Το σύνδρομο Διογένης ή σύνδρομο σποθησαύρισης είναι μια διαταραχή συμπεριφοράς που επηρεάζει συνήθως ηλικιωμένους ανθρώπους που ζουν μόνοι τους.
Οι πάσχοντες αρχίζουν να παραμελούν ουσιαστικά τον εαυτό τους, την υγιεινή, το φαγητό ή/και την υγεία τους, ενώ συσσωρεύουν μεγάλα χρηματικά ποσά και οικιακά απορρίμματα.
Με αυτόν τον τρόπο, και με την ακραία παραμέληση του εαυτού τους, σε συνδυασμό με την κοινωνική απομόνωση και την καταναγκαστική συσσώρευση αντικειμένων και σκουπιδιών στο σπίτι, οι πάσχοντες απορρίπτουν την εξωτερική βοήθεια, συνήθως επειδή δεν έχουν επίγνωση της κατάστασής τους.
Οπως αναφέρει το medicalnewstoday δεν πρόκειται άλλωστε για μια συνειδητή απόφαση του ατόμου να ζήσει με αυτόν τον τρόπο.
Αποθησαύριση θεωρείται, όπως αναφέρει το ελληνικό περιοδικό νοσηλευτικής επιστήμης, η υπερβολική συγκέντρωση αντικειμένων, χωρίς κάποια συναισθηματική ή πρακτική αξία, με παράλληλη αδυναμία του ατόμου για απόρριψη κάποιων εξ αυτών. Η αποθησαύριση επηρεάζει τη σκέψη, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του ατόμου.
Το ιστορικό του συνδρόμου
Η ονομασία αυτού του συνδρόμου επινοήθηκε το 1975, εμπνευσμένη από τον Έλληνα φιλόσοφο Διογένη, ο οποίος προωθούσε μια αυστηρή ζωή, αν και αυτό δεν συνδέεται σαφώς με τη διαταραχή.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το σύνδρομο αυτό εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα άνω των 65 ετών και ειδικά σε άτομα που ζουν μόνα τους.
Συνδέεται επίσης με ψυχικές ασθένειες όπως η άνοια, η κατάθλιψη, η ψυχωτική κατάθλιψη και διάφορες διαταραχές της προσωπικότητας.
Από την άλλη πλευρά, αυτή η συσσώρευση αντικειμένων δεν ακολουθεί λογικά μοτίβα και κάποιος μπορεί να ζει με μια λανθασμένη αντίληψη της φτώχειας, παρά το γεγονός ότι διαθέτει οικονομικούς πόρους.
Τα συμπτώματα του συνδρόμου Διογένης
Μεταξύ των κυριότερων συμπτωμάτων συγκαταλέγονται:
-Εγκατάλειψη της προσωπικής υγιεινής και του περιβάλλοντος.
-Συγκέντρωση άχρηστων αντικειμένων και σκουπιδιών.
-Κοινωνική απομόνωση και περιορισμός στο σπίτι.
-Αρνηση του προβλήματος και άρνηση βοήθειας.
-Μειωμένη γνωστική λειτουργία και κρίση.
Διάγνωση και τύποι
Η διάγνωση βασίζεται στην παρατήρηση του περιβάλλοντος και σε πληροφορίες από συγγενείς ή γείτονες. Διακρίνονται δύο τύποι:
ένας πρωτογενής, χωρίς προηγούμενες ψυχιατρικές παθολογίες-
και ένας δευτερογενής, που σχετίζεται με διαταραχές όπως η άνοια ή η σχιζοφρένεια.
Η διαφορά με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αποθησαύρισης, με την οποία έχουν κάποιες κοινές συμπεριφορές, είναι βασική.
Η έγκαιρη ανίχνευση είναι το κλειδί και συχνά εξαρτάται από το στενό περιβάλλον.