Ιδού τα τρία πράγματα που πρέπει να κάνετε και να σκέφτεστε όταν νιώθετε ότι όλοι οι άλλοι γύρω σας είναι πιο επιτυχημένοι από εσάς.
Συχνά δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, αλλά όλοι μας ενίοτε έχουμε ένα... ιστορικό σύγκρισης της επιτυχίας μας με εκείνη των φίλων μας. Ακόμη και αν δεν κάνετε το ίδιο επάγγελμα (οπότε είναι σαν να συγκρίνετε μήλα με πορτοκάλια) και εσείς είστε, ας πούμε, ελεύθερος επαγγελματίας και οι φίλοι σας είναι δικηγόροι ή αρχιτέκτονες, η σύγκριση αυτή είναι πάντα εκεί, σε κάποιο δεδομένο σημείο της ζωής και της καριέρας σας.
Η τρομερή ψυχολογική παγίδα στην οποία μπορείτε να πέσετε είναι η εξής: να κοιτάζετε τα κατορθώματά τους - προαγωγές, τίτλους εργασίας, αυξήσεις μισθών - και στη συνέχεια τη δική σας πορεία και να σκέφτεστε «τι πήγε στραβά στην δική μου καριέρα;»
Στη συνέχεια καταλήγετε στο συμπέρασμα ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν τα καταφέρνετε τόσο καλά ή δεν είστε τόσο ικανοί όσο εκείνοι. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτό δεν είναι καλό για την αυτοεκτίμησή σας.
«Είναι ενσωματωμένο στο DNA μας»
Σύμφωνα με την Sanam Hafeez, PsyD, νευροψυχολόγο και διευθύντρια του Comprehend The Mind στη Νέα Υόρκη, όλοι μας, κάποια στιγμή, με κάποιο τρόπο, συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους.
«Είναι ενσωματωμένο στο DNA μας», λέει η ίδια μιλώντας στο SELF. «Μας απασχολεί το πώς μας βλέπει ο κόσμος».
Κοιτάμε τους άλλους -τις δουλειές τους, την οικογενειακή τους ζωή, τις διακοπές τους ως μέτρο ή οδηγό για το πώς τα πάμε εμείς. Αν και αυτό δεν είναι εγγενώς κακό πράγμα, όπως δείχνουν οι έρευνες, το να το κάνουμε συχνά προκαλεί ντροπή, φθόνο και εσωτερική δυσαρέσκεια - ειδικά αν βρίσκεστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου όλα είναι παραμορφωμένα και όλοι φαίνεται να τα πηγαίνουν... περίφημα.
Αν «ζυγίζετε» συνεχώς την αξία σας και αμφισβητείτε την πρόοδό σας, η Dr. Hafeez μοιράζεται τρία απλά κόλπα που θα σας βοηθήσουν να σταματήσετε να ωραιοποιείτε τις ζωές των άλλων και να είστε πιο ευγνώμονες για αυτό που ήδη έχετε ή έχετε καταφέρει.
Αναλογιστείτε τι σας κάνει να νιώθετε αυτή η σύγκριση
Πριν μπορέσετε να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο σας επηρεάζει η σύγκριση, βοηθάει να καταλάβετε τι πραγματικά αισθάνεστε. Ο Dr. Hafeez συνιστά να εξοικειωθείτε με τα συναισθήματα και τις σκέψεις που έρχονται στην επιφάνεια όταν συγκρίνετε την επιτυχία σας με την επιτυχία των άλλων. Η απάντηση μπορεί να φαίνεται προφανής [«απλά ζηλεύω»] αλλά αν ψάξετε βαθύτερα μπορεί να αποκαλύψετε απογοήτευση, ντροπή ή αίσθημα κατωτερότητας. Ο εντοπισμός αυτών των συναισθημάτων - και η αποδοχή τους χωρίς κριτική - είναι συχνά το πρώτο βήμα για την επεξεργασία τους με έναν πιο υγιή τρόπο. Η έρευνα δείχνει μάλιστα ότι το να ονομάζετε τα συναισθήματά σας (μια τεχνική που ονομάζεται «affect labeling») μπορεί να μειώσει την έντασή τους και να τα κάνει πιο εύκολα διαχειρίσιμα.
Μόλις γνωρίζετε τι αισθάνεστε, ο Δρ Hafeez συνιστά να ρωτήσετε τον εαυτό σας «γιατί». Μπορεί να υποθέσετε ότι ζηλεύετε τα επιτεύγματα ενός φίλου, αλλά το πραγματικό πρόβλημα μπορεί να είναι η ανασφάλεια με τη δική σας πορεία ή η πίεση από τις οικογενειακές προσδοκίες. Ή ίσως να έχετε εξαντληθεί, να είστε ανικανοποίητοι ή να ανησυχείτε ότι δεν είστε στο «σωστό» επαγγελματικό μονοπάτι. Σύμφωνα με την Dr. Hafeez, η σύγκριση συχνά δεν αφορά πραγματικά τους άλλους ανθρώπους - αφορά το πόσο ικανοποιημένοι (ή ανικανοποίητοι) είστε με τη δική σας ζωή. «Οι άλλοι άνθρωποι απλώς κρατούν έναν καθρέφτη», λέει.
Φυσικά, δεν είναι κάθε σύγκριση μια βαθιά συναισθηματική πληγή. Μερικές φορές, απλά ξέρετε τι θέλετε και αισθάνεστε ανυπόμονοι βλέποντας τους άλλους να το πετυχαίνουν πρώτοι και πριν από εσάς. Αν συμβαίνει αυτό, μπορείτε να προχωρήσετε άφοβα στην επόμενη συμβουλή.
Σημειώστε τις δικές σας επιτυχίες
Ένα τεράστιο πρόβλημα που έχουμε οι περισσότεροι όταν παρασυρόμαστε στη δίνη της σύγκρισης είναι ότι παραβλέπουμε εντελώς τα δικά μας επιτεύγματα - μια... θα έλεγε κανείς «αυτοσαμποταριστική» πρακτική που μας κάνει να πιστεύουμε ότι υπολειπόμαστε στη ζωή. Αλλά η αλήθεια είναι ότι όλοι μας με κάποιο τρόπο έχουμε αναπτυχθεί και προχωρήσει στην καριέρα μας, ακόμη και αν η πορεία μας μοιάζει εντελώς διαφορετική από τις διαδρομές των φίλων μας. Αυτό μας φέρνει στη δεύτερη συμβουλή της δρος. Hafeez: «Μπορεί να μην έχετε αυτά που έχουν οι άλλοι, αλλά έχετε άλλα πράγματα, ισάξια ή ίσως και καλύτερα από εκείνους».
Για να το κάνετε αυτό, ίσως χρειαστεί να επαναπροσδιορίσετε ή να διευρύνετε τι σημαίνει επιτυχία ακόμη και για εσάς. Αν χρησιμοποιείτε συνεχώς το μέτρο κάποιου άλλου για να μετρήσετε το ταξίδι σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χρησιμοποιείτε έναν ορισμό της επιτυχίας που δεν ισχύει πλήρως για τη δική σας ζωή.
Είναι απολύτως ζωτικής σημασίας να εξετάζετε και να σημειώνετε τις «νίκες» στη ζωή σας και να επιτρέπετε στον εαυτό σας να δει ότι η επιτυχία μπορεί να έρθει σε πολλές διαφορετικές μορφές και μεγέθη. Επειδή είναι τόσο εύκολο να «κολλήσετε» πεισματικά στα θετικά της ζωής των άλλων ανθρώπων, ενδεχομένως να παραμελήσετε τη δική σας.
Σχεδιάστε τους στόχους σας και αναλάβετε δράση
Τέλος, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις που συγκεντρώσατε παραπάνω, οραματιστείτε αυτό που θέλετε να έρθει στη συνέχεια. Όπως λέει η Dr. Hafeez, «η διόρθωση του προβλήματος είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να προκύψει από τον προβληματισμό».
Η εξεύρεση λύσεων και η επιδίωξή τους μπορεί να ανακουφίσει τα συναισθήματα άγχους και κακής αυτοεκτίμησης, όπως δείχνουν οι έρευνες. Ακόμα καλύτερα: Αυτή η εξεύρεση της λύσης θα απομακρύνει την προσοχή σας από τους άλλους ανθρώπους και θα την επαναφέρει στον εαυτό σας. Αναρωτηθείτε λοιπόν: «Τι με νοιάζει εμένα; Τι θέλω στη ζωή μου που δεν έχω αυτή τη στιγμή;». Στη συνέχεια, απαριθμήστε τα συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να κάνετε για να φτάσετε προς αυτούς τους στόχους.
Αν το σκεφτείτε πολύ πολύ καλά, ενδεχομένως να μην επιθυμείτε καν μια προαγωγή ή έναν νέο εργασιακό τίτλο. Μπορεί να επιθυμείτε απλώς να έχετε έναν καλύτερο μισθό. Αυτοί είναι οι βασικοί στόχοι που χαράξατε για τον εαυτό σας και που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες σας, τις ελπίδες και τα όνειρά σας - όχι τα όνειρα κάποιου άλλου.
Η επιτυχία [ή τουλάχιστον η ιδέα για το τι συνιστά «επιτυχία»] έχει πολλές διαφορετικές γεύσεις και πρόσωπα. Είναι εύκολο να πιστέψουμε, όπως λένε οι Αγγλοσάξονες, ότι το «γρασίδι είναι πάντα πιο πράσινο στην άλλη πλευρά», εκείνη του γειτόνά μας, αλλά μην ξεχνάτε να κοιτάτε και να φροντίζετε και τον μικρό κήπο που φυτρώνει στον δικό σας κήπο...