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε πολλά περισσότερα».
Η Bob Ross Inc., της οποίας πρόεδρος είναι τώρα η κόρη των Ανέτ και Γουόλτερ Κοβάλσκι, Τζόαν, δήλωσε στο Vanity Fair πως οι ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ είναι μια «προσπάθεια ανακούφισης» ζητημάτων που έχουν ήδη αντιμετωπιστεί σε μια αγωγή του 2017. Αν δεν υπήρχε η εταιρεία, ανέφερε [η καλλιτεχνική και πολιτιστική συνάφεια του Ρος θα είχε χαθεί πριν από δεκαετίες με το θάνατό του».
Φωτογραφίες: Netflix