Tα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού πληθαίνουν στις μέρες μας με την επιστημονική και εκπαιδευτική κοινότητα σε παγκόσμιο επίπεδο να αναζητά τα κατάλληλα παιδαγωγικά μέτρα για να περιορίσει το θλιβερό φαινόμενο.
Μετά και τα τελευταία γεγονότα, όπως για παράδειγμα στο Αρσάκειο όπου έδεσαν μαθητή με πετονιά μαζί με πολλά άλλα ανάλογα περιστατικά ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης, γονείς και εκπαιδευτικοί αναζητούν λύσεις.
Δεν πρόκειται όμως για ελληνικό φαινόμενο. Το bullying και συγκεκριμένα ο εκφοβισμός στο σχολείο, μέσα στην μαθητική κοινότητα, είναι παγκόσμιο ζήτημα. Μια χαρακτηριστική έρευνα στην Νότια Κορέα, όπου ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ακανθώδες ζήτημα για την ασιατική χώρα επιχείρησε να δώσει λύση στο πρόβλημα, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC.
Πρόσφατη έρευνα του Υπουργείου Παιδείας της χώρας αποκάλυψε ότι ο αριθμός των θυμάτων σχολικού εκφοβισμού αυξάνεται κάθε χρόνο. Και οι εμπειρίες εκφοβισμού που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στα σχολεία της Ν. Κορέας αναπαράγονται συχνά στην τηλεόραση και στις ταινίες με νοτιοκορεατικές ταινίες και K-dramas.
Το πείραμα για «κλίμα κατά του εκφοβισμού»
Ο στόχος ήταν να γίνει ένα πείραμα που δοκιμάστηκε σε διάφορα σχολεία της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευτικοί βοηθήθηκαν να δημιουργήσουν στις τάξεις αυτό που περιγράφεται ως «κλίμα κατά του εκφοβισμού».
Σε αυτό συμμετείχαν ψυχολόγοι που συνεργάστηκαν με τους εκπαιδευτικούς για να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου οι άλλοι μαθητές θα αισθάνονταν σε θέση να υπερασπιστούν χωρίς βία τα θύματα εκφοβισμού. Ο στόχος δηλαδή ήταν να απαντήσει η ίδια η σχολική κοινότητα στον εκφοβισμό και όχι με κατασταλτικό τρόπο.
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές συνεργάστηκαν με μια ομάδα 24 έμπειρων καθηγητών φυσικής αγωγής στη Σεούλ, την πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας. Η μελέτη εξέτασε δύο τάξεις που δίδασκε κάθε καθηγητής. Συνολικά 1.178 μαθητές έλαβαν μέρος στο πείραμα σε 48 τάξεις.
Κατά τη διάρκεια 18 εβδομάδων, οι εκπαιδευτικοί ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες.
Στη μία ομάδα οι εκπαιδευτικοί με τους μαθητές δεν ενθαρρύνονταν να εμπλακούν για να σταματήσουν το bullying, όπως γενικά δυστυχώς συνηθίζεται.
Η άλλη ομάδα όμως θα ακολουθούσε μια άλλη προσέγγιση, που είναι και ο πυρήνας του πειράματος. Η νέα προσέγγιση, η οποία αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός «κλίματος κατά του εκφοβισμού» στις τάξεις, εστίασε στην διαμόρφωση μιας άλλης στάσης, πιο συνολικής, που δεν αφορούσε μόνο τον θύτη ή το θύμα. Στο επίκεντρο της προσέγγισης έμπαινε το ζήτημα της φροντίδας για τους άλλους και η μείωση του αναταγωνισμού μεταξύ των μαθητών.
Ο καθοριστικός ρόλος των παρευρισκόμενων μαθητών
Τα αποτελέσματα ήταν παραπάνω από ενθαρρυντικά. Οι επιστήμονες λένε ότι αυτή η προσέγγιση «μείωσε απότομα» τα περιστατικά εκφοβισμού και τα θύματα του bullying. Επισημαίνουν δε, ότι το πείραμα απέδειξε το κύριο που διακυβεύτηκε σε αυτήν την προσπάθεια:
Η εστίαση στη συμπεριφορά ενός μεμονωμένου εκφοβιστή είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματική από την εστίαση στη συμπεριφορά και τη στάση του συνόλου μιας τάξης. Μάλιστα, επεσήμαναν ότι το σημείο-κλειδί στην αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού, είναι η στάση των μαθητών που δεν εμπλέκονται άμεσα στα περιστατικά αυτά αλλά είναι παρευρισκόμενοι. Αυτών η στάση θα κρίνει τελικά και το κατά πόσο θα υπάρχει ευνοϊκό περιβάλλον για το bullying.
Στο πείραμα, η στάση φροντίδας για τον άλλον, η άρνηση του ανταγωνισμού με του συμμαθητές, όλο αυτό κλίμα κατά του εκφοβισμού, ωθούσε τους μαθητές να στρέφονται εναντίον οποιασδήποτε τέτοιας συμπεριφοράς.
«Οι παρευρισκόμενοι υποστήριζαν τα θύματα επειδή το κλίμα της τάξης υποστήριζε τους παρευρισκόμενους», δήλωσαν οι επιστήμονες, εξηγώντας ότι ένιωθαν ότι δεν ήταν μόνοι τους και έκαναν το σωστό με αποτέλεσμα τα περιστατικά εκφοβισμού να υποστούν σημαντική μείωση.