Η ταινία «Mamma Mia!» έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους τον Ιούλιο του 2008, ακριβώς πριν από 15 χρόνια.
Το «Mamma Mia!» είναι μια απλή ιστορία για μια μέλλουσα νύφη που αναζητεί τον πατέρα της. Έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια από την κυκλοφορία του blockbuster και παρ' όλα αυτά εξακολουθεί να βρίσκεται παντού.
Σε εκατομμύρια βίντεο στο TikTok έχουν τοποθετηθεί ηχητικά αποσπάσματα από ABBA. Οι άνθρωποι πληρώνουν 100 λίρες για να παρακολουθήσουν ένα δείπνο με θέμα το «Mamma Mia!» στο Λονδίνο.
Με αφορμή την επέτειο των 15 χρόνων της ταινίας τον Ιούλιο, το Business Insider μίλησε με τα μέλη του καστ και του συνεργείου για την εμπειρία τους να μεταφέρουν την ιστορία στην οθόνη, για το χρόνο τους στα γυρίσματα στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Σκόπελο, και για τις απόψεις τους σχετικά με την κληρονομιά της ταινίας.
Από πού προήλθε η έμπνευση για το «Mamma Mia!»
Η ιδέα για το «Mamma Mia!» ήρθε στη θεατρική συγγραφέα Κάθριν Τζόνσον κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης για τη συγγραφή του θεατρικού μιούζικαλ.
Όταν η παραγωγός Τζούντι Κρέιμερ έψαχνε έναν συγγραφέα να γράψει ένα θεατρικό μιούζικαλ για το jukebox των ABBA στα τέλη της δεκαετίας του '90, η Κάθριν Τζόνσον ήξερε ότι δεν ήταν η προφανής επιλογή για συνεργάτιδα.
Η προηγούμενη δουλειά της θεατρικής συγγραφέως είχε ως επί το πλείστον γίνει στο θέατρο περιθωρίου και στην τηλεόραση ("Casualty", "Bands of Gold" και "Byker Grove"), και δεν ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένη με τη δισκογραφία του σουηδικού συγκροτήματος.
Ευτυχώς, η ιδέα για το μιούζικαλ ήρθε στην Τζόνσον «από το πουθενά» κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της με την Κρέιμερ, όπως δήλωσε η συγγραφέας στο Insider. «Η ιδέα της μαμάς, της κόρης και των τριών πιθανών μπαμπάδων απλά μου κατέβηκε στο κεφάλι και με συνεπήρε με μια ένταση», είπε.
Το μιούζικαλ, πάνω στο οποίο η Κρέιμερ δούλεψε με τα μέλη των ABBA Benny Andersson και Bjorn Ulvaeus, έκανε πρεμιέρα στο West End του Λονδίνου το 1999, ενώ έκανε το ντεμπούτο του στο Broadway δύο χρόνια αργότερα, το 2001, και διήρκεσε μέχρι το 2015.
Η παραγωγή έχει προταθεί για βραβεία, από τα Olivier μέχρι τα Tony. Η αμερικανική παράσταση κέρδισε το βραβείο Touring Broadway Award για το καλύτερο μακροχρόνιο μιούζικαλ το 2005. Η τρέλα του «Mamma Mia!» αυξήθηκε μόλις έκανε πρεμιέρα η κινηματογραφική μεταφορά του το 2008.
Πώς επιλέχθηκε το καστ του «Mamma Mia!»
Όταν ήρθε η ώρα να επιλεγεί το καστ της ταινίας, οι ηθοποιοί έπρεπε να μπορούν να χορεύουν, να παίζουν και να τραγουδάνε. Ή τουλάχιστον να μπορούν να κρατήσουν μια μελωδία.
Υπήρξε ευρύτατο ενδιαφέρον για τη μεταφορά του θεατρικού μιούζικαλ στην οθόνη, και η Universal Pictures αγόρασε τελικά τα δικαιώματα της ταινίας.
Η πίεση ήταν μεγάλη για την επιλογή του καστ και η Κρέιμερ είχε ήδη στο στόχαστρό της την απόλυτη Donna Sheridan: τη Μέριλ Στριπ. Ευτυχώς, φάνηκε ότι η Στριπ ήταν ήδη θαυμάστρια του μιούζικαλ.
Η Priscilla John, διευθύντρια κάστινγκ του «Mamma Mia!», δήλωσε στο Insider ότι η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός είχε γράψει ένα σημείωμα στην Κρέιμερ αφού είδε το μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, λέγοντάς της ότι το «Mamma Mia!» έκανε την ίδια και την οικογένειά της να γελάσουν και να χαμογελάσουν για πρώτη φορά μετά από μήνες.
Με τη Στριπ στο πλευρό τους, οι υπεύθυνοι για το κάστινγκ έπρεπε να συμπληρώσουν το σύνολο, ένα δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι το έργο δεν είχε να κάνει μόνο με την παρουσία στην οθόνη.
«Ξέραμε ότι μπορούσαν να παίξουν, αλλά μπορούσαν να τραγουδήσουν»; είπε η Priscilla John. Σύμφωνα με την Orla Maxwell, συνεργάτιδα του casting του «Mamma Mia!», ο Κόλιν Φερθ εμφανίστηκε με μια κιθάρα κατά τη διάρκεια των οντισιόν προτού πάρει τον ρόλο του Harry Bright, ενός από τους πρώην έρωτες της Donna.
Ο Πιρς Μπρόσναν -ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο του Sam Carmichael, ενός από τους πιθανούς πατέρες της Sophie και ερωτικού ενδιαφέροντος της Donna- δέχτηκε κριτική για τη φωνητική του ερμηνεία στην ταινία, αποσπώντας το βραβείο Razzie για τον χειρότερο δευτεραγωνιστή το 2009.
Αλλά η επιλογή κάποιου με τέλεια φωνή δεν ήταν η προτεραιότητα της ομάδας. «Όλοι τον αγαπούσαν επειδή δεν τραγουδούσε πολύ καλά. Τραγουδούσε όπως όλοι οι μπαμπάδες μας, και αυτό ήταν το κριτήριο πραγματικά. Όλοι ήταν ελεύθεροι να τραγουδήσουν και δεν χρειαζόταν να είναι εκπαιδευμένοι τραγουδιστές», δήλωσε η John. «Έπρεπε απλώς να τραγουδούν στο ίδιο ύφος, σαν να περνούσαν καλά».
Δήλωσε, επίσης, ότι η ομάδα «ερωτεύτηκε» την Αμάντα Σέιφριντ και αποφάσισε ότι η Αμερικανίδα ηθοποιός θα ήταν ιδανική για τον ρόλο της Sophie Sheridan, της νεαρής νύφης που αναζητεί τον πατέρα της.
«Έμοιαζε με τη Μέριλ και ήταν πάρα πολύ γλυκιά», δήλωσε η John στο Insider. «Ήταν πολύ αφελής κατά κάποιον τρόπο. Ήταν όμορφη, χαρούμενη, αφελής και γλυκιά».
Τον ρόλο του Sky Rymand, αρραβωνιαστικού της Sophie, ανέλαβε ο Βρετανός Ντομινίκ Κούπερ.
Τα μέλη του καστ έπρεπε να περάσουν από διάφορα workshops και ακροάσεις πριν εξασφαλίσουν τους ρόλους τους. Ο Φίλιπ Μάικλ δήλωσε στο Insider ότι πέρασε από «ανατριχιαστικές επτά οντισιόν» προτού μάθει ότι θα υποδυθεί τον Πέπερ, τον καλύτερο φίλο του Σκάι και μπάρμαν στο ελληνικό νησί.
«Όλοι έπρεπε να πάνε και να κάνουν αυτά τα εργαστήρια και να δείξουν ότι μπορούν να μάθουν κάποια βήματα πολύ γρήγορα και να τραγουδήσουν ταυτόχρονα», δήλωσε στο Insider η Μία Σωτηρίου, ηθοποιός που υποδύθηκε έναν δευτερεύοντα χαρακτήρα με το όνομα Arina.
Ο Van Laast, ο οποίος χορογράφησε το θεατρικό μιούζικαλ και την ταινία, είπε ότι έψαχνε για ταλέντα που μπορούσαν να κινηθούν καλά, αλλά έπρεπε επίσης να έχουν προσωπικότητα. Καθώς γνώριζε καλύτερα τους ηθοποιούς, προσάρμοσε τις κινήσεις ώστε να ταιριάζουν στην προσωπικότητά τους, λέγοντας στο Insider ότι οι υψηλού επιπέδου καλλιτέχνες «πάντα φέρνουν κάτι που δεν θα φανταζόσουν απαραίτητα».
Όταν το καστ ήταν έτοιμο, η Τζόνσον έκανε κάποιες αλλαγές στο σενάριο για να βεβαιωθεί ότι εξυπηρετούσε τον κάθε ηθοποιό. Το να περνάει χρόνο γύρω από τους ηθοποιούς και να τους γνωρίζει, της έδωσε μια καλύτερη ιδέα για το πόσο μακριά θα έφταναν στις ερμηνείες τους. Για παράδειγμα, έγραψε μια σκηνή στην οποία ο Bill Anderson -ένας από τους πρώην γαμπρούς της Donna, τον οποίο υποδύεται ο Stellan Skarsgård- είναι με μια πετσέτα και επιδεικνύει τον γυμνό του πισινό.
«Σκέφτηκα "Δεν θα τον πείραζε να γδυθεί". Και ένιωσα αρκετά σίγουρη ότι αν το έβαζα αυτό για τον Bill, ο Stellan θα ήταν έτοιμος γι' αυτό», δήλωσε η Τζόνσον και πρόσθεσε: «Το να περνάω χρόνο μαζί τους ενημέρωσε σε μεγάλο βαθμό αυτό που έγραφα».
Το κάστινγκ για το «Mamma Mia!» στην Ελλάδα
Όσο για τον Van Laast, χρησιμοποίησε τις ελεύθερες ημέρες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων για να πάει στην ηπειρωτική Ελλάδα μαζί με άλλα μέλη του συνεργείου για να κάνει κάστινγκ σε ντόπιους. Ο χορογράφος είπε ότι πολλοί από αυτούς δεν μιλούσαν αγγλικά, οπότε το συνεργείο τους έμαθε τους στίχους τραγουδιών όπως το «Dancing Queen» φωνητικά.
Το κάστινγκ «όλων των ηλικιωμένων γιαγιάδων» που εμφανίζονται στην ταινία κατέληξε να είναι μια από τις αγαπημένες εμπειρίες της Πρισίλα Τζον κατά τη διάρκεια της παραγωγής.
Η ομάδα χρησιμοποίησε ένα DVD «ABBA Gold» για να τους μάθει να χορεύουν, θυμήθηκε η John. «Ήταν χαρά μου να τις βλέπω να κατεβαίνουν μέσα από την πλαγιά του λόφου, με τα μπαστούνια και τις μπουγάδες και να περνούν υπέροχα», είπε στο Insider.
Τα γυρίσματα του «Mamma Mia!» στην Ελλάδα
Κατά τα γυρίσματα της ταινίας σε Ελλάδα και Αγγλία, τα μέλη του καστ αυτοσχεδίασαν μερικές σκηνές καθ' οδόν.
Αν και ολόκληρη η ταινία διαδραματίζεται σε ένα φανταστικό ελληνικό νησί που ονομάζεται Καλοκαίρι, η ομάδα πέρασε μόνο τρεις εβδομάδες στη Σκόπελο, κατά τη διάρκεια της παραγωγής. Πολλές σκηνές στο Καλοκαίρι γυρίστηκαν στα Pinewood Studios στην Αγγλία.
Το μουσικό νούμερο «Money Money Money», στο οποίο η Donna ονειρεύεται μια πολυτελή, πλούσια ζωή μακριά από το ελληνικό πανδοχείο της, χρειαζόταν τη μεγαλύτερη προσοχή.
Η Κάθριν Τζόνσον συνέλαβε αρχικά ως μια ιδέα εμπνευσμένη από τον σκηνοθέτη και χορογράφο Busby Berkeley με συγχρονισμένους δύτες. Όταν συνειδητοποίησαν ότι δεν θα λειτουργούσε, τράβηξαν τη σκηνή σε ένα γιοτ.
Πολλές από τις σκηνές της παραλίας γυρίστηκαν επίσης στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού «Lay All Your Love On Me» μεταξύ της Σόφι και του Σκάι.
«Όταν όλοι κατέβηκαν από την προβλήτα κάνοντας αυτό το τρέξιμο, σκέφτηκα ότι φαινόταν πραγματικά υπέροχο», είπε στο Insider ο χορογράφος. «Την ημέρα που γυρίζαμε, ο καιρός ήταν τρομερός. Όλοι φοβήθηκαν ότι η προβλήτα μπορεί να καταρρεύσει. Είχε κατασκευαστεί για την ταινία. Είχαμε δύτες κάτω από το νερό για να βεβαιωθούμε ότι αν πέσει, όλοι θα ήταν ασφαλείς».
Όταν το καστ δεν γύριζε, πήγαιναν για τζετ σκι, έκαναν γνωριμίες και δειπνούσαν σε τοπικά σημεία. Το νησί ήταν μικρό, έτσι είδαν σχεδόν τα πάντα σε διάστημα δύο ή περισσότερων ημερών.
Παρά αυτές τις φωτογραφίες από τα πάρτι που έγιναν viral, οι δραστηριότητες έτειναν να είναι αρκετά χαμηλών τόνων λόγω του έντονου προγράμματος γυρισμάτων (έπρεπε να είναι έτοιμοι μέχρι τις 5 π.μ.).
Η επιτυχία του «Mamma Mia!»
Μετά την επιτυχία του θεατρικού μιούζικαλ, ο κόσμος περίμενε η ταινία «Mamma Mia!» να σημειώσει επιτυχία.
Ωστόσο, πολλοί από το καστ και το συνεργείο που συμμετείχαν στην ταινία αιφνιδιάστηκαν από την επιτυχία της στο box-office και στις διακρίσεις.
Η ταινία απέσπασε υποψηφιότητες για Grammy, BAFTA και Χρυσή Σφαίρα. Προκάλεσε επίσης ένα σίκουελ του 2018, "Mamma Mia! Here We Go Again" και ένα talent show από το ITV με τίτλο "Mamma Mia! I Have a Dream", το οποίο δεν έχει επιβεβαιωμένη ημερομηνία κυκλοφορίας τη στιγμή της δημοσίευσης.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, το κοινό εξακολουθεί να απολαμβάνει τη διαχρονική ταινία. Όπως είπε ο Van Laast, «Υπάρχει μια βασική τέχνη αφήγησης, την οποία βρήκε η Catherine Johnson με την Judy. Η πολύ απλή ιστορία ενός κοριτσιού που ψάχνει έναν μπαμπά έχει απήχηση σε πολλούς ανθρώπους».
Για άλλους, τα νερά της ταινίας και τα νούμερα ομαδικού χορού είναι μια ώθηση σεροτονίνης. «Τι άλλο θα μπορούσα να ευχηθώ από το να ήμουν μέρος σε κάτι στο οποίο στρέφονται οι άνθρωποι όταν θέλουν να νιώσουν καλά;» είπε η Τζόνσον. «Αν αυτή είναι η κληρονομιά, ας είναι ότι είναι μια ταινία που σε κάνει να αισθάνεσαι καλά».
Και φυσικά δεν θα υπήρχε το «Mamma Mia!» χωρίς τους ABBA. «Αυτή η μουσική είναι επίσης μια τέτοια συλλογική εμπειρία», είπε η Maxwell στο Insider. «Αυτή η ιστορία είναι καθολική, αλλά η μουσική είναι η κόλλα με την οποία μπορούν να συνδεθούν όλοι, από τη γιαγιά μέχρι το εγγόνι».