Στις 11 Νοεμβρίου γιορτάζεται η Ημέρα Μνήμης για τους πεσόντες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, γνωστή ως «Remembrance Day» ή «Armistice Day», δηλαδή «Ημέρα Ανακωχής».
Ο Α' Παγκόσμιος ή «Μεγάλος Πόλεμος» ήταν ο σκληρός πόλεμος των χαρακωμάτων και άφησε πίσω του 19 εκατομμύρια νεκρούς, αποτελώντας μία από τις πιο πολύνεκρες συρράξεις στην ιστορία. Πολλοί από όσους επέστρεψαν πίσω, υπέφεραν από μετατραυματικό στρες. Σε γεωπολιτικό και κοινωνικό επίπεδο προκάλεσε τεράστιες συνέπειες που καθόρισαν την ανθρωπότητα τα επόμενα χρόνια.
Ξεκίνησε στις 28 Ιουλίου 1914, με αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου, και κράτησε ως τις 11 Νοεμβρίου 1918. Εκείνη την ημέρα, στις 11 π.μ. (11/11 11 το πρωί), ο πόλεμος έληξε μετά από 52 μήνες αιματοχυσίας, σύμφωνα με την ανακωχή που υπέγραψαν οι εκπρόσωποι της Γερμανίας και της Αντάντ σε ένα βαγόνι τρένου. Ο πόλεμος έληξε και επίσημα με την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών στις 28 Ιουνίου 1919.
Η πρώτη Ημέρα Ανακωχής
Η αρχική Ημέρα Ανακωχής εορτάστηκε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, με τον βασιλιά Γεώργιο Ε' να διοργανώνει «μια δεξίωση προς τιμήν του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας» κατά τις απογευματινές ώρες της 10ης Νοεμβρίου 1919.
Η πρώτη επίσημη Ημέρα ανακωχής πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια στους χώρους του παλατιού του Μπάκιγχαμ το επόμενο πρωί. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πολλές χώρες άλλαξαν το όνομα της γιορτής. Τα κράτη μέλη της Κοινοπολιτείας υιοθέτησαν την «Ημέρα Μνήμης», ενώ οι ΗΠΑ επέλεξαν την «Ημέρα των Βετεράνων».
Οι παπαρούνες σύμβολο μνήμης των νεκρών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου
Σύμβολο της θυσίας των στρατιωτών και του ιατρικού προσωπικού, αλλά και των πολιτών που έχασαν τη ζωή τους στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε η παπαρούνα.
Η ιδέα προήλθε από το ποίημα του Καναδού Τζον Μάκρι, ο οποίος υπηρέτησε στον πόλεμο ως νοσοκόμος αξιωματικός. Ο Μάκρι έγραψε το ποίημα «Στις πεδιάδες της Φλάνδρας» στις 3 Μαΐου 1915 προς τιμήν του συμμαχητή και φίλου του, Αλέξις Χέλμερ, που σκοτώθηκε στη μάχη του Υπρ, στο σημερινό Βέλγιο.
Παρατήρησε ότι οι παπαρούνες ήταν το μοναδικό λουλούδι που φύτρωνε στα κατεστραμμένα από τα χημικά και τις οβίδες πεδία μάχης, αλλά και ανάμεσα στους τάφους των στρατιωτών στις πεδιάδες της Φλάνδρας του Βελγίου, στο Δυτικό Μέτωπο. Επίσης, το κόκκινο χρώμα της παπαρούνας συμβόλιζε το αίμα που χύθηκε κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Στις πεδιάδες τις Φλάνδρας, παπαρούνες ανθίζουν. Ανάμεσα στους σταυρούς σειρά με σειρά Την δικά μας θέση έτσι θυμίζουν. Κορυδαλλοί θαρραλέα πετώντας, αψηφούν των όπλων την κλαγγή σπάνια κελαηδίσματα τραγουδώντας. Είμαστε οι νεκροί. Πριν λίγες μέρες, ζήσαμε, νιώσαμε την αυγή και είδαμε την ομορφιά της δύσης. Αγαπήσαμε και αγαπηθήκαμε, και τώρα κειτόμαστε στις πεδιάδες τις Φλάνδρας. Κράτα αυτό που έμεινε από την μάχη μας με τον εχθρό. Σε σένα τ’ αδύναμά μας χέρια παραδίδουν τον πυρσό. Κάνε τον δικό σου, κράτα τον ψηλά. Και αν η πίστη σου καμφθεί για μας που 'χουμε πεθάνει δεν θα κοιμηθούμε ποτέ, όσο φυτρώνουν παπαρούνες στις πεδιάδες της Φλάνδρας...».
Ο Στρατής Μυριβήλης έκανε αναφορά στο λουλούδι στο αντιπολεμικό βιβλίο του «Ζωή εν Τάφω».
Η παπαρούνα σήμερα
Το ποίημα ενέπνευσε την Αμερικανίδα γραμματέα πολέμου και καθηγήτρια, Μόινα Μπελ Μάικλ, η οποία αγόρασε παπαρούνες για να τις πουλήσει στους φίλους της ώστε να συγκεντρώσει χρήματα για στρατιωτικούς που είχαν ανάγκη μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτό υιοθετήθηκε από τη Βασιλική Βρετανική Λεγεώνα το 1921 που παρήγγειλε ένα εκατ. παπαρούνες από την Anna Guérin στη Γαλλία και ανέθεσε άλλες 8 εκατομμύρια να κατασκευαστούν στη Βρετανία. Πουλήθηκαν στις 11 Νοεμβρίου του ίδιου έτους στο πρώτο Poppy Appeal.
Από το 1922 λειτουργεί στο Λονδίνο το «Poppy Factory», όπου μέχρι σήμερα κατασκευάζονται περίπου 36 εκατ. αναμνηστικές παπαρούνες. Στο «εργοστάσιο παπαρούνας» απασχολούνται κυρίως άτομα με αναπηρία που δυσκολεύονται να ενταχθούν στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
Από τότε, η παπαρούνα έχει υιοθετηθεί ως σύμβολο μνήμης και φοριέται συνήθως στο πέτο, ως καρφίτσα, ενώ κτήρια, μνημεία και οχήματα κοσμούνται με αυτή τον Νοέμβριο κυρίως στην Αγγλία και σε άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας, όπως στον Καναδά και την Αυστραλία.
Μέλη της βασιλικής οικογένειας και πολιτικοί καταθέτουν στεφάνια με παπαρούνες στο μνημείο για τους πεσόντες.
