Κάθε χρόνο, περίπου πέντε εκατομμύρια άνθρωποι συρρέουν στη Ρώμη για να επισκεφθούν την Καπέλα Σιστίνα και να θαυμάσουν τα αριστουργήματα του Μιχαήλ Αγγέλου.
Το παρεκκλήσι της Καπέλα Σιστίνα είναι γνωστό για τις εκπληκτικές τοιχογραφίες που διακοσμούν την οροφή του, τις οποίες φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Άγγελος μεταξύ 1508 και 1512.
Παρά την παγκόσμια φήμη τους, οι επιστήμονες εξακολουθούν να εντοπίζουν νέες, κρυφές λεπτομέρειες στα έργα του.
Η νέα ανακάλυψη σε τοιχογραφία του Μιχαήλ Αγγέλου
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Paris-Saclay εντόπισαν σημάδια καρκίνου του μαστού σε μια γυναίκα που εμφανίζεται στην τοιχογραφία «Κατακλυσμός».
Αυτό περιλαμβάνει μια παραμορφωμένη θηλή και ένα ελαφρύ εξόγκωμα στο στήθος της, το οποίο είναι «συμβατό με όγκο».
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αναπαράσταση του καρκίνου του μαστού μπορεί να ήταν ένα μήνυμα για το αναπόφευκτο του θανάτου.
«Η απεικόνιση του Μιχαήλ Αγγέλου στο έργο του "Κατακλυσμός" υποδηλώνει χαρακτηριστικά καρκίνου του μαστού» έγραψαν, συγκεκριμένα, οι ερευνητές στη μελέτη τους.
«Τα στοιχεία της παθολογίας επιβεβαιώνονται πλήρως από τον συμβολισμό και το θεολογικό νόημα που βρίσκεται κάτω από αυτή την αναπαράσταση της ζωής και του θανάτου» σημειώνει η ερευνητική ομάδα.
Ο Μιχαήλ Άγγελος άρχισε να ζωγραφίζει φιγούρες στην Καπέλα Σιστίνα το 1508, αφού έλαβε εντολή από τον Πάπα Ιούλιο Β'.
Το βασικό θέμα είναι η ιστορία της Γένεσης στην Παλαιά Διαθήκη, με τον «Κατακλυσμό» να δείχνει μια ομάδα ανθρώπων να φεύγουν λόγω της ανόδου της στάθμης του νερού.
Μια νεαρή γυναίκα που περιλαμβάνεται στην αριστερή πλευρά της τοιχογραφίας είναι σχεδόν γυμνή, φορώντας μόνο ένα μπλε μαντήλι και έναν μπλε μανδύα.
Στη νέα τους μελέτη, οι ερευνητές -με επικεφαλής τον Andreas Nerlich- παρατήρησαν ότι το αριστερό της στήθος φαίνεται να εμφανίζει πολλά σημάδια καρκίνου του μαστού, συμπεριλαμβανομένης μιας παραμορφωμένης θηλής και μιας ελαφράς διόγκωσης.
«Η αντίθεση με το δεξί στήθος είναι εμφανής», εξηγούν στη μελέτη τους οι ερευνητές, η οποία δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Breast».
«Αν και ελαφρώς ανυψωμένη από το δεξί της χέρι, υπάρχει μια σημαντικά παραμορφωμένη θηλή. Το περιαρεολικό δέρμα υποχωρεί, το μεσαίο τμήμα της θηλής φαίνεται διαβρωμένο, ενώ το κρανιακό δέρμα της θηλής έχει βαθιά εσοχή και μοιάζει με ουλή».
«Δεν απεικονίζεται εμφανές έλκος. Το άνω μεσαίο τεταρτημόριο δείχνει ένα ελαφρύ εξόγκωμα που συνάδει με όγκο» σημειώνουν, ακόμη.
Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν πως η γυναίκα που απεικονίζεται είναι αρκετά νέα για καρκίνο του μαστού, δεδομένου ότι σήμερα το 85% των ασθενών με τη νόσο είναι άνω των 50 ετών.
«Ωστόσο, η εφαρμογή σύγχρονων δεδομένων στην περίοδο της Αναγέννησης δεν είναι απολύτως ακριβής, καθώς το μέσο προσδόκιμο ζωής τότε ήταν περίπου 35 χρόνια, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει την εμφάνιση και τα χαρακτηριστικά του καρκίνου εκείνη την εποχή», προσθέτουν.
Η ομάδα επισημαίνει πως ο Μιχαήλ Άγγελος άρχισε να βοηθάει στις νεκροτομές όταν ήταν 17 ετών, οπότε πιθανότατα θα είχε ξαναδεί περιπτώσεις καρκίνου του μαστού.
Όσον αφορά το γιατί αποφάσισε να το συμπεριλάβει στην τοιχογραφία, οι ερευνητές έχουν διαβάσει αρκετές θεωρίες.
Τι μπορεί να σημαίνει η απεικόνιση αυτή στην τοιχογραφία του Μιχαήλ Αγγέλου
Μια θεωρία αναφέρει ότι οι άνθρωποι που φεύγουν από τον «Κατακλυσμό» μπορεί να αντιπροσωπεύουν τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, με τη γυναίκα να απεικονίζει τη λαγνεία.
«Υπάρχουν μερικοί τύποι ατόμων που "αντιπροσωπεύουν" τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα: η λαιμαργία και η νωθρότητα (ο άντρας με το βαρέλι), ο θυμός (οι άνθρωποι που τσακώνονται στη βάρκα), η απληστία (η γυναίκα που κουβαλά τα περιουσιακά της στοιχεία).
Όλες αυτές οι λεπτομέρειες δείχνουν τους λόγους της τιμωρίας τους. Ίσως π.Χ. (ο καρκίνος του μαστού) να αντιπροσωπεύει μια προσωπική τιμωρία για τη λαγνεία».
Εναλλακτικά, η αναπαράσταση του καρκίνου του μαστού μπορεί να συνδέεται με την έννοια του θανάτου, σύμφωνα με τους ερευνητές.
«Ως έκφραση του νεοπλατωνισμού, από τον οποίο επηρεάστηκε ο Μιχαήλ Άγγελος, η αναζήτηση της ομορφιάς και της αρμονίας θα μπορούσε να οδηγήσει στην αθανασία, ενώ η σωματική παραμόρφωση ή η ασθένεια ήταν έκφραση πνευματικής αβύσσου» συμπλήρωσε η ομάδα, καταλήγοντας:
«Αυτή η "μεταφορά" πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν η γυναίκα σηκώνει το στήθος της ώστε να μπορεί να το παρατηρήσει καθαρά ο θεατής. Τα άτομα του Μιχαήλ Αγγέλου έχουν επίπονη επίγνωση του πεπρωμένου τους, αντί να πετρώνουν από τον κίνδυνο που αιωρείται από πάνω τους».