Τα αυτοάνοσα νοσήματα αποτελούν πάντα το μεγάλο ερωτηματικό και η ανεύρεση των αιτιών τους αντικείμενο διαρκών μελετών.
Μπορεί όμως τα αυτοάνοσα νοσήματα να συνδέονται με καταπιεσμένο θυμό; Μπορεί η αποσιώπηση αυτή της οργής να οδηγήσει στην εκδήλωση κάποιου αυτοάνοσου νοσήματος;
Ο Independent σε άρθρο του αναφέρεται στη πιθανή σύνδεση που προσπάθησαν να διερευνήσουν οι επιστήμονες μεταξύ του καταπιεσμένου θυμού των γυναικών και τα αυτοάνοσα νοσήματα, αλλά και σε αυτή τη διαδομένη αίσθηση που υπάρχει ότι -με άλλα λόγια- αν τα πνίγεις όλα μέσα σου, θα αρρωστήσεις.
Καταρχάς, αναφέρει το βρετανικό μέσο, σύμφωνα με μια μελέτη του 2020, τα αυτοάνοσα νοσήματα επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες – αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 80 τοις εκατό των περιπτώσεων.
Μια ξεχωριστή μελέτη από το 2021 έδειξε ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν επίσης υψηλότερα ποσοστά άγχους, PTSD και ανορεξίας.
Και όπως επισημαίνει η συντάκτης του Independent Κλόε Λος, το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα μπορούσε ένας σημαντικός παράγοντας πίσω από αυτά τα στατιστικά στοιχεία να είναι όχι μόνο βιολογικός αλλά συμπεριφορικός και συγκεκριμένα αν θα μπορούσε ο καταπιεσμένος θυμός να συμβάλλει στην φθίνουσα υγεία των γυναικών.
Τι λένε οι μελέτες
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η ψυχολόγος Dana Jack εντόπισε ένα μοτίβο μεταξύ των γυναικών ασθενών της: μια τάση για «αυτο-σιωπή», καταπίεση αναγκών, ικανοποίηση των άλλων και αποφυγή συγκρούσεων. Συνέδεσε αυτή τη συμπεριφορά με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Πιο πρόσφατα, μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ διαπίστωσε ότι ο καταπιεσμένος θυμός στις μαύρες γυναίκες συσχετίστηκε με 70% αυξημένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ καταπιεσμένων συναισθημάτων και σωματικών ασθενειών. Η Dr Jolene Brighten, πιστοποιημένη φυσιοπαθητική ενδοκρινολόγος, εξηγεί: «Η καταστολή των συναισθημάτων, ιδιαίτερα ο θυμός, έχει συνδεθεί με αυξημένο στρες, απορρυθμισμένη ανοσοποιητική λειτουργία και χρόνια φλεγμονή, που μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ή επιδείνωση αυτοάνοσων ασθενειών».
Επισημαίνει την έρευνα που δείχνει ότι η συναισθηματική καταστολή μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη ενεργοποίηση του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), οδηγώντας σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό μπορεί να επιδεινώσει καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Η Δρ Sula Windgassen, Ψυχολόγος Υγείας, Θεραπεύτρια CBT και Θεραπεύτρια EMDR, σημειώνει ότι η υγεία είναι εγγενώς βιοψυχοκοινωνική – διαμορφωμένη από βιολογικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. «Όταν μιλάμε για την υγεία ή τις ασθένειες, πρέπει να εξετάζουμε και τις τρεις πτυχές μαζί και όχι μεμονωμένα».
Ενώ ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι η συναισθηματική καταστολή μπορεί να συνδέεται με δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ο Windgassen προειδοποιεί ότι η έρευνα εξακολουθεί να εξελίσσεται. "Δεν έχουν υπάρξει αρκετές μελέτες ειδικά για τον καταπιεσμένο θυμό και τις επιπτώσεις του στην ανοσία. Ωστόσο, η ψυχονευροανοσολογική έρευνα παρέχει αδιάσειστα στοιχεία ότι η συναισθηματική καταστολή μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού."
Η αντίδραση του σώματος στην καταστολή
Ο Windgassen εξηγεί, «Δεν είναι ότι τα ίδια τα συναισθήματα επιβλαβή, αλλά ο τρόπος που αντιδρούμε σε αυτά μπορεί να επιβαρύνει το σώμα».
Η καταπίεση των συναισθημάτων, λέει, είναι μια από τις πιο εξαντλητικές διαδικασίες. Ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου υψηλότερης τάξης, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός, ενώ μειώνει την ενεργοποίηση σε κέντρα επεξεργασίας συναισθημάτων όπως η αμυγδαλή. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη έκκριση κορτιζόλης, η οποία μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
«Η κορτιζόλη μπορεί και να αναστέλλει τις ανοσολογικές αποκρίσεις, κάνοντας το σύστημα να αργεί να αντιδρά ή να το ενεργοποιεί υπερβολικά, οδηγώντας σε φλεγμονή, σημάδι δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού».
Ενώ η έρευνα συνεχίζεται, τα αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η καταπίεση των συναισθημάτων, συμπεριλαμβανομένου του θυμού, μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες.
Τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες για να αποτρέψουν τη συναισθηματική καταστολή να επηρεάσει την υγεία τους;
Ο Δρ Brighten προτείνει την ανάπτυξη συναισθηματικής επίγνωσης και έκφρασης μέσω ημερολογίου, θεραπείας ή σωματικών πρακτικών. «Η ακτική σωματική δραστηριότητα, η επίγνωση και η αναπνοή μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος και στη μείωση του φυσιολογικού αντίκτυπου του καταπιεσμένου θυμού».
Τονίζει επίσης τη σημασία του να θέτεις όρια, να καλλιεργείς την διεκδικητική επικοινωνία και να καλλιεργείς υποστηρικτικές σχέσεις. «Η έκφραση του θυμού με εποικοδομητικούς τρόπους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των κινδύνων που σχετίζονται με το άγχος της δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού και της φλεγμονής».