Η NeSpoon από την Πολωνία είναι μια ιδιαίτερη street artist με χαρακτηριστικό στοιχείο τα murals με μοτίβο δαντέλας, με τα οποία γεμίζει τις προσόψεις κτιρίων σε όλο τον κόσμο, από τη Γαλλία και την Νορβηγία έως την Ελλάδα.
Οι δαντελένιες τοιχογραφίες της θυμίζουν τα πατροπαράδοτα σεμεδάκια της γιαγιάς, που έχει πλέξει με το βελονάκι και είναι εμπνευσμένες από τις τοπικές παραδόσεις και τη λαογραφία της κάθε χώρας που επισκέπτεται.
Τη δεκαετία του '80 η μικρή NeSpoon έζησε στο Δυτικό Βερολίνο όταν το Τείχος έστεκε ακόμη όρθιο και τα γκράφιτί του αποτέλεσαν έμπνευση για να ξεκινήσει η ίδια να ζωγραφίζει.
Κάθε σχέδιό της είναι μοναδικό, εμπνευσμένο από τους ανθρώπους που συναντά και τις ιστορίες που έχουν να της διηγηθούν. Μάλιστα, πολλές φορές τούς ζητά λίγη δαντέλα για να φιλοτεχνήσει το έργο της και εκείνοι της δίνουν. Χρησιμοποιεί στένσιλ, σπρέι και χρώμα σε πινέλο για να φιλοτεχνήσει τα έργα της ομορφαίνοντας δημόσια κτίρια ή σπίτια.
Άλλα μοιάζουν με σεμέν, άλλα με ιστούς αράχνης και άλλα με ντελικάτες χιονονιφάδες και, εκτός από τις προσόψεις κτιρίων, τα έργα της κοσμούν κορμούς δέντρων, στοές, ακόμη και μουσεία.
To «NeSpoon» δεν είναι ψευδώνυμο, αλλά το πραγματικό της όνομα ωστόσο παραπέμπει και στο περίφημο «[there is] no spoon» από την ταινία «Matrix», που σημαίνει ότι τα εμπόδια υπάρχουν κυρίως στο μυαλό μας.
Το 2021 βρέθηκε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Πάτρα στο πλαίσιο του Street Art Festival, όπου δημιούργησε ένα τεράστιο σεμεδάκι σε μπλε φόντο.
Η NeSpoon μίλησε στο Iefimerida.gr για τα νοσταλγικά δαντελένια σεμεδάκια της, για την επίσκεψή της στην Ελλάδα, αλλά και τα μελλοντικά της σχέδια για μια έκθεση που ευελπιστεί να γίνει το μακρινό 2042.
Πες μας λίγα πράγματα για εσένα και τη street art δουλειά σου
Ζωγραφίζω από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, από το νηπιαγωγείο. Ήθελα να γίνω μια «πραγματική καλλιτέχνιδα» σε ηλικία μόλις πέντε ετών. Ωστόσο, ξεκίνησα να δημιουργώ street art μόλις το 2009, κάτι που ήταν ένα είδος αναγέννησης για εμένα.
Πριν από αυτό, ζωγράφιζα θλιβερές, αφηρημένες ελαιογραφίες. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι αυτό ήταν αδιέξοδο. Έκανα ένα διάλειμμα δύο ετών και στη συνέχεια άρχισα να μαθαίνω για την κεραμική τέχνη. Ήταν κεραμικά αντικείμενα με δαντελωτά μοτίβα τα πρώτα έργα που έκανα στον δρόμο.
Τι είναι η τέχνη του δρόμου για σένα;
Η τέχνη του δρόμου είναι ελευθερία, τουλάχιστον εγώ νιώθω ελεύθερη όταν την κάνω. Μπορώ να δημιουργήσω ό,τι θέλω, όπου θέλω, όποτε θέλω. Δεν χρειάζεσαι γκαλερί, επιμελητή, προϋπολογισμό ή άδεια.
Πώς ξεκίνησες να δημιουργείς δαντελένιες τοιχογραφίες; Τι αντιπροσωπεύουν για σένα;
Δεν θεωρώ τις τοιχογραφίες μέρος της τέχνης του δρόμου. Η τοιχογραφία είναι απλώς τοιχογραφία, υπήρχε πολύ πριν από την τέχνη του δρόμου. Οι πρώτες προτάσεις για τοιχογραφίες εμφανίστηκαν μόνες τους, δεν τις κυνήγησα.
Οι άνθρωποι που είδαν ένα παράνομο γκράφιτι με στένσιλ που έκανα μου πρότειναν να κάνω το ίδιο, μόνο σε μεγαλύτερη κλίμακα. Η τέχνη των murals ανοίγει νέες δυνατότητες έκφρασης και απαιτεί μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Χαίρομαι που έχω την ευκαιρία να την κάνω.
Πού έχεις ταξιδέψει για να δημιουργήσεις την τέχνη σου;
Έχω δουλέψει σε περισσότερες από 100 πόλεις, σε πάνω από 40 χώρες, και στις πέντε ηπείρους: Γαλλία, Σκωτία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Πολωνία και αλλού. Υπάρχει ακόμη και μια μηχανή αναζήτησης στον ιστότοπό μου όπου μπορεί κάποιος να δει πού έχω ταξιδέψει και τι έχω φτιάξει.
Πες μας για τη street art που δημιούργησες στην Ελλάδα
Προσκλήθηκα στην Πάτρα για να συμμετάσχω στο ArtWalk Festival από τον επιμελητή Χρήστο Αλεξίου. Όπου κι αν βρίσκομαι, προσπαθώ πάντα να χρησιμοποιώ τοπικά μοτίβα δαντέλας, τα οποία συνήθως βρίσκω σε κάποιο τοπικό μουσείο. Αυτή τη φορά, απλώς χτύπησα τις πόρτες των ανθρώπων που ζούσαν στο σπίτι [όπου ζωγράφισα] και ρώτησα αν είχαν δαντέλα. Πράγματι είχαν.
Το μοτίβο που υπάρχει στον τοίχο υφάνθηκε από τη μητέρα του ιδιοκτήτη, επομένως είναι ένα πολύ ιδιαίτερο έργο γι' αυτή την οικογένεια. Η χρήση του μπλε και του λευκού μπορεί να φαίνεται συνηθισμένη στην Ελλάδα, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπήρχε άλλος συνδυασμός χρωμάτων που να ταίριαζε περισσότερο στον τόπο. Και κάτι ακόμα: Το ελληνικό σπιτικό φαγητό είναι το καλύτερο στον κόσμο!
Τι σχέδια έχεις για το μέλλον;
Έχω πολλά σχέδια, αλλά το «Thoughts» (Σκέψεις) είναι το πιο σημαντικό μου έργο. Το ξεκίνησα τυχαία πριν από δέκα χρόνια και θα συνεχίσω μέχρι την τελική έκθεση το 2042. Ήθελα να χρησιμοποιήσω τα υπολείμματα πηλού που είχαν απομείνει μετά την κατασκευή μιας πορσελάνινης δαντέλας και είχα πολλά.
Μια μέρα άρχισα να φτιάχνω λεπτά πορσελάνινα πέταλα από αυτόν τον πηλό. Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας ένιωσα πιο ήρεμη και συγκεντρωμένη, ήταν κάτι σαν διαλογισμός. Παρατήρησα ότι, όσο περισσότερο τα φτιάχνω, τα πέταλα γίνονται όλο και πιο ευαίσθητα και τακτικά. Ήταν σαν να κατέγραφα τις κατευναστικές μου σκέψεις στον πηλό.
Αυτή η διαδικασία κατά κάποιον τρόπο μού θυμίζει τον παλιό τρόπο δημιουργίας δίσκων, όταν η δονούμενη βελόνα χάραζε αυλάκια στο κερί, καταγράφοντας τον ήχο. Το έργο συνδυάζει την αστική, στην κεραμική και στην εννοιολογική τέχνη. Πρόκειται για μια προσπάθεια καταγραφής της κατάστασης του διαλογισμού στο στέρεο υλικό.
Φτιάχνω πέταλα καθισμένη κατευθείαν στους δρόμους των πόλεων που επισκέπτομαι, παρατηρώντας τη ζωή και αφήνοντας τις σκέψεις μου να ρέουν. Αποφάσισα ότι κάθε χρόνο θα βρίσκω 2-3 μήνες για να ηρεμήσω και να επικεντρωθώ αποκλειστικά στο να φτιάχνω μόνο αυτό. Κάθε χρόνο παράγω περίπου 50 κιλά «Σκέψεων». Πάνω από 450 κιλά είναι έτοιμα και τελικά θα υπάρχουν 1.500 κιλά από αυτά στην τελική έκθεση το 2042.
