Αναμφισβήτα οι άνθρωποι ξεχνάμε εύκολα, ιδιαίτερα σε περιόδους που η καθημερινότητα μας είναι απαιτητική. Υπάρχει, ωστόσο μια ιαπωνική παράδοση που υπόσχεται να δώσει λύση τόσο στις τύψεις που μας κατακλύζουν όταν ξεχνάμε κάτι σοβαρό, όσο και στις ανεπιθύμητες συνέπειες.
Το μυστικό έρχεται από την Ιαπωνία και κρύβεται σε μια φράση μόλις δύο λέξεων: «poka-yoke» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «προστασία από λάθη».
Πρόκειται για έναν όρο που έγινε γνωστός από τον μηχανικό της Toyota Shigeo Shingo τη δεκαετία του '60, όταν συνειδητοποίησε ότι οι εργάτες στη γραμμή παραγωγής αυτοκινήτων έκαναν λάθη που υπονόμευαν το τελικό αποτέλεσμα.
Εφηύρε λοιπόν το «poka-yoke» για να διασφαλίσει ότι δεν θα γίνονταν πλέον λάθη. Ουσιαστικά, υπαγόρευε τουλάχιστον μία δικλείδα ασφαλείας, μια πολιτική που έχει υιοθετηθεί σήμερα σε όλους τους τομείς της αγοράς, από τις εντολές που έχουν εισαγάγει τα Windows, που μας ρωτούν αν «είμαστε σίγουροι ότι θέλουμε να κλείσουμε αυτό το παράθυρο χωρίς αποθήκευση» μέχρι τα αεροπλάνα που πετούν πάντα με δύο πιλότους (κυβερνήτη και συγκυβερνήτη).
Στην πράξη όμως πως μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτήν την παράδοση;
Καταρχάς οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι ξεχνάμε, αλλά να έχουμε και τη διάθεση να το διορθώσουμε, ώστε να ελαφρύνουμε την καθημερινότητά μας. Για παράδειγμα, έστω ότι έχουμε ένα δέμα το οποίο ξεχνάμε κάθε μέρα να το πάμε στο ταχυδρομείο. Πρώτον αναγνωρίζουμε το λάθος μας και δεύτερον το βράδυ τοποθετούμε τα κλειδιά του αυτοκινήτου (με το οποίο μετακινούμαστε κάθε μέρα για να πάμε στη δουλειά), πάνω στο δέμα, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι την επόμενη μέρα δεν θα το ξεχάσουμε. Εφαρμόζουμε δηλαδή το «poka-yoke», τη δική μας δικλείδα ασφαλείας. Ή αν κάθε φορά που κάνουμε μπάνιο αναρωτιόμαστε αν βάλαμε μάσκα μαλλιών ή όχι, αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι δεν το θυμόμαστε και εφαρμόζουμε το «poka-yoke». Γυρίζουμε ανάποδα τη συσκευασία της μάσκας κάθε φορά που τη χρησιμοποιούμε για να επιβεβαιώσουμε στον εαυτό μας ότι τη βάλαμε. Αν, πάλι, κάνουμε συχνά το λάθος να στέλνουμε email χωρίς το απαραίτητο επισυναπτόμενο και πλέον
«Η ορθή επανάληψη» έχει γίνει καθημερινότητα, μπορούμε να ενεργοποιήσουμε τη λειτουργία «Αναίρεση αποστολής» στα 30 δευτερόλεπτα, για να πάρουμε πίσω το λάθος προτού φτάσει το μήνυμα στον διευθυντή μας για άλλη μια φορά χωρίς την επισύναψη.
Μπορούμε να συνεχίσουμε με παραδείγματα, αλλά το κλειδί στην ιαπωνική αυτή φράση «poka-yoke» είναι να συνειδητοποιήσουμε τα λάθη μας - οπότε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας- και να έχουμε σκεφτεί τη δική μας δικλείδα ασφαλείας, ώστε να αποφύγουμε τις συνέπειες.