Ο μόνος που αντέδρασε αρνητικά στην παρέμβαση Ζελένσκι στο Φεστιβάλ των Καννών, τον περασμένο μήνα, ήταν ο εμβληματικός σκηνοθέτης Ζαν Λικ Γκοντάρ, προκαλώντας έκπληξη στους καλλιτεχνικούς κύκλους.
Η δήλωση Γκοντάρ:
«Η παρέμβαση του Ζελένσκι στο Φεστιβάλ των Καννών είναι προφανής, αν την εξετάσουμε από την άποψη αυτού που ονομάζεται “σκηνοθεσία”: ένας κακός ηθοποιός, ένας επαγγελματίας κωμικός υπό το βλέμμα άλλων επαγγελματιών οικείων επαγγελμάτων. Νομίζω ότι έχω πει κάτι ανάλογο πριν από πολύ καιρό. Χρειάστηκε έτσι η σκηνοθεσία του νιοστού παγκόσμιου πολέμου και η απειλή μιας ακόμη καταστροφής για να μάθει ο κόσμος ότι οι Κάννες είναι ένα εργαλείο προπαγάνδας, όπως όλα τα άλλα. Προπαγανδίζουν τη δυτική αισθητική…», είπε και συνέχισε:
«Η συνειδητοποίηση αυτή δεν είναι κάτι σπουδαίο κι όμως ήδη είναι. Η αλήθεια των εικόνων έρχεται αργά. Τώρα, φανταστείτε ότι ο ίδιος ο πόλεμος είναι αυτή η αισθητική που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια ενός παγκόσμιου φεστιβάλ, του οποίου οι ενδιαφερόμενοι είναι τα κράτη που βρίσκονται σε σύγκρουση ή μάλλον “συμφέροντα”, που μεταδίδουν αναπαραστάσεις των οποίων είμαστε όλοι θεατές… εσείς και εγώ. Ακούω συχνά τον όρο “σύγκρουση συμφερόντων”, ο οποίος είναι ταυτολογία. Υπάρχει σύγκρουση, μικρή ή μεγάλη, μόνο αν υπάρχει συμφέρον.
Πέραν της μαζικοποίησης των δολοφονιών, δεν έχουν αλλάξει πολλά: Βρούτος, Νέρωνας, Μπάιντεν ή Πούτιν, Κωνσταντινούπολη, Ιράκ ή Ουκρανία…».
Τι είπε ο Ζελένσκι στις Κάννες
Με τον αρνητικό αυτό τρόπο ο Γκοντάρ αντιδρούσε στη μαγνητοσκοπημένη παρέμβαση του Ουκρανού προέδρου, ο οποίος επιχείρησε να εξηγήσει την σχέση του πολέμου με τον κινηματογράφο.
«Μας χρειάζεται ένας νέος Τσάπλιν που θα αποδείξει ότι ο κινηματογράφος δεν είναι βουβός» απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία, δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος, κατά τη διάρκεια της έναρξης του 75ου Φεστιβάλ των Καννών.
«Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, δεν έχουμε άλλη επιλογή. Είμαι πεπεισμένος ότι ο ''δικτάτορας'' θα χάσει», δήλωσε ενώπιον της αφρόκρεμας του παγκόσμιου κινηματογράφου, αναφερόμενος στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και στην ταινία τού Τσάρλι Τσάπλιν.
Ο καθηγητής Νικόλας Σεβαστάκης, με αφορμή το περιφρονητικό σχόλιο του Ζαν-Λικ Γκοντάρ για την παρέμβαση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι έγραψε στην Lifo άρθρο με τίτλο «Η δυτική αισθητική, ο Γκοντάρ και ο Ζελένσκι».
Αφού επισημαίνει ότι τα λόγια του Γκοντάρ έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό «από ιστολόγια και φόρουμ του δικού μας ''αντισυστημικού'' ρωσόφιλου γαλαξία, όπου, έτσι κι αλλιώς, ο Ζελένσκι ήταν απεχθής εξαρχής», ο κ. Σεβαστάκης στέκεται στην αναφορά του Γκοντάρ για τη «δυτική αισθητική» και γράφει:
Ο Ζελένσκι, παρότι «κακός ηθοποιός», πείθει περισσότερο για την αλήθεια αυτού του συγκεκριμένου πολέμου
«...κάποιος με λίγες γνώσεις της πολιτισμικής ιστορίας των χρόνων από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα θα μπορούσε να κάνει την άβολη σκέψη ότι μέρος της δυτικής αισθητικής ήταν και ο ίδιος ο Γκοντάρ. Όχι ως συγκεκριμένος σκηνοθέτης της πρωτοπορίας αλλά ως ένας από τους καλλιτέχνες-γκουρού του ανθηρού και ευπώλητου προϊόντος που ονομάστηκε ''γαλλικός μαοϊσμός''. Που ήταν βέβαια κάτι άλλο από την κινέζικη, πρωτότυπη εκδοχή, κάτι εξαιρετικά γαλλικό και ευρωπαϊκό στα συστατικά του».
«Ο Γκοντάρ ήρθε όμως τώρα απλώς να συναντήσει όλους εκείνους που, κατά βάθος, θεωρούν τον Βολοντίμιρ Ζελέσνκι βασικό υπαίτιου του κακού. Γιατί; Γιατί με κάποιον τρόπο ο Ζελένσκι, παρότι ''κακός ηθοποιός'', πείθει περισσότερο για την αλήθεια αυτού του συγκεκριμένου πολέμου. Και γιατί επίσης ο Ουκρανός Πρόεδρος χρησιμοποιεί όντως την ποπ αισθητική για να δώσει ζωντάνια σε εκείνους τους πολιτικούς και ηθικούς συμβολισμούς της Δύσης που είχαν ξεθυμάνει ή είχαν σκεπαστεί κάτω από τους κυνισμούς της ψευτο-ρεαλιστικής πολιτικής και των συμβολαίων με την Gazprom».
«Στον κόσμο του Βλαντίμιρ Πούτιν το συμβάν Γκοντάρ δεν θα υπήρχε»
Και καταλήγει ο Νικόλας Σεβαστάκης, λέγοντας ότι η δυτική αισθητική είναι αυτή που επιτρέπει στον Γκοντάρ την πνευματική ανεξαρτησία και την κριτική σκέψη.
«Στον κόσμο του Βλαντίμιρ Πούτιν το συμβάν Γκοντάρ δεν θα υπήρχε» γράφει, και κάνει λόγο για έναν «νάρκισσο αντισυστημισμό που όλους αυτούς τους μήνες υπηρετεί -από την άνεση των δυτικών καναπέδων- τον κυνισμό του Κρεμλίνου».
«...Θα μπορούσε να είναι, πραγματικά, μια χειρονομία κριτικής σκέψης, μια δήλωση πνευματικής ανεξαρτησίας, ένα αίτημα ριζοσπαστικής διαφωνίας. Να όμως που όλα αυτά -η πνευματική ανεξαρτησία, η κριτική σκέψη- είναι κεκτημένα της ''δυτικής αισθητικής''. Αυτό δηλαδή που ο Γκοντάρ βλέπει με την περιφρόνηση του μεγάλου, ανατρεπτικού μαέστρο, αυτό το ίδιο αναπτύσσεται μέσα σε αυτή την καταραμένη αισθητική.
Και η μεγάλη διαφορά μεταξύ του κακού ηθοποιού της Ουκρανίας και του τυράννου της Μόσχας -αυτή η διαφορά που την καταργεί κανείς κάτω από κοινότοπες κουβέντες περί συμφερόντων και προπαγάνδας- είναι ότι ο κόσμος του Ζελένσκι δεν ξαναστήνει τον ολοκληρωτισμό στα πόδια του. Έχει κι αυτός τις τεχνικές επικοινωνίας, τη ''σκηνοθεσία'', την αισθητική του επιμέλεια. Προφανώς, μόνο που αυτή η αισθητική δεν οδηγεί στην ισοπέδωση πόλεων, στη δικτατορία και στο καθεστώς του φόβου.
Με μια λέξη: στον κόσμο του Βλαντίμιρ Πούτιν το συμβάν Γκοντάρ δεν θα υπήρχε ή θα δυσκολευόταν να αποφύγει την αναγκαστική σιωπή. Ή, αν υπήρχε, θα ήταν ο κακός ηθοποιός ενός νάρκισσου αντισυστημισμού που όλους αυτούς τους μήνες υπηρετεί -από την άνεση των δυτικών καναπέδων- τον κυνισμό του Κρεμλίνου».